Derbyn datganiadau o ddiddordeb personol a rhagfarnol (os o gwbl) gan Aelodau / Swyddogion yn unol â darpariaethau'r Cod Ymddygiad Aelodau a fabwysiadwyd gan y Cyngor o 1 Medi 2008.

Dim.

I dderbyn am gymeradwyaeth y Cofnodion cyfarfod y 20/07/2021

PENDERFYNWYD:            Y dylid cymeradwyo cofnodion cyfarfod y Cabinet ar 20/07/21 fel cofnod gwir a chywir.

Adroddodd y Prif Weithredwr ar waith y Cyngor hyd yma a chynlluniau ar gyfer ei fodel darparu gwasanaeth yn y dyfodol wrth iddo wella o bandemig Covid-19.

Adroddodd y Prif Weithredwr fod y pandemig wedi cyflwyno'r her fwyaf i wasanaethau cyhoeddus lleol mewn cenhedlaeth ac wedi arwain at newidiadau cyflym a sylweddol i'r ffordd y mae'r Cyngor a'i bartneriaid yn darparu gwasanaethau. Er mis Mawrth 2020, ffocws y Cyngor oedd cadw bywyd, lleihau lledaeniad y firws a chefnogi ei holl gymunedau. Diolchodd i'r staff am eu dewrder, ystwythder, ymrwymiad a'u parodrwydd i ddarparu gwasanaethau i'w cymunedau. Bu buddsoddiad sylweddol a chyflwynwyd offer TGCh a DSE ychwanegol i staff a gwnaed buddsoddiad sylweddol mewn seilwaith TGCh craidd i gefnogi'r newidiadau hyn a darparu gwasanaeth gweithio gartref dibynadwy.

Hysbysodd y Prif Weithredwr y Cabinet fod y broses o ddarparu gwasanaethau wedi cael ei chynnal yn llwyddiannus gyda'r Cyngor yn ymateb yn effeithiol i'r heriau ychwanegol o ddarparu gwasanaethau newydd sy'n gysylltiedig â Covid fel tracio ac olrhain a helpu i roi'r rhaglen frechu lwyddiannus ar waith. Dywedodd fod natur ddigynsail yr heriau wedi codi risgiau a materion a nodwyd yn yr asesiad risg corfforaethol, a oedd yn cynnwys risgiau i sicrhau newid trawsnewidiol ac arbedion ariannol cytunedig, adfer ac ailddechrau gwasanaethau wrth sicrhau amgylchedd Covid-ddiogel i'r cyhoedd a staff. Materion y gweithlu sy'n ymwneud â denu, datblygu a chadw staff sydd â'r sgiliau angenrheidiol i ateb y gofynion a osodir ar y Cyngor a'i wasanaethau.

Adroddodd mai her hanfodol i'r Cyngor trwy gydol y cyfnod adfer o'r pandemig yw sut i gynllunio ar gyfer yr hyn sydd wedi gweithio'n dda dros y 18 mis diwethaf yn fwyaf effeithiol, gan fynd i'r afael â rhai o'r materion a'r pryderon a oedd wedi codi ynghylch lles staff, datblygu tîm a mynediad at rai gwasanaethau. Dywedodd fod cyfle i ddatblygu a gweithredu model gweithredu newydd ar gyfer darparu llawer o wasanaethau’r Cyngor, gan sicrhau bod y Cyngor yn ‘addas at y diben’ wrth symud ymlaen, gyda ffocws ar fod mor ystwyth â phosibl a chanolbwyntio ar y cwsmer cymaint â phosibl. Yn ogystal, canolbwyntiwyd ar rannau eraill o'r adferiad, gan gynnwys gweithredu argymhellion y Panel Adferiad Trawsbleidiol.

Adroddodd fod y pandemig wedi creu cyfle i drawsnewid y ffordd y mae'r Cyngor yn gweithredu, gan adeiladu ar y gwersi a'r profiadau sy'n deillio o'r pandemig a’u rhoi ar waith, pan roedd mwy o wasanaethau'r Cyngor yn cael eu darparu o bell ac yn rhithiol, a'r cyhoedd yn cofleidio ffyrdd newydd o wneud busnes gyda'r Cyngor. Roedd bwrdd prosiect wedi'i sefydlu i yrru'r gwaith hwn yn ei flaen a chreu model gweithio ystwyth cyfunol newydd, gan fanteisio ar gyflymu trawsnewid digidol yn ystod pandemig Covid-19, sy’n ceisio cynyddu effeithlonrwydd gwasanaethau. Amlinellodd y set o egwyddorion strategol a ddatblygwyd i arwain datblygiad a gweithrediad effeithiol y rhaglen waith darparu gwasanaeth yn y dyfodol ac amlygodd y buddion posibl sy'n deillio o fodel diwygiedig o ddarparu gwasanaeth yn y dyfodol, gan gynnwys alinio'n agos ag amcanion cenedlaethol a chorfforaethol  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 700.

Cyflwynodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid Dros Dro ddiweddariad ar ddatblygiad y Strategaeth Ariannol Tymor Canolig 2022-23 i 2025-26, yn dilyn yr adolygiad o ragdybiaethau mewnol, a chafodd gwybodaeth gyfredol a dderbyniwyd ers Strategaeth Ariannol Tymor Canolig 2021-22 i 2024-25 ei chymeradwyo gan y Cyngor ym mis Chwefror 2021.

Adroddodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid Dros Dro fod y Strategaeth Ariannol Terfynol Ganolig a gymeradwywyd gan y Cyngor ar 24 Chwefror 2021 wedi nodi bwlch posibl o £22m dros y cyfnod 2021-22 - 2024-25, a bod angen arbedion o £1.76 miliwn yn 2021- 22 ac amlinellodd amcangyfrif o arbedion blynyddoedd i ddod, yn seiliedig ar y senario orau, y senario fwyaf tebygol a'r senario waethaf. Dywedodd, ar yr adeg y gosodwyd y gyllideb, fod rhywfaint o ansicrwydd oherwydd codiadau cyflog a phrisiau, ynghyd ag effaith hirdymor y pandemig a Brexit. Hysbysodd y Cabinet fod y Cyngor wedi dibynnu ar gyllid grant a dderbyniwyd o gronfa caledi Llywodraeth Cymru o £24.643m i sicrhau cyllideb gytbwys. Roedd Llywodraeth Cymru wedi dyrannu £206m i'r gronfa caledi i gefnogi llywodraeth leol am y 6 mis cyntaf yn 2021-22 ac wedi cadarnhau estyniad o gymorth cysylltiedig â chost i ofal cymdeithasol oedolion hyd at ddiwedd y flwyddyn ariannol gyfredol. Nid oedd unrhyw gymorth ariannol pellach ar gael ar gyfer gofal cymdeithasol ar gyfer y rhai nad ydynt yn oedolion, oedd yn rhoi pwysau ychwanegol ar y gyllideb.

Adroddodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid Dros Dro ar sefyllfa'r gyllideb ar gyfer 2021-22 sef £298,956, wedi'i ariannu o 3 ffynhonnell. Ar 30 Mehefin 2021, rhagamcaniad o £904k oedd y sefyllfa, oedd yn adlewyrchu'r pwysau ar ofal cymdeithasol oedolion. Amlinellodd y prif bwysau y mae angen eu hystyried ar gyfer strategaeth gyllideb 2022-23, sef dyfarniadau cyflog; chwyddiant prisiau a phwysau demograffig. Rhoddwyd ystyriaeth i'r gwahanol senarios o newidiadau i Gyllid Allanol Agregau a chodiadau treth gyngor a'r arbedion canlyniadol sy'n ofynnol. Ychydig iawn o gynigion lleihau cyllideb a gyflwynwyd a byddai gwaith yn parhau gyda'r Panel Ymchwilio a Gwerthuso Cyllideb i ddod â chynigion lleihau cyllideb ynghyd i'w hystyried ac ymgynghori arnynt dros weddill y flwyddyn ariannol.

Hysbysodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid Dros Dro fod Archwilio Cymru wedi cwblhau adroddiad ar gynaliadwyedd ariannol y Cyngor a daeth i'r casgliad bod y Cyngor wedi cynnal sefyllfa ariannol gref yn ystod y pandemig ac nad oes unrhyw risgiau ymddangosiadol i gynaliadwyedd ariannol y Cyngor. Fodd bynnag, roedd Archwilio Cymru wedi cynghori bod yr effaith uniongyrchol ar gynaliadwyedd ariannol y Cyngor yn cael ei lliniaru gan gyllid Llywodraeth Cymru, ac er bod gan y Cyngor hanes o gyflawni mwyafrif ei arbedion cynlluniedig yn ystod y flwyddyn, fel Cynghorau eraill, byddai nodi a chyflawni arbedion yn y dyfodol yn fwy heriol. Nododd Archwiliad Cymru hefyd fod Cynghorau sy'n dangos patrwm o ddefnydd heb ei gynllunio o gronfeydd wrth gefn i lenwi bylchau yn eu cyllideb refeniw sy'n arwain at ostyngiadau mewn gweddillion cronfeydd wrth gefn yn lleihau eu gwytnwch i ariannu pwysau cyllidebol  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 701.

Adroddodd Cyfarwyddwr Corfforaethol Gwasanaethau Cymdeithasol a Lles ar ddiweddariad o'r gwaith i drosglwyddo gwasanaethau camddefnyddio sylweddau o hen Fwrdd Cynllunio Ardal Bae'r Gorllewin i Fwrdd Cynllunio Ardal Cwm Taf Morgannwg.

Hysbysodd Cyfarwyddwr Corfforaethol Gwasanaethau Cymdeithasol a Lles y Cabinet fod Byrddau Cynllunio Ardal (BCA) wedi'u sefydlu gan Lywodraeth Cymru yn 2010 i ddarparu fframwaith rhanbarthol i gryfhau gweithio mewn partneriaeth ac arweinyddiaeth strategol wrth gyflawni'r strategaeth camddefnyddio sylweddau; cyfoethogi a gwella swyddogaethau allweddol cynllunio, comisiynu a rheoli perfformiad. Bwrdd aml-asiantaeth yw BCA Cwm Taf Morgannwg, sy'n atebol i'r Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus mewn perthynas â'i holl weithgareddau. Dywedodd fod y rhan fwyaf o wasanaethau camddefnyddio sylweddau yn cael eu hariannu trwy ddwy ffrwd ariannu Llywodraeth Cymru, y Gronfa Gweithredu Camddefnyddio Sylweddau: £4M a dyraniad camddefnyddio sylweddau wedi'i glustnodi gan y Bwrdd Iechyd Lleol: £3.5M, gyda Chyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf yn fanciwr enwebedig, sydd hefyd yn cyflogi tîm comisiynu bach i ymgysylltu â phartneriaid i gydlynu swyddogaethau gofynnol y BCA. Rheolir y tîm gan Brif Swyddog Camddefnyddio Sylweddau.

Adroddodd Cyfarwyddwr Corfforaethol Gwasanaethau Cymdeithasol a Lles, fel rhan o broses foderneiddio i ymateb i newidiadau mewn deddfwriaeth ac angen defnyddwyr gwasanaeth, bod BCA Cwm Taf wedi comisiynu ymgynghorwyr, Ymchwil Iechyd a Chymdeithasol, i gynnal adolygiad o ddarpariaeth gwasanaeth camddefnyddio sylweddau yng Nghyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf a Merthyr Tudful, ac i ddatblygu model gwasanaeth. Dechreuodd y gwasanaeth integredig newydd ar 1 Ebrill 2019. Yn dilyn newid ffiniau'r bwrdd iechyd ym mis Ebrill 2019, gofynnwyd i Ymchwil Iechyd a Chymdeithasol gynnal asesiad o anghenion yn benodol ar gyfer ardal Pen-y-bont ar Ogwr.

