Derbyn datganiadau o ddiddordeb personol a rhagfarnol (os o gwbl) gan Aelodau / Swyddogion yn unol â darpariaethau'r Cod Ymddygiad Aelodau a fabwysiadwyd gan y Cyngor o 1 Medi 2008.

Gwnaed y datganiadau canlynol o fuddiannau gan Aelodau/Swyddogion. Dylid nodi, lle datganwyd buddiannau sy’n rhagfarnu, y rhai a barodd iddyn nhw adael y cyfarfod tra’r oedd yr eitem(au) yn cael eu trafod:-

Cynghorydd R Williams – Eitem 9 – Buddiant personol oherwydd bod cyfeiriad yn yr adroddiad at Groesfan Lefel Pencoed ac fel aelod o'r Pwyllgor Rheoli Datblygu a Chyngor Tref Pencoed.

Cynghorydd I Williams – Eitem 9 – Buddiant sy’n rhagfarnu ar sail rhag-benderfynu ar elfen o gynigion y Cynllun Datblygu Lleol.

Cynghorydd JP Blundell – Eitem 9 – Buddiant sy'n rhagfarnu ar sail rhag-benderfynu ar elfen o gynigion y Cynllun Datblygu Lleol.

Cynghorydd S Bletsoe – Eitem 9 – Diddordeb personol oherwydd ei waith cyflogedig yn y sector rhentu preifat.

Cynghorydd H Bennett – Eitem 6 – Buddiant personol fel cyflogai sefydliad y cyfeirir ato fel Partner Cyflawni yn yr adroddiad. Eitem 9 – Diddordeb personol yn adroddiad y Cynllun Datblygu Lleol.

Cynghorydd M Evans – Eitem 9 – Buddiant personol gan fod cyfeiriad yn yr adroddiad at Bont Ffordd Penprisk ac fel aelod o Gyngor Tref Pencoed.

Cynghorydd E Winstanley – Eitem 10 – Gan fod ei chyflogwr yn derbyn arian o’r Rhaglen Gyfalaf.

Cynghorydd F Bletsoe - Eitem 9 – Diddordeb personol oherwydd ei waith cyflogedig yn y sector rhentu preifat.

Cynghorydd T Thomas – Eitem 9 – Buddiant personol oherwydd ei gyflogaeth yn y sector tai.

Cynghorydd HJ David – Eitem 12 – Buddiant personol fel aelod o WLGA

Cynghorydd J Gebbie – Eitem 12 – Buddiant personol fel aelod o WLGA, yn ogystal ag aelod o’r gweithlu a lobïodd awdurdodau lleol i gytuno ar gynigion yr adroddiad.

Cynghorydd JC Spanswick – Eitem 12 - Buddiant sy’n rhagfarnu gan fod ei wraig yn gweithio i Gyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr.

Cynghorydd M Kearn – Eitem 12 – Buddiant sy’n rhagfarnu gan fod ei fab yn gweithio i Gyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr.

Prif Weithredwr – Eitem 14 – Buddiant personol a buddiant sy’n rhagfarnu.

I dderbyn am gymeradwyaeth y Cofnodion cyfarfod 20/07/2022

PENDERFYNWYD: Cymeradwyo Cofnodion cyfarfod y Cyngor a gynhaliwyd ar 20 Gorffennaf 2022 fel cofnod gwir a chywir.

Nododd y Cynghorydd S Bletsoe o dudalen 20 o’r Cofnodion mewn ymateb i’w gwestiwn ynghylch nifer yr achosion o ddigartrefedd ym mis Ebrill eleni eu bod wedi’u cofrestru yn yr ymateb fel 3. Fodd bynnag, mewn gohebiaeth yr oedd wedi ei gyfnewid gyda’r Arweinydd ers y cyfarfod, y nifer gwirioneddol o ddigartrefedd ar hyn o bryd oedd 8. Gofynnodd a ellid ychwanegu hwn gyda chaniatâd yr Arweinydd fel cywiriad i'r cofnodion. Cytunodd yr Arweinydd â'r cais hwn.

(i) Maer (neu’r person sy’n llywyddu)

(ii) Aelodau’r Cabinet

(iii) Prif Weithredwr

Y Maer

 A phwysigion eraill, fel a ganlyn: Gan mai hwn yw cyfarfod cyntaf y Cyngor llawn ers marwolaeth y Frenhines Elizabeth II, hoffwn gymryd eiliad i gydnabod yr achlysur difrifol. Y Frenhines Elizabeth II oedd ein brenhines Brydeinig hiraf a deyrnasodd, ac er bod ei marwolaeth yn golled enfawr i’r Deyrnas Unedig a’r Gymanwlad, mae’n gadael etifeddiaeth barhaol o gryfder ac ysbrydoliaeth ar ei hôl. Cyn gynted ag y clywsom am ei marwolaeth, mynegodd yr awdurdod ei gydymdeimlad diffuant â'i Fawrhydi, y Brenin Siarl, a'r Teulu Brenhinol. Chwifiwyd baneri ar hanner mast y tu allan i’n hadeiladau dinesig, ac fel arwydd o barch, roedd y Swyddfeydd Dinesig, Pafiliwn y Grand a Neuadd y Dref yn Maesteg i gyd wedi’u goleuo gyda’r nos mewn porffor, hoff liw’r diweddar sofran. Roedd llyfrau cydymdeimlad ar gael mewn byr dro i alluogi’r gymuned leol i gofnodi eu negeseuon personol. Fe glustnodwyd ardal o dan bolyn y faner yn y Swyddfeydd Dinesig ar gyfer arddangos y teyrngedau blodau yr oedd llawer o bobl am eu cyflwyno. Gwelsom gyfres o ddigwyddiadau ffurfiol fel rhan o'r cyfnod o alaru cenedlaethol, gan gynnwys seremoni'r Cyhoeddiad Brenhinol a gynhaliwyd y tu allan i'r Swyddfeydd Dinesig. Er mwyn sicrhau bod pob un ohonom yn gallu cymryd rhan yn angladd y wladwriaeth, aildrefnwyd nifer enfawr o wasanaethau’r cyngor a oedd yn cynnwys ysgolion, swyddfeydd y cyngor, llyfrgelloedd, canolfannau hamdden, canolfannau gwastraff, ailgylchu ac eraill. Ar ran yr holl Aelodau, Swyddogion Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr a dinasyddion y Fwrdeistref Sirol, fe hoffwn ddiolch i staff a rheolwyr am eu hymdrechion i ddarparu ar gyfer hyn oll, ac am drefnu nifer sylweddol o ddigwyddiadau a gynhaliwyd yn ystod y cyfnod cenedlaethol o alar a sicrhaodd fod pobl Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr yn gallu talu teyrnged mewn modd priodol ac effeithiol tra'n dal i elwa ar y gwasanaethau hanfodol.

