Fe wnaeth Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chefnogi Teuluoedd geisio cymeradwyaeth i derfynu gyda Phenderfyniad y Cabinet ar 21 Tachwedd 2018 mewn perthynas â mynd ar drywydd Opsiwn 3 ar gyfer cyflwyno Band B y Rhaglen Moderneiddio Ysgolion yn ariannol.  Rhoddodd wybod i'r Cabinet am y newid i gyfradd grant ymyriad cyfalaf Band B; a cheisio cymeradwyaeth i fynd ar drywydd Opsiwn 2 ar gyfer cyflwyno Band B y Rhaglen Moderneiddio Ysgolion yn ariannol, cyn ei gyflwyno i'r Cyngor.

Adroddodd fod y Fframwaith Cynllunio a Pholisi yn nodi meysydd lle dylid rhoi egwyddorion ar waith yn ymarferol.  Yr egwyddorion sy'n berthnasol i Band B yw maint yr ysgolion cynradd a gwerth am arian, effeithlonrwydd ac effeithiolrwydd.  Fe wnaeth hysbysu'r Cabinet am y cefndir i'r rhaglen moderneiddio ysgolion lle bu i'r Cyngor gymeradwyo gweledigaeth ar gyfer ei ysgolion ym mis Medi 2006 i'w gwneud yn addas i'r diben ar gyfer y 21ain ganrif.  Ers hynny, mae'r rhaglen moderneiddio ysgolion wedi'i sefydlu fel un o brif raglenni strategol y Cyngor.  Nododd fod disgwyl i Gynlluniau Band A, a ariannwyd ar sail 50/50 gyda Llywodraeth Cymru gael eu cwblhau yn 2018-19 ac amlinellodd y cynlluniau oedd wedi'u cwblhau.  Roedd gwaith bron â gorffen ar y cynllun oedd yn weddill ym Mand A yn Ysgol Gynradd Gymraeg Calon Y Cymoedd.

Adroddodd fod rhestr blaenoriaeth o gynlluniau i'w cyflawni o fewn amserlen Band B wedi'i nodi.  Ym mis Hydref 2017 derbyniodd y Cabinet adroddiad ar ganlyniad gwaith llif gwaith moderneiddio ysgolion a'r cyflwyniad SOP diwygiedig, ac fe wnaeth gymeradwyo i derfynu'r cynlluniau Band B gwreiddiol a chymeradwyo cynlluniau i hyrwyddo'r iaith Gymraeg a chyflwr adeiladau.  Fe wnaeth hefyd roi cymeradwyaeth i ymgymryd â gwaith gwerthuso opsiynau yn ystod cyfnod Band B er mwyn paratoi ar gyfer Band C. Cyflwynodd y Cyngor gynnig i Lywodraeth Cymru i greu cyfleusterau gofal plant cyfrwng Cymraeg, mae'r Cyngor wedi derbyn cymeradwyaeth ar ffurf cyllid gweithredol o £2.6m.  Ar 6 Rhagfyr 2017, fe wnaeth Llywodraeth Cymru gymeradwyo ail don buddsoddiad y Cyngor o £68.2m mewn egwyddor.  Ym mis Ionawr 2018, fe wnaeth y Cyngor gymeradwyo mewn egwyddor yr ymrwymiad ariannol oedd yn ofynnol ar gyfer Band B. Nododd fod y Cabinet wedi'i gynghori ym mis Tachwedd 2018 am adolygiad Llywodraeth Cymru o'r Model Buddsoddi Cydfuddiannol.  

Adroddodd fod Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi newid i'r gyfradd grant ymyrraeth cyfalaf lle mae ei gyfraniad ar gyfer Band B wedi cynyddu i 75% ar gyfer ysgol arbennig ac unedau atgyfeirio disgyblion a 65% ar gyfer yr holl gynlluniau eraill.  Byddai cyfradd ymyrraeth y Model Buddsoddi Cydfuddiannol yn parhau ar 75%.  Nododd fod swyddogion wedi adolygu goblygiadau ariannol yr opsiynau a bod cais wedi'i wneud am £23m o arian cyfatebol i ddiwallu'r pedair ysgol gynradd a nodwyd gan ddefnyddio cyllid cyfalaf cyffredinol, gyda'r balans yn cael ei ddiwallu gan gyllid Adran 106.  Fe wnaeth amlinellu cymhariaeth o MIM a chynlluniau grant cyfalaf ynghyd â'r 4 opsiwn cyllid a dadansoddi opsiynau 2 a 3. 

Wrth gefnogi mynd ar drywydd opsiwn 2 fe wnaeth yr Aelod Cabinet dros Addysg ac Adfywio wneud sylw fod gan y Cyngor hanes da o gyflwyno ysgolion drwy'r llwybr traddodiadol.  Dywedodd y Dirprwy Arweinydd mai Band B yw prosiect blaenllaw y Cyngor a bod y cynigion yn cael eu sbarduno gan alw am leoedd mewn ysgolion a chanlyniadau addysgol gwell ar gyfer plant.  Nododd na fyddai model oddi ar y silff sy'n cael ei gyflwyno drwy'r MIM yn briodol ar gyfer yr awdurdod hwn.               

DATRYSWYD:           Bod y Cabinet:

(1)            Wedi terfynu gyda phenderfyniad y Cabinet a wnaed ar 21 Tachwedd 2018 mewn perthynas â mynd ar drywydd Opsiwn 3 ar gyfer cyflawni Band B y Rhaglen Moderneiddio Ysgolion yn ariannol;

(2)            Wedi nodi'r newid i gyfradd ymyrraeth grant cyfalaf Band B;

(3)            Wedi rhoi cymeradwyaeth i fynd ar drywydd Opsiwn 2 ar gyfer cyflawni Band B yn ariannol, yn amodol ar nodi a dyrannu adnoddau digonol i fodloni'r ymrwymiad cyllid cyfatebol; ac

Wedi rhoi cymeradwyaeth i gyflwyno adroddiad i'r Cyngor i ddiwygio'r rhaglen cyfalaf er mwyn adlewyrchu'r uchod.