Derbyn ymddiheuriadau am absenoldeb gan Aelodau.

Derbyn datganiadau o ddiddordeb personol a rhagfarnol (os o gwbl) gan Aelodau / Swyddogion yn unol â darpariaethau'r Cod Ymddygiad Aelodau a fabwysiadwyd gan y Cyngor o 1 Medi 2008.

I dderbyn am gymeradwyaeth y Cofnodion cyfarfod y 24/09/2025

(i) Maer (neu’r person sy’n llywyddu)

(ii) Prif Weithredwr

Mae achosion o dywydd eithafol yn effeithio ar y Fwrdeistref yn amlach. Gall hyn arwain at lifogydd, problemau gyda seilwaith priffyrdd a thoriadau i wasanaethau hanfodol, h.y. trydan/d?r.

Pa mor wydn yw'r Fwrdeistref Sirol wrth addasu i'r digwyddiadau hyn, y gellid eu priodoli o bosibl i Newid Hinsawdd, a phan fyddant yn digwydd pa mor effeithiol ydym ni wrth gefnogi ein cymunedau.

Teitl y Cynnig: Sicrhau Buddsoddiad Moesegol Cronfeydd Pensiwn Llywodraeth Leol

Mae’r Cyngor hwn yn nodi’r canlynol:

• Mae gweithwyr Cyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf yn gallu ymuno â Chronfa Bensiwn Rhondda Cynon Taf, sydd, fel rhan o Bartneriaeth Pensiwn Cymru (PBCC), yn rheoli dros £3 biliwn ar ran gweithwyr llywodraeth leol a phobl sydd wedi ymddeol.
• Mae buddsoddiadau presennol yn cynnwys daliadau mewn cwmnïau tanwydd ffosil, gweithgynhyrchwyr arfau, a chorfforaethau rhyngwladol sydd wedi eu cyhuddo o gyfrannu at dorri hawliau dynol neu ddirywiad amgylcheddol.
• Mae gan gronfeydd Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol (CPLlL) ddyletswydd ffyddlon i weithredu er budd hirdymor gorau yr aelodau, sy'n cynnwys rheoli risgiau amgylcheddol, cymdeithasol a llywodraethu (ESG).
• Mae nifer o gyrff cyhoeddus eraill, gan gynnwys cynghorau dinesig a sirol ledled y DU, wedi mabwysiadu polisïau Buddsoddi Cyfrifol gydag ymrwymiadau cryfach i dynnu allan o sectorau niweidiol a chyd-fynd â nodau hawliau dynol a hinsawdd rhyngwladol.
• Mae Partneriaeth Pensiwn Cymru wedi mabwysiadu polisi Buddsoddi Cyfrifol ond ar hyn o bryd yn caniatáu disgresiwn sylweddol i reolwyr cronfeydd dros feini prawf moesegol ac eithriadau sector.

Mae’rCyngor hwn wedi penderfynu:

1. Ysgrifennu at Gronfa Bensiwn RhCT a Phartneriaeth Pensiwn Cymru yngofyn am:

o   Fwy o dryloywder ar y buddsoddiadau cyfredol, gan gynnwys amlygiad i sectorau (e.e., tanwyddau ffosil, arfau, technoleg gwyliadwriaeth).

o   Polisi Buddsoddi Cyfrifol cryfach a chanddo feiniprawf gwrthod clir ar gyfer cwmnïau sy’n ymwneud ag:

§  Echdynnutanwydd ffosil;

§  Gweithgynhyrchu neu werthu arfau i gyfundrefnau sy’n torri cyfraith ryngwladol;

§  Camdriniaethauhawliau dynol (e.e., torri egwyddorion Cytundeb Byd-eang y Cenhedloedd Unedig);

§  Dinistrioamgylcheddol neu ddatgoedwigo systemig.

2. Galwar y Pwyllgor Pensiynau a’r Bwrdd Pensiynau Lleol i:

o   Archwilioopsiynau i gyflymu datgarboneiddio portffolio’r gronfa yn unol â tharged hinsawdd o 1.5°C;

o   Ymgysylltu â rheolwyr asedau i ddatblygu cynllunar gyfer tynnu buddsoddiadau fesul cam o’r sectorau mwyaf niweidiol, lle bo’n gyson â dyletswydd ymddiriedol;

o   Sicrhaucynrychiolaeth weithredol gan aelodau mewn adolygiadau polisi yn y dyfodol sy’n ymwneud â buddsoddi moesegol neu gyfrifol.