Fe hoffwn ddiolch yn arbennig i dîm y Gwasanaethau Democrataidd am y gefnogaeth a gefais yn bersonol fel Maer. Roedd y gefnogaeth hon o'r radd flaenaf ym mhob ffordd, ac rwy'n ddiolchgar iawn am eu hymdrechion parhaus.

Yn ystod angladd y Frenhines, tawelodd y genedl wrth i ni i gyd gynnal munud o dawelwch. Fe hoffwn hefyd wahodd aelodau i ymuno â mi nawr i gynnal munud arall o dawelwch er cof am y Frenhines Elizabeth.

Dirprwy Arweinydd ac Aelod Cabinet – Gwasanaethau Cymdeithasol a Chymorth Cynnar

Fe hoffwn dynnu sylw’r aelodau at fenter newydd sydd wedi’i lansio fel rhan o Wasanaeth Gofalwyr Ifanc Pen-y-bont ar Ogwr.

Fe’i cynlluniwyd i helpu plant a phobl ifanc ym Mwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr sy’n gofalu fel gofalwyr di-dâl i berthynas, cymydog neu ffrind.  Mae’r gwasanaeth yn rhoi cymorth uniongyrchol iddyn nhw yn ogystal â chyngor ymarferol, arweiniad a llawer mwy.

Mae’r ganolfan ar eu cyfer mewn canolfan newydd ar Five Bells Road. Dyma ganolfan sy’n gofalu am iechyd a lles gofalwyr ifanc yn ogystal â chynnig cyfleoedd iddyn nhw ennill cymwysterau newydd, datblygu sgiliau bywyd pwysig a chymryd rhan mewn gweithdai sy’n seiliedig  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 42.

Efallai y bydd gan yr Aelodau ddiddordeb mewn clywed bod trafodaethau cychwynnol wedi’u cynnal rhwng nifer o sefydliadau cymorth lleol i nodi ffyrdd y gallwn gydweithio i helpu ein cymunedau yn ystod yr argyfwng costau byw.

Cyfarfu cynrychiolwyr – sydd hyd yma wedi cynnwys y cyngor, BAVO, Ymddiriedolaeth Ddiwylliannol Awen, Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg, Coleg Pen-y-bont ar Ogwr, Cymdeithas Tai y Cymoedd i’r Arfordir a Heddlu De Cymru – yn ddiweddar i drafod cydlynu a rhannu gwybodaeth am y cymorth amrywiol sydd ganddyn nhw i’w gynnig ar gyfer trigolion.

Mae buddsoddiad hefyd yn cael ei wneud i ddatblygu gwefan o’r enw “Cryfach Gyda’n Gilydd Pen-y-bont” a fydd unwaith y bydd y wefan wedi’i chwblhau yn darparu adnodd ar-lein a fydd yn cyfeirio pobl at gymorth sy’n amrywio o weithgareddau am ddim yn eu cymunedau i fan cynnes i gyfarfod.

Er mwyn sicrhau ei fod yn cael ei drefnu a’i gydlynu’n effeithlon, rydym wedi hwyluso secondiad dros dro i aelod o’r tîm Cyflogadwyedd i oruchwylio a chydlynu gweithgareddau’r gr?p.

Drwy weithio’n agos ochr yn ochr â chydlynwyr cymunedol y cyngor a BAVO a staff cefnogol cymunedau, byddwn yn cysylltu â thrigolion lleol i ddatblygu rhaglen gymorth gyd gysylltiedig.

Ar yr un pryd, fe fyddan nhw’n osgoi dyblygu ymdrechion, er enghraifft, mewn ardaloedd lle y gallai banc bwyd neu leoliad cynnes fod yn weithredol eisoes. Fe fyddan nhw hefyd yn sicrhau bod trigolion lleol yn manteisio’n llawn ar yr holl gymorth presennol sydd ar gael. Cymorth sy’n amrywio o gludiant cymunedol i grantiau ar gyfer gwisg ysgol.

Gyda chynllun gweithredu yn cael ei baratoi, bydd mentrau newydd yn cael eu cyhoeddi fel rhan o'r prosiect hwn yn fuan iawn.

Yn dilyn y clod o gael eu cydnabod â Gwobr Comisiynydd yr Heddlu a Throseddu am y rôl arweiniol y maen nhw wedi’i chwarae mewn achos amlwg yn ymwneud â lles anifeiliaid, mae’r Gwasanaeth Rheoleiddiol sy’n cael ei Rannu wedi’i gydnabod ymhellach gyda gwobr cenedlaethol Paw Prints yr RSPCA 2022.

Y tro hwn, cyflwynwyd statws lefel aur i’r bartneriaeth am eu gwaith yn y categorïau ymdrin â ch?n strae ynghyd â materion trwyddedu sy’n ymwneud ag anifeiliaid.

Cawsant lwyddiant hefyd yn y categori c?n cenel lle cyflwynwyd gwobr efydd iddyn nhw

Efallai y bydd Aelodau’n cofio bod y gwasanaeth hefyd wedi sgorio’n uchel yng ngwobrau 2021, ond dyma’r tro cyntaf iddyn nhw ennill gwobr aur yn y categori trwyddedu anifeiliaid, yr unig wasanaeth o’i fath yng Nghymru i wneud hynny.

Rwy’n si?r y bydd yr aelodau am ymuno â mi i longyfarch y tîm, ac i ddiolch iddyn nhw am eu gwaith caled a’u hymrwymiad.