Adroddodd Cyfarwyddwr Corfforaethol Gwasanaethau Cymdeithasol a Lles y bydd gwasanaethau Haen 3 yn cael eu comisiynu a'u darparu gan Fwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg. Bydd gwasanaethau triniaeth a chymorth Haen 1 a 2 yn cael eu hail-gomisiynu a gwasanaeth integredig newydd gydag un darparwr yn cael ei benodi. Dechreuwyd datblygu'r broses gaffael ym mis Mawrth 2021, a rhagwelir y bydd y tendr yn cael ei gyhoeddi ar 1 Hydref 2021, a bydd y gwasanaeth newydd yn cychwyn ar 1 Ebrill 2022. Byddai contract yn cael ei ddyfarnu am ddwy flynedd gydag opsiwn i ymestyn am gyfnod pellach o flwyddyn a blwyddyn arall i gyd-fynd â chontract Cwm Taf. Bydd Chyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf, yn parhau fel banciwr enwebedig a derbynnydd grantiau a chyflogwr y tîm comisiynu rhanbarthol ar gyfer y BCA, a bydd yn ymgymryd â'r broses gaffael trwy'r tîm comisiynu rhanbarthol. Byddai cytundeb cydweithredu yn cael ei drafod a'i gytuno rhwng Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr a Chyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf i lywodraethu eu priod rolau a'u cyfrifoldebau yn ystod y broses gaffael a nodi sut y bydd y partïon yn cydweithredu i oruchwylio'r broses o ddarparu'r gwasanaeth. Amlinellodd Cyfarwyddwr Corfforaethol Gwasanaethau Cymdeithasol a Lles gydrannau'r gwasanaeth newydd, a fyddai'n canolbwyntio ar yr unigolyn ac yn canolbwyntio ar wella canlyniadau i bobl a darparu dull cyson o ddarparu gwasanaethau camddefnyddio sylweddau.

Nododd Aelod y Cabinet dros Wasanaethau Cymdeithasol a Chymorth Cynnar, wrth  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 702.

Adroddodd Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau ar ddiweddariad ar y rhaglen Targedu Buddsoddiad mewn Adfywio gynt a cheisiodd gymeradwyaeth i symud ymlaen ar raglen olynydd TBA - Trawsnewid Trefi (TT) ym Mwrdeistref y Sir. Hysbysodd y Cabinet bod, hyd yma, cyllid o £2.7m wedi'i sicrhau trwy'r rhaglen TBA i gefnogi prosiectau adfywio a bod Swyddogion yn gweithio gyda thirfeddianwyr / lesddeiliaid gyda'r nod o gefnogi prosiectau trwy'r rhaglen TT, a fydd yn rhedeg tan fis Medi 2022, gyda'r posibilrwydd o estyniad.

Adroddodd Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau fod y Cyngor wedi llwyddo i sicrhau £910k o'r rhaglen TT ar gyfer caffael a dymchwel safle gorsaf yr heddlu yn Cheapside, gyda Swyddogion yn gweithio mewn partneriaeth â'r Heddlu a Choleg Pen-y-bont ar Ogwr i symud ymlaen â'r cynigion ar gyfer y safle. .

Adroddodd Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau hefyd y bydd y Cyngor yn parhau i gyflawni'r prosiectau thematig er mwyn parhau i gefnogi piblinellau prosiectau a ddatblygwyd trwy gynllun TBA Thematig 2018-21 y mae angen eu cwblhau, gan gydnabod ar yr un pryd y gweithgaredd cymwys ychwanegol a gynhwysir yn Grant Gwneud Lle TT 2021-22. Dywedodd y bydd Cyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf yn gweithredu fel y prif gorff ac y bydd yn adrodd i Lywodraeth Cymru a Bwrdd Adfywio Rhanbarthol De-ddwyrain Cymru, a fydd yn cynnwys Bwrdd Adfywio Rhanbarth Prifddinas Caerdydd. Byddai'r grant Gwneud Lle wedi'i anelu at ganol trefi Pen-y-bont ar Ogwr, Maesteg a Phorthcawl.

Adroddodd hefyd fod y Cyngor wedi llwyddo i sicrhau £1,166,000 i'w rannu ag Awdurdodau Lleol eraill y De-ddwyrain yn 2021-22 i wireddu prosiectau o dan Brosiectau Yn y Cyfamser; Digwyddiadau a Marchnata a Chefnogaeth Ddigidol o fewn Canol Trefi. Amlinellodd Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau y risgiau a'r materion sy'n gysylltiedig â pharhau â'r rhaglen.

Nododd yr Aelod Cabinet dros Addysg ac Adfywio, wrth ganmol y cynigion, fod angen rhoi cyhoeddusrwydd i'r cyflawniadau adfywio ar Stryd Nolton. Dywedodd y bydd y cynigion yn Cheapside yn gweld addysg ac adfywio yn cwrdd ac yn codi o Uwchgynllun Canol Tref Pen-y-bont ar Ogwr. Dywedodd yr Aelod Cabinet dros Wasanaethau Cymdeithasol a Chymorth Cynnar y bydd y prosiectau’n gwneud gwahaniaeth i ganol y trefi a bydd hefyd yn ei gwneud yn ofynnol i landlordiaid gysylltu i alluogi prosiectau adfywio i ddigwydd. Gofynnodd beth ellir ei wneud i sicrhau bod landlordiaid yn cysylltu. Hysbysodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau y Cabinet fod angen i landlordiaid fod yn barod i gysylltu gan fod rhai eiddo mewn cyflwr gwael. Gall y Cyngor ddefnyddio pwerau o dan Adran 215 y Ddeddf Cynllunio Gwlad a Thref 1990 i gyflwyno rhybudd os yw'n ystyried bod cyflwr tir neu adeiladau yn niweidiol i'r ardal. Dywedodd fod cyflwyno rhybudd yn aml yn ddigonol i sicrhau bod landlordiaid yn gweithredu i wella eu heiddo. Dywedodd fod achos mewn perthynas ag eiddo a ddifrodwyd gan dân yn destun achos llys. Mae gan y Cyngor bwerau Gorchymyn Prynu Gorfodol hefyd er budd corfforaethol mwy, a fyddai'n cael ei ddefnyddio ar ôl i'r holl lwybrau eraill gael eu defnyddio. Dywedodd yr Arweinydd fod y cynlluniau  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 703.

