Cyflwynodd y Prif Weithredwr adroddiad ar gyflwyniadau y mae’r cyngor yn eu cael o bryd i’w gilydd gan ei bartneriaid allweddol, a oedd yn ei dro yn cyflwyno’r cynrychiolwyr Huw Jakeway, Chris Barton a’r Cynghorydd Pamela Drake o Wasanaeth Tân ac Achub De Cymru, er mwyn iddynt allu rhoi diweddariad ar waith y gwasanaeth i'r cyngor.

Yn gyntaf, rhoddodd Mr Jakeway gyflwyniad byr o Wasanaeth Tân De Cymru, a gafodd ei sefydlu yn sgil ad-drefnu llywodraeth leol yn 1996, pan ddisodlwyd wyth cyngor sir a oedd â'u brigadau tân unigol eu hunain gan yr 22 awdurdod lleol presennol. Yn deillio o hyn, dywedodd fod y Gwasanaethau Tân ac Achub yng Nghymru wedyn yn dod yn awdurdodau tân cyfun. Yna trosglwyddodd i Mr Barton i roi rhywfaint o gyd-destun ariannol o ran eu cyflwyniad.

Dywedodd Mr Barton fod Gwasanaeth Tân De Cymru yn cwmpasu’r bwrdeistrefi sirol a ganlyn, a oedd yn cynnwys nifer amrywiol o orsafoedd/sefydliadau tân (47 i gyd) a oedd hefyd yn bodoli ym mhob un o’r ardaloedd hyn:-

•           Pen-y-bont ar Ogwr

•           Rhondda Cynon Taf

•           Bro Morgannwg

•           Caerffili

•           Merthyr Tudful

•           Blaenau Gwent

•           Torfaen

•           Sir Fynwy

•           Caerdydd

•           Casnewydd

Cadarnhaodd fod pob un o’r awdurdodau cyfansoddol wedi ymrwymo cyllideb tuag at weithrediad Gwasanaeth Tân ac Achub De Cymru a oedd yn gymesur â phoblogaeth pob un o’r ardaloedd (147,892 oedd Pen-y-bont ar Ogwr), ac o ran Pen-y-bont ar Ogwr, roedd hyn yn cyfateb i tua £7.5 miliwn (ychydig o dan 10%) o'r gyllideb gyffredinol. Roedd y gwasanaeth hefyd yn cael ei gefnogi'n ariannol gan swm enwol o ddyraniad arian grant. Esboniodd fod canran uchel o'r gyllideb hon yn mynd i weithwyr, ond roedd hyn hefyd yn cynnwys adnoddau ar gyfer trafnidiaeth, cyflenwadau, hyfforddiant, eiddo, pensiynau a chyllid cyfalaf.

Dywedodd Mr Barton, o ran hanes cyllideb Gwasanaeth Tân ac Achub De Cymru, y bu newid cronnol yn ei gyfraniadau cyllideb refeniw dros y blynyddoedd diwethaf. Yn 2021-22, bu tanwariant o £3.8 miliwn yn y gwasanaeth oherwydd goramcangyfrif mewn dyfarniadau cyflog. Fodd bynnag, o ystyried y cynnydd diweddar mewn chwyddiant a chynnydd mewn cyfraddau llog, roedd hyn bellach wedi trawsnewid yn orwariant amcangyfrifedig o unrhyw beth rhwng £1 miliwn a £3 miliwn. Eglurodd fod codiad cyflog eleni yn dal i gael ei drafod ond y gallai'n wir brofi y byddai canlyniad hynny'n arwain at orwariant y flwyddyn yn cael ei gynorthwyo gan danwariant y llynedd. Yr amcanestyniad ar gyfer y dyfodol oedd, yn 2023-24, y gallai ystyriaeth y gyllideb gyfrif am chwyddiant cyflog dwy flynedd yn y flwyddyn honno, gan arwain at ychwanegu 10% pellach at fil cyflogau cyffredinol y gwasanaethau. Ychwanegodd y byddai holl orwariant 2022-23 yn cael ei amsugno gan y gwasanaeth. Byddai'r £8.4 miliwn a amcangyfrifir mewn pwysau ariannol yn cyfateb i gynnydd o 10.6% yn y gyllideb gyffredinol. Ychwanegodd ymhellach y byddai cyllideb ddrafft y gwasanaeth yn cael ei hystyried yn ddiweddarach eleni.

O ran Strategaeth Ariannol Tymor Canolig y gwasanaeth a’r rhagolygon ariannol, rhannodd Mr Barton y canlynol  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 62