Efallai y bydd yr Aelodau hefyd am atgoffa eu hetholwyr bod y cynnig parcio am ddim y mae’r cyngor wedi’i gynnal drwy gydol y pandemig bellach wedi’i ymestyn hyd at 1 Ebrill 2023.

Mae’r trefniant hwn wedi’i anelu at gefnogi busnesau a siopwyr lleol wrth i ni ymgodymu â’r pandemig a’r argyfwng costau byw ac mae’n golygu y bydd y tair awr  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 43.

Fe gyflwynodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol – Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant adroddiad a’i bwrpas oedd cyflwyno i'r Cyngor Adroddiad Blynyddol drafft y Cyfarwyddwr Gwasanaethau Cymdeithasol ar gyfer 2021/22. Gofynnodd i'r Aelodau i gadarnhau'r adroddiad, y dadansoddiad o'r adroddiad, y cryfderau a’r meysydd i’w gwella o fewn gwasanaethau cymdeithasol Pen-y-bont ar Ogwr. Nodwyd hefyd y camau nesaf.

Fel cyd destun, fe eglurodd fod Llywodraeth Cymru, yn dilyn gweithredu Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) (SSWBA) 2014, wedi paratoi fframwaith perfformiad gyda’r nod o sicrhau bod awdurdodau’n adrodd ar berfformiad ac yn cael ei werthuso yn ei erbyn canlyniadau'r Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant. Mae gan Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant ddau amcan polisi allweddol:

• gwella'r canlyniadau llesiant i bobl sydd angen gofal a chymorth;

• a diwygio cyfraith gwasanaethau cymdeithasol.

Mae hefyd yn ceisio:

• trawsnewid y ffordd y mae gwasanaethau cymdeithasol yn cael eu darparu, yn bennaf drwy hybu annibyniaeth pobl a rhoi llais cryfach a rheolaeth iddyn nhw;

• hyrwyddo gweithio mewn partneriaeth ym maes gofal cymdeithasol;

• a, gwella rôl ataliol gofal cymdeithasol ac iechyd, gan nodi dyletswyddau llesiant trosfwaol i leihau neu ohirio'r angen am ofal a chymorth.

Cadarnhaodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol – Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant, fod SSWBA yn rhoi pwyslais cryf ar hyrwyddo lles pobl sydd angen gofal a chymorth a hefyd gofalwyr sydd angen cymorth. Mae’n bwysig bod barn a llais pobl a’u gofalwyr yn cael eu clywed.

Nod yr Adroddiad Blynyddol ychwanegodd (Atodiad 1 i'r adroddiad) oedd rhoi trosolwg o ofal cymdeithasol i'r Cyngor a phobl sy'n byw ym Mwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr. Ei nod yw tynnu sylw at y cynnydd a wnaed yn ystod 2021/22 a bod yn glir ynghylch cryfderau yn ogystal â meysydd i’w gwella, a nodi blaenoriaethau ar gyfer 2022/23.

Dywedodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol - Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant, fod paratoi'r adroddiad yn cynnwys dadansoddiad, yn seiliedig ar dystiolaeth o effeithiolrwydd. Roedd y gweithlu ar draws y gwasanaethau wedi cyfrannu at baratoi'r adroddiad hwn ac mae tystiolaeth yn yr adroddiad o adborth gan bobl sy'n defnyddio gwasanaethau cymdeithasol a gofalwyr ynghyd ag adborth gan bartneriaid trydydd sector.

Mae’r canllawiau ar gyfer yr adroddiad yn nodi’r adrannau mewn perthynas â’r chwe safon ansawdd genedlaethol ar gyfer llesiant:

• Gweithio gyda phobl i ddiffinio a chyd gynhyrchu canlyniadau lles personol y mae pobl am eu cyflawni;

• Gweithio gyda phobl a phartneriaid i amddiffyn a hybu iechyd corfforol a meddyliol a lles emosiynol pobl;

• Cymryd camau i amddiffyn a diogelu pobl rhag camdriniaeth, esgeulustod neu niwed;

• Annog a chefnogi pobl i ddysgu, datblygu a chymryd rhan mewn cymdeithas;

• Cefnogi pobl i ddatblygu a chynnal perthynas ddomestig, teuluol a phersonol iach yn ddiogel;

• Gweithio gyda phobl a'u cefnogi i gyflawni mwy o les economaidd, i gael bywyd cymdeithasol a byw mewn llety addas sy'n diwallu eu hanghenion.

Roedd yr adroddiad yn rhoi crynodeb o'r prif gyflawniadau yn 2021/22 gan ystyried yr heriau a wynebwyd. Roedd yr adroddiad hefyd yn amlygu'r blaenoriaethau ar gyfer gwasanaethau cymdeithasol yn 2022/23.  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 44.

Cyflwynodd y Prif Weithredwr adroddiad, er mwyn ceisio cymeradwyaeth y Cyngor i’r newidiadau arfaethedig i dargedau’r Cynllun Corfforaethol ar gyfer 2022-23 fel yr amlinellwyd yn Atodiad A.

Esboniodd fod pob cyfarwyddiaeth, fel rhan o'r broses o gynllunio adferiad, wedi cael cyfle i ailystyried y targedau ar gyfer 2022-23, yn seiliedig ar ddata diwedd blwyddyn sydd wedi'i ddilysu.

Cyfeiriodd yr Aelodau at Atodiad A o'r adroddiad, a oedd yn nodi'r newidiadau arfaethedig i dargedau'r Cynllun Corfforaethol. Newidiadau a gadarnhawyd gan y Cabinet ddoe ac os cânt eu cymeradwyo gan y Cyngor heddiw, bydd y rhain yn cael eu cyhoeddi fel atodiad i'r Cynllun Corfforaethol cyfredol. Amlygwyd y targedau newydd neu’r targedau diwygiedig er hwylustod.

Fel rhan o adolygiad ehangach o berfformiad a llywodraethu o ganlyniad i Ddeddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021, fe gymeradwyodd y Cyngor y dull hwn o osod targedau mewn cylchoedd cynllunio yn y dyfodol. Bydd hyn yn sicrhau bod y cynllun corfforaethol cyhoeddedig yn parhau'n gyfredol gyda'r data diwedd blwyddyn diweddaraf ac yn osgoi cyhoeddi'r Cynllun Corfforaethol heb dargedau oherwydd y diffyg data sydd ar gael.