Gofynnodd Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau am gymeradwyaeth i hepgor Contract Rheolau Gweithdrefn yn unol â CPR 3.2.9.4 mewn perthynas â'r contract gyda PassivSystems Limited ar gyfer Cam 2 y Fenter Ymchwil Busnesau Bach ac i ymrwymo i Weithred Newyddiad i newyddio'r contract hwnnw o PassiSystems Limited i Passiv UK Limited.

Adroddodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau fod y Cabinet ym mis Chwefror 2019 wedi cymeradwyo Strategaeth Ynni Ardal Leol Pen-y-bont ar Ogwr a Chynllun Ynni Clyfar. Roedd y Cynllun Ynni Clyfar yn cynnwys sawl syniad am brosiectau i'w datblygu dros 2019 - 2025 a fydd yn darparu'r sylfaen dystiolaeth ar gyfer datgarboneiddio Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr yn unol â'r Strategaeth Ynni Ardal Leol. Cyflwynodd y Cyngor gynnig i Lywodraeth Cymru trwy eu Menter Ymchwil Busnesau Bach (SBRI) i gynnal cystadleuaeth arloesi (dros ddau gam - Dichonoldeb ac Arddangos) i ganiatáu i arloeswyr yn y farchnad gynnig syniadau ynghylch sut y gellid datblygu rhwydweithiau gwres am gost is nag amodau cyfredol y farchnad.

Hysbysodd Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau y Cabinet, yn dilyn cystadleuaeth yn 2019, y penodwyd 4 sefydliad i ddatblygu eu syniadau fel rhan o Gam 1 y broses SBRI. Un ohonynt oedd Passiv Systems, y dyfarnwyd y contract iddynt i gyflawni eu prosiect arddangos fel rhan o Gam 2 y SBRI ym mis Mawrth 2021. Fodd bynnag, rhoddwyd PassivSystems i ddwylo'r gweinyddwyr ym mis Ebrill 2021 ac yna cawsant eu prynu gan Passiv UK. Dywedodd, o ganlyniad i'r caffaeliad hwn, fod Passiv UK wedi gofyn i'r contract gyda PassivSystems gael ei newyddu i Passiv UK Limited.

Nododd Aelod y Cabinet dros Gymunedau, wrth ganmol y cynnig i hepgor Rheolau Gweithdrefn Contract, fod y Cyngor wedi derbyn cyllid Llywodraeth Cymru i gyflawni prosiectau arloesol, gan ddangos bod y Cyngor yn flaengar nid yn unig yng Nghymru, ond ledled y DU. Byddai'r arloesedd hwn yn cyfrannu at ddatgarboneiddio ac yn lleihau tlodi tanwydd.

Gofynnodd yr Aelod Cabinet dros Les a Chenedlaethau'r Dyfodol pa ddiwydrwydd dyladwy a wnaed a chan bwy pan ddyfarnwyd y contract i Passiv. Dywedodd Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau fod Passiv wedi cael ei werthuso gan y Cyngor a Llywodraeth Cymru a bod yn rhaid iddo hefyd ymrwymo i gontract ar gyfer ei brosiect arddangos. Hysbysodd y Cabinet fod y rhiant-gwmni wedyn wedi lansio cwmni newydd.

PENDERFYNWYD:              Bod y Cabinet yn:

·         awdurdodi hepgor Rheolau Gweithdrefn Contract y Cyngor i ganiatáu addasu'r contract presennol gyda PassivSystems Limited mewn perthynas â Cham 2 y Fenter Ymchwil Busnesau Bach trwy gydsynio i newyddu’r contract hwnnw i Passiv UK wedi'i gyfyngu yn unol â Rheol 3.2.9.4;

•  dirprwyo awdurdod i'r Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau i gymeradwyo telerau terfynol y Weithred Newyddiad sy'n ofynnol i adnewyddu'r contract o PassivSystems Limited i Passiv UK Limited ac ymrwymo i'r Weithred Newyddiad honno mewn ymgynghoriad â'r Prif Swyddog Dros Dro, Cyllid, Perfformiad a Newid, a Swyddog Adran 151, a Phrif Swyddog Gwasanaethau Cyfreithiol, AD a Rheoleiddio ac i drefnu bod y Weithred Newyddiad yn cael ei gweithredu ar ran y Cyngor, yn amodol ar arfer y fath awdurdod dirprwyedig mewn ymgynghoriad  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 704.

Gofynnodd Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chefnogaeth i Deuluoedd am gymeradwyaeth i gyflwyno cais Cam 1 y Model Buddsoddi Cydfuddiannol i Bartneriaeth Addysg Cymru (WEPco); a bwrw ymlaen â'r trafodion tir gofynnol er mwyn hwyluso datblygiad ysgolion yn y lleoliad hwn. Hysbysodd y Cabinet y byddai hyn yn cynnwys cwblhau cytundeb opsiwn gyda'r Cymoedd i'r Arfordir (V2C) mewn perthynas â'r defnydd a fwriadwyd ar gyfer hen Ganolfan Adnoddau Glan-yr-Afon; ynghyd â chyfarwyddo cyfreithwyr i gychwyn achos i gaffael safle Plas Morlais gan V2C; ac i baratoi dogfennau contract ar gyfer gwaredu safle Ysgol Gynradd Afon-Y-Felin i V2C am bris y cytunwyd arno yn y dyfodol.

Adroddodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chefnogaeth i Deuluoedd fod Llywodraeth Cymru ym mis Tachwedd 2020 wedi cymeradwyo'r Achos Amlinellol Strategol ar gyfer dau gynllun Gorllewin Pen-y-bont ar Ogwr ac, ym mis Rhagfyr, derbyniwyd cymeradwyaeth y Cyngor i gynnwys cyllid yn y rhaglen gyfalaf ar gyfer prynu tir ym Mhlas Morlais yn er mwyn cefnogi elfen cyfrwng Saesneg y prosiect. Yn dilyn proses ymgynghori statudol a gynhaliwyd ym mis Mehefin 2021, o dan y Cod Trefniadaeth Ysgolion mewn perthynas â dau gynnig Gorllewin Pen-y-bont ar Ogwr, penderfynodd y Cabinet gymeradwyo'r ddau gynnig (i ddod ag Ysgolion Cynradd Afon-Y-Felin a Corneli i ben a sefydlu ysgol gynradd Saesneg ddwy ffrwd newydd ar safle Plas Morlais, ac ehangu Ysgol y Ferch O'r Sgêr i ddwy ffrwd, i'w lleoli ar safle Ysgol Gynradd Corneli / Ysgol y Ferch O'r Sgêr). Dywedodd, mewn perthynas â'r trafodion tir cysylltiedig, bod cymeradwyaeth wedi’i rhoi gan y Cabinet a'r Cyngor ym mis Rhagfyr 2020 ar gyfer cynnwys yn y Rhaglen Gyfalaf y symiau sy'n ofynnol ar gyfer caffael safle Plas Morlais gan V2C yn ystod 2021-2022. Derbyniwyd cymeradwyaeth hefyd i gynnwys gwerthu safle ysgol gynradd Afon-Y-Felin i V2C a Glan-yr-Afon yn y dyfodol fel rhan o'r trafodiad tri eiddo hwn. Roedd V2C wedi cadarnhau ymrwymiad i'r trafodion hyn ac yn gweithio gyda chwmnïau i'w dwyn ymlaen.

Dywedodd fod angen cymeradwyaeth y Cabinet i gymeradwyo'n ffurfiol i symud ymlaen i gyflawni unrhyw brosiect newydd ac i ymrwymo i ddogfennaeth gyfreithiol gysylltiedig i hwyluso'r un peth, gan gynnwys Cytundeb Prosiect (Cam 1). Dywedodd fod y cynlluniau bellach ar y cam lle mae angen cyflwyno cais Cam 1 i WEPco. Ar ôl ei dderbyn bydd WEPco yn ystyried y cais ac yn penderfynu a ellir ei dderbyn fel ‘prosiect newydd’. Os caiff ei dderbyn, bydd y broses datblygu dyluniad ar gyfer yr ysgolion newydd yn cychwyn.

Adroddodd Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chefnogaeth i Deuluoedd hefyd, yn dilyn chwiliad safle helaeth ac ymarfer dichonoldeb ar gyfer yr ysgolion newydd arfaethedig yn y Gorllewin, bod tir cyfagos ym Mhlas Morlais, sy'n eiddo i V2C, wedi'i nodi ar gyfer datblygu un o'r Ysgolion newydd, gyda'r safle presennol yn cael ei rannu gan Ysgol Gynradd Corneli ac Ysgol y Ferch O’r Sgêr fel y llall. Dywedodd fod egwyddor y trafodiad tir yn seiliedig ar fargen 'cyfnewid' gyda V2C, lle byddai'r Cyngor yn cyfnewid safle Ysgol Gynradd Afon-Y-Felin ar gyfer safle  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 705.

Gofynnodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chefnogaeth i Deuluoedd am gymeradwyaeth i gyflwyno mynegiant o ddiddordeb i Lywodraeth Cymru (LlC) mewn perthynas ag ail gyfran y Grant Cyfalaf cyfrwng Cymraeg a gyhoeddwyd yn ddiweddar.

Hysbysodd y Cabinet fod dyletswydd ar awdurdodau lleol i hyrwyddo’r iaith Gymraeg a chefnogi uchelgais Cymraeg 2050 Llywodraeth Cymru. Dywedodd fod yr awdurdod ym mis Tachwedd 2018, wedi sicrhau £2.6m o gyllid Grant Cyfalaf LlC ar gyfer datblygu darpariaeth gofal plant cyfrwng Cymraeg mewn ardaloedd daearyddol strategol ym mwrdeistref y sir, er mwyn cefnogi gweledigaeth 2050. Nodwyd pedair ardal ar gyfer buddsoddiad, ac un ohonynt oedd Porthcawl ac mewn egwyddor roedd y Cabinet wedi cymeradwyo'r datblygiad ar 21 Ionawr 2020 i ddatblygu ysgol Gymraeg 1 ffrwd i wasanaethu ardal Porthcawl fel rhan o fand rhaglen foderneiddio ysgolion yn y dyfodol. Y bwriad yw y byddai'r ddarpariaeth newydd yn cyd-fynd â datblygiad cynllun Adfywio Porthcawl.