3. Cefnogidatblygiad Siarter Buddsoddi Moesegol tryloyw argyfer y gronfa, a gyhoeddir yn flynyddol, gan adrodd ar gynnydd tuag at fuddsoddiadau sy’n gymdeithasol gyfrifol ac sy’n cyd-fynd â’r hinsawdd.
4. Anfon y cynnig hwn at Gymdeithas Llywodraeth Leol (CLL) a Chymdeithas Llywodraeth Leol Cymru (CLlLC), gan annog dull cydlynol ar draws Llywodraeth Leol a Gwasanaethau Cyhoeddus o fuddsoddi moesegol.
5. Mae’r Cyngor hwn yn mynegi pryder ynghylch buddsoddiadau mewn cwmnïau sy’n rhan o drais neu feddiannaeth ym Mhalesteina, Myanmar, neu diriogaethau eraill sy’n destun sancsiynau rhyngwladol, ac yn annog rheolwyr cronfeydd i sicrhau bod daliadau’n cyd-fynd â chyfraith ddyngarol a hawliau dynol rhyngwladol.

Mae'r Cyngor hwn yn cydnabod y pwysau cynyddol a osodir ar Heddlu De Cymru o ganlyniad i gynnal digwyddiadau cenedlaethol a rhyngwladol mawr yng Nghaerdydd ac yn y rhanbarth ehangach.

Yn aml, mae digwyddiadau fel gemau chwaraeon mawr, cyngherddau, uwchgynadleddau gwleidyddol a chynulliadau diwylliannol yn gofyn am bresenoldeb heddlu ychwanegol sylweddol, cynllunio ac adnoddau, gyda chostau a phwysau gweithredu yn cael eu dwyn yn lleol.

Nodwn ymhellach fod dinas-ranbarthau eraill y DU, yn enwedig Belfast a Chaeredin, yn cael eu cydnabod gan y Swyddfa Gartref fel rhanbarthau Prifddinas ac yn derbyn cyllid a chefnogaeth ychwanegol gan y Swyddfa Gartref i adlewyrchu'r gofynion plismona unigryw sy'n gysylltiedig â chynnal digwyddiadau proffil uchel.

Ar hyn o bryd, nid yw Heddlu De Cymru yn derbyn lefelau cyfatebol o gefnogaeth, er gwaethaf wynebu heriau a gofynion adnoddau cymharol, megis bod yr ail ardal uchaf ar gyfer ymweliadau Brenhinol, rhaglenni Rygbi a Chriced Rhyngwladol a lleoliadau cyngherddau mawr. (i'w gadarnhau)

Felly, mae’r Cyngor hwn yn penderfynu:

·       Galw’n ffurfiol ar Swyddfa Gartref Llywodraeth y DU i gydnabod Caerdydd fel Dinas-ranbarth yn yr un modd â Belfast a Chaeredin ar gyfer cyllid yn y dyfodol.

·       Ysgrifennu at yr Ysgrifennydd Cartref ac at Aelodau Seneddol perthnasol o Gymru ac Aelodau Senedd Cymru, yn eu hannog i gefnogi’r achos dros gydnabod Caerdydd fel dinas-ranbarth a galw am gyllid teg a chynaliadwy i Heddlu De Cymru.

·       Gofyn am adolygiad o fformwlâu cyllido presennol y Swyddfa Gartref, er mwyn sicrhau cefnogaeth deg a chyson i holl heddluoedd Cymru, yn seiliedig ar lwyth digwyddiadau, statws dinas- ranbarth, a phwysau plismona.

·       Gwahodd Prif Gwnstabl Heddlu De Cymru a'r Comisiynydd Heddlu a Throseddu i roi cyflwyniad i'r Cyngor ar effeithiau gweithredu ac ariannu plismona digwyddiadau mawr ac i drafod ymdrechion eiriolaeth ar y cyd posibl.

Credwn fod dull teg a chyfartal o ddyrannu adnoddau plismona yn hanfodol i gynnal diogelwch cymunedol, lles swyddogion, a hyder y cyhoedd, ac i sicrhau nad yw De Cymru dan anfantais o'i gymharu â dinas-ranbarthau eraill y DU.

I ystyried unrhyw eitemau o fusnes y, oherwydd amgylchiadau arbennig y cadeirydd o'r farn y dylid eu hystyried yn y cyfarfod fel mater o frys yn unol â Rhan 4 (pharagraff 4) o'r Rheolau Trefn y Cyngor yn y Cyfansoddiad.

Nid yw’r adroddiad sy’n ymwneud â’r eitem ganlynol i’w gyhoeddi gan ei fod yn cynnwys gwybodaeth eithriedig fel y’i diffinnir ym Mharagraffau 12 o Ran 4 a Pharagraff 21 o Ran 5 o Atodlen 12A i Ddeddf Llywodraeth Leol 1972 fel y’i diwygiwyd gan Orchymyn Llywodraeth Leol (Mynediad at Wybodaeth) (Amrywio) (Cymru) 2007.

Os bydd y Panel, yn dilyn cymhwyso prawf budd y cyhoedd, yn penderfynu yn unol â’r Ddeddf i ystyried yr eitem hon yn breifat, bydd y cyhoedd yn cael eu gwahardd o’r cyfarfod yn ystod ystyriaeth o’r fath.