Atgoffodd y Prif Weithredwr y Cyngor mai hon oedd blwyddyn olaf Cynllun Corfforaethol presennol y Cyngor, a byddai’r Cynllun yn cael ei adolygu am y 5 mlynedd nesaf bryd hynny.

Dywedodd y Prif Weithredwr wrth yr Aelodau fod yr adroddiad hunanasesu drafft wedi'i gyflwyno'n flaenorol i'r Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio ar 13 Hydref 2022 i'w ystyried.

Yng nghyfarfod y Cabinet ddoe, fe gadarnhawyd o’r diwedd fod rhai mân newidiadau wedi’u gwneud i rywfaint o wybodaeth a gynhwyswyd o fewn y data ategol. Roedd y rhain ar frig tudalen 127 o'r adroddiad sef y ddau ddangosydd perfformiad cyntaf yn ymwneud â'r rhai sy'n Gadael Gofal a hyfforddiant Addysg a Chyflogaeth. Roedd yr addasiadau yma’n dangos y byddai'r ganran a ddangoswyd yn nhermau 12 mis ers gadael gofal bellach yn 65% gyda hyn wedyn yn dangos 55% yn dilyn 24 mis ers gadael gofal.

Dywedodd yr Arweinydd, fel yr oedd y Prif Weithredwr wedi cyfeirio ato, fod rhai targedau wedi'u newid yn y Cabinet ddoe, er mwyn gwneud y rhain yn fwy heriol wrth arwain ymlaen.

Ychwanegodd yr Aelod Cabinet Cymunedau ymhellach, y gellid ystyried hefyd gosod targed dangosydd perfformiad ar gyfer ailgylchu gwastraff yn uwch yn y dyfodol, er gwaethaf y ffaith bod Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr yn cyrraedd targedau uchel eisoes o ran perfformiad yn y maes hwn.

Cyfeiriodd Aelod at Atodiad A o’r adroddiad – Twf a Ffyniant – a chroesawodd y dangosydd perfformiad newydd ar gyfer 2022-23 o ran ffigurau nifer yr ymwelwyr i ganol tref Maesteg fel rhan o nifer o dargedau meincnodi newydd ehangach. Gan bod 6 mis o’r flwyddyn wedi mynd heibio, gofynnodd pryd y bydd tystiolaeth ar gael i weld sut yr ydym yn mesur yn erbyn y targedau a osodwyd felly, fel rhan o’r dangosyddion perfformiad hyn.

Dywedodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol - Cymunedau ei bod yn falch o weld bod dros 900,000 o bobl wedi'u cofrestru fel rhai oedd yn ymweld  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 45.

Cyflwynodd y Prif Weithredwr adroddiad oedd yn cyflwyno diweddariad ar Adroddiad Hunanasesiad Corfforaethol y Cyngor, fel sy'n ofynnol dan Ddeddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021. Y bwriad yw ceisio cymeradwyaeth i'r adroddiad fel sydd ynghlwm yn Atodiad 1 o’r adroddiad eglurhaol, a gymeradwywyd gan y Cabinet yn ei gyfarfod ddoe.

Fel cynnig rhywfaint o gefndir, cadarnhaodd fod Deddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) a gafodd gydsyniad brenhinol ym mis Ionawr 2021, yn nodi’r drefn newydd o ran gwella llywodraeth leol. Mae’r ddeddf yn rhoi mwy o gyfrifoldeb ar y Cyngor i ddangos gwelliant yn hytrach nag ar ysgwyddau Archwilio Cymru a rheoleiddwyr eraill. Un o'r gofynion yn y Ddeddf yw bod y Cyngor yn llunio a chyhoeddi adroddiad hunanasesu unwaith bob blwyddyn ariannol, gan ddechrau o flwyddyn ariannol 2021-22. Ychwanegodd fod hyn hefyd yn ofyniad cyfreithiol a bod yr Hunanasesiad hwn ar gyfer llynedd yn hytrach na'r un presennol.

Eglurodd fod y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio wedi cytuno ar y broses a amlinellwyd ar gyfer datblygu'r hunanasesiad ym mis Mehefin. Roedd y broses yn defnyddio prosesau rheoli perfformiad a llywodraethu presennol o fewn y Cyngor gymaint â phosibl, gan gynnwys y defnydd o asesu perfformiad corfforaethol (CPA).

Dilynwyd y broses wedyn fel y cytunwyd a chyflwynwyd canfyddiadau drafft i aelodau'r CPA ym mis Mehefin a mis Gorffennaf. Roedd y canfyddiadau a'r dyfarniadau bellach wedi'u coladu mewn un adroddiad syml a hygyrch. Ychwanegodd y Prif Weithredwr yn unol â chanllawiau Llywodraeth Cymru a WLGA bod yr adroddiad hunanasesu a’r asesiad llesiant blynyddol bellach wedi’u cyfuno’n un ddogfen.

Aeth y Prif Weithredwr ymlaen drwy ddweud bod Llywodraeth Cymru wedi rhoi diweddariad ar yr adroddiadau sydd eisoes wedi’u cyhoeddi a’u meddylfryd esblygol am yr adroddiadau hunanasesu mewn cyfarfod â’r Cyngor ar 12 Awst 2022. Gofynnodd WG a oedd adroddiadau yn cynnig eglurder ar y materion lefel uwch a phwysig sy’n ymwneud â pherfformiad yn yr Awdurdod. Er enghraifft, ym Mhen-y-bont ar Ogwr fe fydden nhw’n disgwyl cyfeirio at y gwaith arolygu sydd ar y gweill mewn perthynas â’r gwasanaethau cymdeithasol.

Ychwanegodd mai ychydig iawn o werth sydd mewn cynnal ymgynghoriad neu gysylltu ffurfiol ar yr adroddiad hunanasesu. Y ffafriaeth fyddai crynodeb o waith cysylltu ac ymgynghori allweddol dros y flwyddyn gyfan sy’n ymwneud â’r amcanion llesiant. Mae'r adborth hwn wedi'i integreiddio i'r adroddiad drafft.