Er mwyn hyrwyddo'r Gymraeg a chyflawni ymrwymiad y Cabinet yn y rhan hon o'r fwrdeistref sirol, nododd yr angen am fesur dros dro ar ffurf egin ysgol Gymraeg. Hysbysodd y Cabinet, o safbwynt economaidd, y byddai'n gwneud y defnydd mwyaf effeithlon o gyllid i gydleoli darpariaethau gofal plant ac egin ysgol Gymraeg ar un safle (gan y byddai'r arbedion maint cysylltiedig yn golygu y gellid gwneud arbedion sylweddol o gymharu â ddarparu darpariaethau ar wahân mewn lleoliadau gwahanol). O safbwynt logistaidd, byddai'n fuddiol i rieni/gofalwyr gan y byddai dilyniant naturiol o'r ddarpariaeth gofal plant i'r egin ysgol.

Adroddodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chefnogaeth i Deuluoedd fod y gost amcangyfrifedig ar gyfer darparu egin ysgol a chyfleuster gofal plant cyfun o £3.75m yn cynnwys elfen o £150k ar gyfer gwaith priffyrdd a ragwelir. Ni fyddai maint llawn y gwaith priffyrdd sy'n ofynnol ar gyfer y cynllun arfaethedig yn hysbys nes bydd Asesiad Trafnidiaeth yn cael ei gynnal ar y cam dylunio manwl. Dywedodd mai dim ond o fewn cartilag safleoedd datblygu y mae LlC yn adeiladu ar hyn o bryd, o ganlyniad, byddai'n ofynnol i'r Cyngor ariannu unrhyw waith priffyrdd angenrheidiol sy'n disgyn y tu hwnt i ffin y safle. Hysbysodd y Cabinet y byddai adroddiad yn cael ei gyflwyno i'r Cyngor maes o law pan fyddai maint unrhyw gyllid cyfalaf ychwanegol a chostau refeniw ychwanegol yn hysbys.

Hysbysodd yr Arweinydd y Cabinet ei bod wedi bod yn uchelgais gan deuluoedd sy’n cefnogi addysg Gymraeg i sefydlu darpariaeth o'r fath ym Mhorthcawl. Dywedodd yr Aelod Cabinet dros Les a Chenedlaethau’r Dyfodol y byddai'r cynnig yn helpu i gefnogi twf y Gymraeg ym Mhorthcawl. Cwestiynodd yr Aelod Cabinet dros Les a Chenedlaethau’r Dyfodol y tebygolrwydd y byddai cais am gyllid grant yn llwyddiannus. Nododd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chefnogaeth i Deuluoedd fod Llywodraeth Cymru yn gefnogol i'r cynigion a bod y Swyddogion yn gweithio gyda Rhieni dros Addysg Gymraeg a oedd yr un mor gefnogol i'r cynnig i sefydlu egin ysgol ym Mhorthcawl.

PENDERFYNWYD:           Bod y Cabinet yn rhoi cymeradwyaeth ar gyfer datganiad o ddiddordeb i’w gyflwyno i LlC ynghylch Grant Cyfalaf  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 706.

Gofynnodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chefnogaeth i Deuluoedd am gymeradwyaeth i barhau i ddarparu’r gwasanaeth partneriaeth rhieni presennol, er mwyn caniatáu i broses dendro cwynion lawn ddigwydd, gan gynnwys cyfnod mobileiddio digonol; atal y rhannau perthnasol o reolau gweithdrefn contractau’r Cyngor mewn perthynas â'r gofyniad i ail-dendro'r contract y manylir arno yn yr adroddiad hwn; ac awdurdodi'r Rheolwr Gr?p (Cymorth i Ddysgwyr) i ymrwymo i gontract tymor byr gyda'r darparwr presennol.

Adroddodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chefnogaeth i Deuluoedd fod y Cyngor, yn dilyn ymarfer tendro, wedi ymrwymo i gontract gyda SNAP Cymru ar gyfer gwasanaethau partneriaeth rhieni. Comisiynwyd y contract o 1 Mai 2018 am gyfnod cychwynnol o flwyddyn, gydag opsiwn i ymestyn am flwyddyn arall hyd at ddwy flynedd. Daeth y contract presennol mewn perthynas â'r gwasanaeth partneriaeth rhieni i ben ar 31 Mawrth 2021. Er nad oedd contract ar waith, mae'r contractwr wedi parhau i ddarparu'r Gwasanaeth. Dywedodd ei bod yn ofynnol i'r Cyngor, o dan ei Reolau Gweithdrefn Contractau a Rheoliadau Contractau Cyhoeddus 2015, ail-dendro ar gyfer darparwyr gwasanaeth newydd gydag ymarfer caffael cystadleuol.

Dywedodd fod y ddarpariaeth gwasanaeth gyfredol wedi'i hadolygu, gyda monitro perfformiad yn cael ei wneud i gasglu data ansoddol a meintiol ynghylch anghenion cleientiaid, y galw am wasanaeth a'r canlyniadau a gyflawnwyd. Dywedodd y gellid dangos yn glir yr effaith gadarnhaol ar y bartneriaeth â rhieni a bod ymgysylltu a chyfathrebu wedi digwydd rhwng y Cyngor a deiliad y contract presennol i sicrhau bod y gwasanaeth yn parhau i fod yn addas at y diben ac yn gallu diwallu anghenion plant, pobl ifanc a’u teuluoedd yn ddigonol.

PENDERFYNWYD:          Bod y Cabinet yn:

• cymeradwyo parhau darparu’r gwasanaeth partneriaeth rhieni presennol, er mwyn caniatáu i broses dendro cwynion gael ei chynnal yn llawn;

• atal rhannau perthnasol CPR y Cyngor mewn perthynas â'r gofyniad ynghylch ail-dendro'r contract arfaethedig; a

• awdurdodi'r Rheolwr Gr?p (Cymorth i Ddysgwyr) i ymrwymo i gontract ar gyfer darparu'r gwasanaeth partneriaeth rhieni tan 31 Rhagfyr 2021.

Gofynnodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chefnogaeth i Deuluoedd am gymeradwyaeth i ymgynghori â rhanddeiliaid ar Gynllun Strategol Cymraeg mewn Addysg o 27 Medi 2021 am gyfnod o ddeuddeg wythnos. Bydd ei ganlyniad yn cael ei adrodd yn ôl i'r Cabinet ar ôl cau'r ymgynghoriad.

Adroddodd fod Adran 84 o Ddeddf Safonau a Threfniadaeth Ysgolion (Cymru) 2013 (“Deddf 2013”) yn ei gwneud yn ofynnol i awdurdod lleol baratoi Cynllun Strategol Cymraeg mewn Addysg. Pwrpas y rheoliadau yw gwella cyfleoedd i awdurdodau lleol gynllunio darpariaeth addysg Gymraeg er mwyn cefnogi'r disgwyliad presennol ac yn y dyfodol ar gyfer twf mewn addysg Gymraeg. Dywedodd fod yn rhaid i’r Cynllun gynnwys cynigion awdurdod lleol ar sut y bydd yn cyflawni ei swyddogaethau addysg i wella cynllunio’r ddarpariaeth addysg Gymraeg (“addysg Gymraeg”) yn ei ardal; gwella safonau addysg Gymraeg ac addysgu’r Gymraeg yn ei ardal. Targedau’r awdurdod lleol ar gyfer gwella cynllunio’r ddarpariaeth o addysg Gymraeg yn ei ardal ac ar gyfer gwella safonau’r addysg honno ac addysgu’r Gymraeg yn ei ardal; ac adrodd ar y cynnydd a wnaed i gyflawni'r targedau a gynhwyswyd yn y Cynllun blaenorol neu'r Cynllun diwygiedig blaenorol.

Adroddodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chefnogaeth i Deuluoedd fod canllawiau newydd ar gyfer y Cynllun Strategol Cymraeg mewn Addysg wedi'u cyhoeddi ym mis Awst 2016. Erbyn hyn roedd a bwriad clir i gysylltu gwaith y Cynllun Strategol Cymraeg mewn Addysg â Safonau’r Gymraeg ac i yrru awdurdodau lleol tuag at nod datganedig Llywodraeth Cymru o gael miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050. Dywedodd fod yn rhaid cyflwyno'r cynllun i Lywodraeth Cymru i'w gymeradwyo erbyn 31 Ionawr. 2022 ac y bydd y Cynllun deng mlynedd cyntaf yn cychwyn ar 1 Medi 2022, gan ddod i ben ar 31 Awst 2032. Bydd pob Cynllun pellach yn cychwyn ar 1 Medi yn y flwyddyn y bydd y Cynllun deng mlynedd blaenorol yn dod i ben a rhaid iddo gynnwys targed yn amlinellu'r cynnydd disgwyliedig yn nifer y dysgwyr Blwyddyn 1 a addysgir trwy gyfrwng y Gymraeg yn ardal yr awdurdod lleol yn ystod oes y Cynllun.

Roedd yr Aelod Cabinet dros Addysg ac Adfywio, wrth ganmol yr ymgynghoriad ar y Cynllun Strategol Cymraeg mewn Addysg drafft, yn gobeithio y byddai nifer yn cyfrannu ato ac roedd yn edrych ymlaen at weld canlyniad yr ymgynghoriad.

PENDERFYNWYD:           Bod y Cabinet yn:

·                     nodi cynnwys y cynllun drafft; a

rhoi cymeradwyaeth i ymgynghori.

Gofynnodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chefnogaeth i Deuluoedd am gymeradwyaeth i benodi llywodraethwyr o’r awdurdod lleol i gyrff llywodraethu’r ysgolion a restrir ym mharagraff 4.1 yr adroddiad.

PENDERFYNWYD:            Bod y Cabinet yn cymeradwyo’r penodiadau a restrir ym mharagraff 4.1.   

Gofynnodd y Prif Swyddog - Gwasanaethau Cyfreithiol, AD a Rheoleiddio am gymeradwyaeth i fabwysiadu'r Strategaeth Gaffael sy'n Gyfrifol yn Gymdeithasol a'r Datganiad Caethwasiaeth Fodern i ddod i rym ar 1 Hydref 2021 a diweddaru'r Aelodau ar yr ymateb i argymhellion y Caffael Llesiant yng Nghymru - Adroddiad Adolygiad Caffael Adran 20 Comisiynwyr Cenedlaethau'r Dyfodol.

Hysbysodd y Prif Swyddog - Gwasanaethau Cyfreithiol, AD a Rheoleiddio y Cabinet fod y Cyngor yn darparu ei wasanaethau yn uniongyrchol trwy ei weithlu ei hun, sefydliadau preifat a thrydydd sector, gan wario dros £186 miliwn y flwyddyn a bod ganddo gyfrifoldeb i reoli arian cyhoeddus gyda chywirdeb, er mwyn sicrhau bod gwerth am arian yn cael ei gyflawni a'i reoli yn y fath fodd fel y gall gefnogi amcanion ehangach y Cyngor. Er mwyn i'r Cyngor gyflawni ei gyfrifoldeb a chyflawni amcanion y Cyngor, mae angen Strategaeth Gaffael a Chynllun Darparu.