Cyflwynwyd yr adroddiad hunanasesu drafft i’r Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio ar 13 Hydref 2022 i’w ystyried, yn ogystal â’r Cabinet ar 18 Hydref 2022 yn ôl yr hyn a ailadroddwyd gan y Prif Weithredwr

Byddai'r Hunanasesiad Corfforaethol yn y dyfodol hefyd yn elwa o ran rhywfaint o ymgynghori a chysylltu â'n cymunedau, rhanddeiliaid allweddol a'r broses Trosolwg a Chraffu. Byddai hyn oll yn ei dro yn cynorthwyo'r Cyngor i wella eu dulliau o weithio yn y dyfodol.

Daeth y Prif Weithredwr â’i gyflwyniad i ben, drwy roi gwybod am rai o’r sylwadau a wnaed gan y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio ar yr Hunanasesiad Corfforaethol yn ei gyfarfod ar 13 Hydref 2022.

Diolchodd yr Arweinydd i’r Cadeiryddion Trosolwg a  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 46.

Cyflwynodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol - Cymunedau adroddiad, er mwyn i'r Cyngor ystyried Dogfen Gryno Adroddiad Ymgynghori'r Cynllun Adnau (Atodiad 1 o'r adroddiad) a'r fersiwn cyflwyno arfaethedig o'r Cynllun Datblygu Lleol Newydd (RLDP) fel y'i diwygiwyd yn dilyn ymgynghoriad cyhoeddus (Atodiadau 2 a 3) a chytuno i’r RLDP Newydd gael ei gyflwyno i Lywodraeth Cymru yn ogystal â’r Penderfyniadau Cynllunio a’r Amgylchedd Cymru (PEDW) i’w harchwilio’n annibynnol.

Dywedodd fod Strategaeth y Cynllun Datblygu Lleol yn cwmpasu'r cyfnod 2018 i 2033 a dyma un o'r strategaethau pwysicaf y bydd y Cyngor hwn yn ei baratoi i fynd i'r afael â heriau allweddol poblogaeth sy'n tyfu ac i sicrhau gwydnwch hirdymor y Fwrdeistref Sirol.

Roedd y Strategaeth wedi’i datblygu dros gyfnod o 4 blynedd a hynny ers 2018. Bu dau ymgynghoriad cyhoeddus helaeth yn 2019 ac ym mis Gorffennaf 2021 a Sesiwn Graffu ar y strategaeth sy’n cael ei ffafrio cyn y pandemig.

Roedd hefyd wedi'i baratoi gyda sylfaen o dystiolaeth fanwl a grynhoir ym mharagraff 4.4 o'r adroddiad. Roedd hyn yn cynnwys nifer o werthusiadau pwysig gan gynnwys Cynaladwyedd ac Asesiad o'r Effaith ar Iechyd. Roedd hefyd yn seiliedig ar dros 40 o ddogfennau ategol sy'n rhoi manylion am feysydd fel Asesiadau Trafnidiaeth, Astudiaethau Economaidd, Asesiadau Manwerthu, Archwiliad Gwyrdd ac Astudiaethau Demograffig. Roedd y rhain yn ôl y Cyfarwyddwr Corfforaethol – Cymunedau, i gyd yn hanfodol i sicrhau bod Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr yn esblygu’n unol â Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol.

Atgoffodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol - Cymunedau yr Aelodau bod proses i'w dilyn o hyd. Er bod y Cynllun Datblygu Lleol wedi bod trwy nifer o ymgynghoriadau cyhoeddus, pe bai'n cael ei gymeradwyo heddiw, byddai'n symud ymlaen i Lywodraeth Cymru lle bydd Arolygydd Cynllunio annibynnol yn cael ei benodi i gynnal Archwiliad Cyhoeddus. Felly, byddai’r Cynllun Datblygu Leol yn craffu ar ei bolisïau, ei gynlluniau a’i dystiolaeth ategol ar raddfa genedlaethol a bydd modd i’r cyhoedd, datblygwyr ac Aelodau fynychu’r Archwiliad a chyflwyno sylwadau os ydyn nhw’n dymuno.

Ychwanegodd ymhellach y byddai'r Arolygydd Cynllunio, os yw'n fodlon â'r Cynllun ar ôl yr Archwiliad Cyhoeddus, wedyn yn ei gyfeirio at y Gweinidog i'w gymeradwyo. Yn dilyn hyn, byddai'n cael ei gyfeirio'n ôl at Gyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr i'w fabwysiadu. Gallai hyn gymryd lle yn ystod yr haf flwyddyn nesaf pe bai'n cael ei gymeradwyo heddiw.

O ran pam fod y Cynllun Datblygu Lleol mor bwysig eglurodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol – Cymunedau, y rheswm pam fod y Cynllun Datblygu Lleol (CDLl) cyfoes yn rhan hanfodol o system gynllunio a arweinir drwy fabwysiadu cynlluniau penodol yng Nghymru ac yn ddyletswydd statudol ar bob Awdurdod Lleol i’w weithredu.

Mae’r Cynllun yn gosod fframwaith i sicrhau bod y system gynllunio’n cyfrannu at gyflawni datblygiad cynaliadwy mewn modd cyd gysylltiedig, gan alluogi’r gallu i ddatrys problemau yn ehangach nag a fyddai’n bosibl drwy ddelio â materion lleol ar wahân.

Felly, heb Gynllun Datblygu Lleol cyfredol, byddai'n dod yn gynyddol anodd i'r Cyngor ganolbwyntio ar integreiddio a mynd i'r afael â phryderon defnydd aml-bwrpas  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 47.

Cyflwynodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid adroddiad. Pwrpas yr adroddiad oedd:

• cydymffurfio â gofyniad y Sefydliad Siartredig Cyllid Cyhoeddus a Chyfrifyddiaeth (CIPFA) ‘The Prudential Code for Capital Finance in Local Authorities’ (argraffiad 2017);

• rhoi diweddariad ar sefyllfa'r rhaglen gyfalaf ar gyfer 2022-23 ar 30 Medi 2022 (Atodiad A o'r adroddiad);

• ceisio cymeradwyaeth ar gyfer rhaglen gyfalaf ddiwygiedig ar gyfer

2022-23 hyd at 2031-32 (Atodiad B);

• nodi'r Dangosyddion Darbodus ac Eraill a ragwelir ar gyfer 2022-23 (Atodiad C)

Eglurodd fod Rheoliadau Awdurdodau Lleol (Cyllid Cyfalaf a Chyfrifyddu) (Cymru) 2003, fel y'u diwygiwyd, yn cynnwys darpariaethau manwl ar gyllid cyfalaf a rheolaethau cyfrifyddu, gan gynnwys rheolau ar ddefnyddio derbyniadau cyfalaf a'r hyn sydd i'w drin fel gwariant cyfalaf. Maen nhw’n addasu arferion cyfrifyddu mewn amrywiol ffyrdd er mwyn atal effeithiau andwyol ar adnoddau refeniw awdurdodau.

Atgoffodd y Prif Swyddog - Cyllid, Perfformiad a Newid y Cyngor ei fod, ar 23 Chwefror 2022, wedi cymeradwyo cyllideb cyfalaf o £69.979 miliwn ar gyfer 2022-23 fel rhan o raglen gyfalaf ar gyfer y cyfnod 2022-23 hyd at 2031-32. Cafodd y rhaglen ei diweddaru ddiwethaf a’i chymeradwyo gan y Cyngor ar 20 Gorffennaf 2022.

Roedd yr adroddiad hwn yn rhoi diweddariad ar y canlynol:

• Monitro Rhaglen Gyfalaf chwarter 2 2022-23;

• Rhaglen Gyfalaf ddiwygiedig ar gyfer 2022-23 hyd at 2031-32;

• Monitro'r Strategaeth Gyfalaf;

• Dangosyddion darbodus a dangosyddion eraill.

O ran diweddariad ar gyfer Chwarter 2 Rhaglen Gyfalaf 2022-23, cyfeiriodd yr Aelodau at baragraff 4.1 o'r adroddiad, a oedd yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau am y Rhaglen ar gyfer y cyfnod hwn ers iddi gael ei chymeradwyo ddiwethaf gan y Cyngor, ac a oedd yn ymgorffori unrhyw gynlluniau newydd a chymeradwyaethau grant. Cyfanswm y rhaglen ddiwygiedig ar gyfer 2022-23 ar hyn o bryd yw £89.539 miliwn, a thelir £54.043 miliwn ohono o adnoddau Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr (CBSP), gan gynnwys derbyniadau cyfalaf a chyfraniadau refeniw o gronfeydd wrth gefn a glustnodwyd, gyda’r £35.496 miliwn sy’n weddill yn dod o adnoddau allanol, gan gynnwys Grant Cyfalaf Cyffredinol Llywodraeth Cymru.

Cyfeiriodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid hefyd at y Tablau ar dudalen 191 o’r adroddiad, sef Tabl 1 a oedd yn cynnwys y Rhaglen Gyfalaf fesul Cyfarwyddiaeth ar gyfer 2022-23, gyda Thabl 3 yn crynhoi’r tybiaethau ariannu cyfredol ar gyfer y Rhaglen Gyfalaf. 2022-23.

Roedd Atodiad A i'r adroddiad wedyn yn rhoi manylion y cynlluniau unigol o fewn y Rhaglen Gyfalaf, gan ddangos y gwariant a ragwelir ar 30 Medi 2022 yn erbyn y gyllideb oedd ar gael.

Dywedodd fod nifer o gynlluniau eisoes wedi'u nodi fel rhai fydd angen cynnwys llithriad yn y gyllideb i'r dyfodol (2023-24 a thu hwnt). Yn chwarter 2, cyfanswm y llithriad y gofynnwyd amdano yw £7.207 miliwn, a oedd yn cynnwys y cynlluniau a ddangosir ym mharagraff 4.4 yr adroddiad.

O ran Rhaglen Gyfalaf 2022-23 ymlaen, cadarnhaodd y Prif Swyddog – Cyllid, Perfformiad a Newid, ers mis Gorffennaf 2022, fod nifer o gynlluniau newydd a ariennir yn allanol a  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 48.

Cyflwynodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid adroddiad. Pwrpas yr adroddiad oedd:

• Cydymffurfio â gofyniad ‘Rheoli’r Trysorlys yn y Gwasanaethau Cyhoeddus: Cod Ymarfer’ (y Cod) Sefydliad Siartredig Cyllid Cyhoeddus a Chyfrifyddiaeth i gyflwyno trosolwg o weithgareddau’r trysorlys ar gyfer y flwyddyn ariannol flaenorol.

• Cyflwyno adroddiad o wariant gwirioneddol o Ddangosyddion Rheoli’r Trysorlys ar gyfer 2021-22.

Roedd yr adroddiad yn rhoi rhywfaint o wybodaeth gefndirol a oedd yn cynnwys nodyn atgoffa i’r Aelodau mai Arlingclose oedd ymgynghorwyr rheolaeth i’r trysorlys ar gyfer y Cyngor.

Roedd y gwasanaethau presennol a ddarperir i’r Cyngor yn y trefniant hwn yn cynnwys:

• cyngor ac arweiniad ar bolisïau, strategaethau ac adroddiadau perthnasol;

• cyngor ar benderfyniadau buddsoddi;

• hysbysiad am statws credyd a newidiadau;

• gwybodaeth arall am ansawdd credyd;

• cyngor ar benderfyniadau rheoli dyled;

• cyngor cyfrifo;

• adroddiadau ar berfformiad y trysorlys;

• rhagolygon o gyfraddau llog; a

• chyrsiau hyfforddi

O ran y sefyllfa bresennol, cadarnhaodd y Prif Swyddog – Cyllid, Perfformiad a Newid, fod yr adferiad economaidd parhaus yn dilyn pandemig coronafeirws, ynghyd â’r rhyfel yn yr Wcrain, chwyddiant cynyddol, a chyfraddau llog uwch yn faterion pwysig yn ystod y flwyddyn ariannol 2021-22.  Roedd cyfradd Sylfaen y Banc ar ddechrau'r cyfnod adrodd yn 0.1%. Gwelodd misoedd Ebrill a Mai 2021 yr economi yn cynyddu momentwm wrth i'r cyfyngiadau yn ystod y pandemig gael eu lleddfu. Er gwaethaf gwell rhagolygon, disgwyliadau'r farchnad oedd y byddai Banc Lloegr yn gohirio codiadau mewn cyfraddau llog tan 2022. Fodd bynnag, fe welwyd cynnydd mewn chwyddiant sy'n parhau i gynyddu. Roedd CPI y Deyrnas Unedig yn 0.7% ym mis Mawrth 2021 ond mae’r ffigwr hwn wedi cynyddu’n raddol ers hynny. Cafodd chwyddiant ei sbarduno i ddechrau gan gynnydd mewn prisiau ynni a chwyddiant mewn sectorau fel manwerthu a lletygarwch a oedd yn ailagor ar ôl y cloeon y pandemig. Credwyd ar y pryd mai dros dro y byddai cynnydd mewn chwyddiant. Fodd bynnag, ar gyfer Chwefror 2022 fe welwyd ffigwr o 6.2% flwyddyn ar ôl blwyddyn, i fyny o 5.5% yn ystod y mis blaenorol yn ôl y Prif Swyddog Cyllid.

O ran y cyd-destun ariannol, fe eglurodd, bod cynyddu cyfradd Sylfaen y Banc o 0.1% i 0.25% ym mis Rhagfyr 2021 fe gododd Banc Lloegr y gyfradd ymhellach i 0.5% ym mis Chwefror 2022 a chynnydd pellach i 0.75% ym mis Mawrth 2022. Yn ystod mis Mawrth fe wnaeth Pwyllgor Polisi Ariannol (MPC) ddatgan bod goresgyniad yr Wcrain wedi achosi cynnydd sylweddol pellach mewn prisiau ynni a nwyddau eraill, gyda’r disgwyl y bydd y gwrthdaro yn gwaethygu’r gadwyn gyflenwi ledled y byd ac yn gwthio chwyddiant CPI i tua 8% yn ddiweddarach yn 2022.

Ychwanegodd y Prif Swyddog – Cyllid, Perfformiad a Newid, fod Trysorlys Ei Fawrhydi ym mis Awst 2021 wedi diwygio’n sylweddol y canllawiau ar gyfer cyfleuster benthyca PWLB. Bydd Awdurdodau sy'n prynu neu'n bwriadu prynu asedau buddsoddi yn bennaf ar gyfer arenillion, neu enillion ariannol, ni fydd yn gallu cael mynediad i'r PWLB ac eithrio i ail gyllido  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 49.

Cyflwynodd y Rheolwr Gr?p – Adnoddau Dynol a Datblygu Sefydliadol adroddiad, yn ceisio cymeradwyaeth y Cyngor i fabwysiadu'r Protocol ar y Cyd ar Gyfraddau teithio mewn Awdurdodau Lleol yng Nghymru fel trefniant dros dro.

Roedd y protocol ar y cyd ar gyfraddau teithio gyda cherbyd, sydd ynghlwm yn Atodiad 1 i’r adroddiad, wedi’i gymeradwyo gan Arweinwyr Grwpiau ar ran Bwrdd Gweithredol WLGA, ac wedi’i rannu â Gweithrediaeth Cyd-gyngor Cymru (JCW), ac mae undebau llafur wedi cytuno’n ffurfiol ar y cynnig a gofynnodd am gael ei weithredu cyn gynted â phosibl.

Eglurodd fod y protocol cenedlaethol yn weithredol o 26 Medi 2022, a oedd yn amserol o ystyried penderfyniad cynharach y Cyngor i weithredu’r gyfradd a argymhellir o 50 ceiniog y filltir yn y tymor byr, yn amodol ar adolygiad erbyn 30 Medi 2022, gyda’r gyfradd gyfredol yn 46 ceiniog y filltir. ac wedi bod ar y gyfradd honno am gryn amser.

Dywedodd fod yr Undebau Llafur perthnasol yn genedlaethol yn cefnogi'r cynnydd a bod penderfyniadau ynghylch hyn yn cael eu gwneud yn lleol gan awdurdodau lleol.

O ran goblygiadau ariannol yr adroddiadau, fe gadarnhaodd y Rheolwr Gr?p – Adnoddau Dynol a Datblygu Sefydliadol mai’r gost flynyddol lawn o weithredu’r gyfradd newydd hon, yn seiliedig ar lefelau milltiroedd gwaith 2021/2022, yw £50,000 y flwyddyn. Gellir ariannu hyn ar hyn o bryd o'r cyllidebau milltiroedd presennol o ganlyniad i filltiroedd is na'r arfer ar hyn o bryd. Pe bai’r milltiroedd yn cynyddu yna gallai'r cyllid hwn fod mewn perygl.

Roedd y rhan fwyaf o’r milltiroedd gostyngol yn ymwneud â chyfarfodydd/hyfforddiant/cynadleddau sydd bellach yn cael eu cynnal yn rhithwir yn hytrach na chyfarfod wyneb yn wyneb yn hytrach na staff sy’n darparu gwasanaethau rheng flaen, e.e., gweithwyr gofal cymdeithasol.

Gan fod symudiad tuag at fwy o gyfarfodydd wyneb yn wyneb, bydd gwariant ar filltiroedd yn cynyddu a bydd gwariant yn erbyn cyllidebau yn cael ei fonitro'n gyson.

Daeth ei chyflwyniad i ben drwy ddatgan, pe bai’r adroddiad yn cael ei gymeradwyo, byddai’r cynnydd yn dod i rym ar unwaith ac yn cael ei adolygu ar 31 Mawrth 2023.

Canmolodd yr Arweinydd yr adroddiad ac roedd yn gwerthfawrogi'r ffaith y byddai hyn o fudd i'r gronfa wrth gefn ar gyfer gweithiwr gofal cartref y Cyngor.

Gofynnodd Aelod petai prisiau petrol a diesel yn gostwng, a fyddai’r cynnydd arfaethedig yn cael ei adolygu ymhellach, ac atebodd y Rheolwr Gr?p – Adnoddau Dynol a Datblygu Sefydliadol y byddai hyn yn digwydd ar lefel Cymru Gyfan.