Adroddodd y Prif Swyddog - Gwasanaethau Cyfreithiol, AD a Rheoleiddio fod y Strategaeth Gaffael sy'n Gyfrifol yn Gymdeithasol yn adeiladu ar y strategaeth gaffael flaenorol a sefydlodd fabwysiadu rheolaeth categori i wella perfformiad caffael ar draws y Cyngor. Roedd yn nodi blaenoriaethau caffael allweddol y Cyngor hyd at 2024 a'r newidiadau allweddol y bydd yn eu gwneud i wella rheolaeth ei wariant allanol ar nwyddau, gwasanaethau a gwaith. Roedd y Strategaeth yn canolbwyntio ar gyflawni saith Amcan Caffael Sefydliadol cyffredinol eang ac roedd wedi ei llywio gan Gynllun Corfforaethol, deddfwriaeth a pholisi Llywodraeth Cymru a'r DU gan gynnwys Datganiad Polisi Caffael Cymru, Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 a'r Mesur Partneriaeth Gymdeithasol a Chaffael Cyhoeddus drafft (2021). Dywedodd fod y Strategaeth yn rhoi mwy o bwyslais ar gyflawni amcanion llesiant economaidd, cymdeithasol, amgylcheddol a diwylliannol sy'n ymwneud â chaffael blaengar, megis yr Economi Sylfaenol a Chylchol, ac atal newid yn yr hinsawdd trwy flaenoriaethu lleihau carbon ac allyriadau sero trwy gaffael mwy cyfrifol a chynaliadwy.

Adroddodd y Prif Swyddog - Gwasanaethau Cyfreithiol, AD a Rheoleiddio hefyd y bydd y Cyngor yn cyhoeddi Datganiad Caethwasiaeth Fodern flynyddol yn nodi ei ymrwymiadau i sicrhau nad oes gan gaethwasiaeth fodern a masnachu mewn pobl le yn y cadwyni busnes a chyflenwi. Dywedodd fod y Datganiad yn nodi'r ymrwymiadau y mae'r Cyngor yn eu gwneud i reoli a lleihau'r risg y bydd caethwasiaeth neu fasnachu pobl yn digwydd o fewn gweithrediadau o ddydd i ddydd.

Hysbysodd y Prif Swyddog - Gwasanaethau Cyfreithiol, AD a Rheoleiddio y Cabinet fod y Cyngor ym mis Mawrth 2020 yn un o naw corff sector cyhoeddus a gymerodd ran yn Caffael Llesiant yng Nghymru - Adolygiad Caffael Adran 20 Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru. Roedd y Comisiynydd wedi tynnu sylw at rai meysydd cryf, ynghyd â chyfleoedd pellach i ddatblygu, wrth ystyried cyfraniad y Cyngor at y saith nod llesiant ac amcanion lles sefydliadol a defnyddio'r pum ffordd o weithio i feddwl yn wahanol am y dull o gaffael. Roedd y Comisiynydd wedi nodi cryfder allweddol y Cyngor, sef y dull tymor hir o weithio ar y cyd â'r timau comisiynu, gan ystyried y  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 710.

Gofynnodd y Prif Swyddog - Gwasanaethau Cyfreithiol, AD a Rheoleiddio am gymeradwyaeth i Reolau Gweithdrefn Contractau diwygiedig ddod i rym o 1 Hydref 2021; i Gynllun Dirprwyo Swyddogaethau'r Cyngor mewn perthynas â Swyddogaethau Gweithredol gael ei ddiwygio yn unol â pharagraff 4.17 o'r adroddiad; ac y byddai adroddiad yn cael ei ddwyn i'r Cyngor i ddiwygio'r Cyfansoddiad i ymgorffori'r Rheolau Gweithdrefn Contractau diwygiedig a'r diwygiadau i'r Cynllun Dirprwyo Swyddogaethau mewn perthynas â swyddogaethau'r Cyngor.

Adroddodd y Prif Swyddog - Gwasanaethau Cyfreithiol, AD a Rheoleiddio ei bod yn ofynnol i'r Cyngor adolygu'r Rheolau Gweithdrefn Contractau, sy'n rhan o Gyfansoddiad y Cyngor, yn rheolaidd. Mae'r Rheolau Gweithdrefn Contractau’n cynnwys y rheolau a'r canllawiau ar gyfer caffael nwyddau, gwasanaethau a gwaith ac fe'u cynlluniwyd i sicrhau cydymffurfiad â chyfraith y DU ac Ewrop, sicrhau bod arfer gorau yn cael ei ddilyn a sicrhau'r gwerth gorau wrth ddefnyddio arian cyhoeddus. Yn dilyn yr adolygiad, gwnaed nifer o newidiadau i'r Rheolau Gweithdrefn Contractau presennol i sicrhau bod y Cyngor yn moderneiddio'r ffordd y mae'n caffael nwyddau, gwasanaethau a gwaith.

Gofynnodd yr Arweinydd, pan fyddai dogfennau a oedd gynt wedi’u selio gan Aelodau, yn cael eu rhannu i'r deiliaid swyddi perthnasol gan Swyddogion.

PENDERFYNWYD:           Bod y Cabinet yn:

(i) cymeradwyo'r Rheolau Gweithdrefn Contractau diwygiedig sydd ynghlwm yn Atodiad 1 i'r adroddiad i ddod i rym ar 1 Hydref 2021;

(ii) cymeradwyo'r diwygiadau i'r Cynllun Dirprwyo Swyddogaethau mewn perthynas â swyddogaethau Gweithredol fel y'u nodir ym mharagraff 4.17 yr adroddiad;

(iii) Nodi y bydd adroddiad yn cael ei ddwyn i'r Cyngor i ddiwygio'r Cynllun Dirprwyo Swyddogaethau mewn perthynas â swyddogaethau'r Cyngor ac i ddiwygio'r Cyfansoddiad i ymgorffori'r diwygiadau i'r Rheolau Gweithdrefn Contractau.

(iv) cymeradwyo bod dogfennau a arferai fod angen eu selio yn cael eu rhannu â deiliaid y swydd er gwybodaeth.  

I ystyried unrhyw eitemau o fusnes y, oherwydd amgylchiadau arbennig y cadeirydd o'r farn y dylid eu hystyried yn y cyfarfod fel mater o frys yn unol â pharagraff 2.4 (e) o'r Rheolau Trefn y Cabinet yn y Cyfansoddiad.

Nid oedd eitemau brys.