PENDERFYNWYD:          Bod y Cyngor:

(1) Yn cymeradwyo mabwysiadu’r Protocol ar y Cyd ar gyfer Cyfraddau Milltiroedd o fewn awdurdodau lleol yng Nghymru rhwng 26 Medi 2022 a 31 Mawrth 2023.

(2) Yn dirprwyo awdurdod i'r Prif Weithredwr gymeradwyo unrhyw estyniad, pe byddai'r protocol yn cael ei ymestyn am gyfnod hyd at 6 mis.

Cyflwynodd y Swyddog Monitro adroddiad a phwrpas yr adroddiad oedd i'r Cyngor gymeradwyo'r cyfansoddiad diwygiedig a'r canllawiau cyfansoddiad.

Eglurodd fod cyfansoddiad enghreifftiol newydd wedi'i ystyried gan bob awdurdod lleol. Mae arddull y cyfansoddiad newydd yn fwy dealladwy i'r cyhoedd ac mae llai o ddyblygu. Er bod y model newydd yn cynnwys darpariaethau manwl, nid yw mabwysiadu'r cyfansoddiad enghreifftiol yn gofyn am fabwysiadu'r holl ddarpariaethau manwl hynny. Ac felly yn dilyn adolygiad lleol gan swyddogion, mae rhai o ddarpariaethau manwl presennol y Cyngor ynghylch rheolau gweithdrefn, codau ymddygiad a phrotocolau wedi'u nodi ac i’w cadw er mwyn cynnal parhad a chadw’r gwaith gwerthfawr sydd wedi’i wneud dros y blynyddoedd wrth adolygu pob rhan o’r cyfansoddiad presennol.

Eglurodd y Swyddog Monitro, er bod y cyfansoddiad drafft diwygiedig (Atodiad 1 i'r adroddiad) yn edrych yn dra gwahanol i'r fersiwn gyfredol, oherwydd ei natur, roedd y ddogfen yn cynnwys yr un elfennau i raddau helaeth. Mae'r rhain yn cynnwys Rheolau Gweithdrefnol ar gyfer y Cyngor, y Pwyllgor Gwaith a Phwyllgorau Craffu, Rheolau Gweithdrefnau Ariannol, Rheolau Gweithdrefnau Contractau a Chod Ymddygiad Aelodau. Mewn gwirionedd, gweddol fach yw maint y newidiadau mewn gwirioneddol o ran sut mae'r Cyngor yn gweithio gan mai'r farn gyffredinol yw bod elfennau arwyddocaol o'r cyfansoddiad presennol yn parhau i fod yn “addas i'r diben”. O'r herwydd, mae elfennau arwyddocaol o'r adrannau sy'n llywodraethu sut mae'r Cyngor Llawn, y Pwyllgor Gwaith a'r Pwyllgorau Craffu yn gweithredu yn aros i raddau helaeth, os nad yn union yr un fath, â'r fersiwn gyfredol.

Ynghlwm yn Atodiad 2 i’r adroddiad hwn roedd canllaw y cyfansoddiad yn seiliedig ar ganllaw model Browne Jacobson a gafodd ei addasu i adlewyrchu trefniadau cyfansoddiadol y Cyngor. Roedd y canllaw yn crynhoi’r cyfan o ddarpariaethau’r cyfansoddiad hefyd ynghlwm fel Atodiad 3.

Dywedodd y Swyddog Monitro wrth yr Aelodau fod y Cyfansoddiad enghreifftiol a'r canllawiau wedi'u hystyried gan y Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd ar 7 Gorffennaf 2022 ac argymhellodd y Pwyllgor y dylid sefydlu Gweithgor gyda chefnogaeth y Rheolwr Gr?p - Gwasanaethau Cyfreithiol a Democrataidd i adolygu pob agwedd ar y cyfansoddiad fel rhan o'r daith i welliant.

Mae Atodiad 4 yn crynhoi’r materion a adnabuwyd drwy drafodaethau’r Gweithgor ac yn gosod cyfres o argymhellion gan y Gr?p i’w hystyried fel modd o wella llywodraethu da y Cyngor. Ers cyfarfod diwethaf y Gweithgor, dylid nodi bod newidiadau pellach wedi eu gwneud i’r Cod Ymddygiad ar gyfer Swyddogion (Adran 20) a hynny’n dilyn ymgynghoriad gyda’r Undebau Llafur.

Canmolodd Cadeirydd y Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd fewnbwn y Gweithgor Trawsbleidiol a sefydlwyd i adolygu'r Cyfansoddiad diwygiedig.

Cyfeiriodd Aelod at dudalen 266 o'r adroddiad, paragraff 4.11.4 a chyhoeddiadau gan bwysigion a gofynnodd a ellid ystyried diwygio'r rhan hon o'r Cyfansoddiad, er mwyn caniatáu gofyn cwestiynau gan Aelodau ar hyn.

Cyfeiriodd hefyd at dudalen 395 a pharagraff 9.2.2 lle cyfeiriwyd at Bwyllgorau Rheoleiddio a gofynnodd, lle'r oedd yn nodi y gallai cynrychiolydd un Aelod Cabinet fod yn aelod o'r Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio, bod hwn yn cael ei ddileu. Cyfeiriodd hefyd at ddatganiadau chwipio a oedd  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 51.

Cyflwynodd y Swyddog Monitro adroddiad a oedd yn gofyn am gymeradwyaeth y Cyngor i benodi Aelodau i eistedd ar arfarniad ac adolygiad perfformiad o’r Prif Weithredwr.

Roedd yr adroddiad yn amlinellu rhywfaint o wybodaeth gefndirol ac yn dilyn hynny, cynigiwyd y dylid symud ymlaen i benodi i’r Panel uchod i baratoi ar gyfer yr arfarniad i’w gynnal ar 3 Tachwedd 2022.

Cytunodd yr Aelodau fod y Panel yn cynnwys yr aelodau a ganlyn:-

• Yr Arweinydd;

• Y Dirprwy Arweinydd;

• Cynghorydd S Griffiths;

• Yr Arweinydd/cynrychiolydd o blaid Annibynnol Sir Pen-y-bont ar Ogwr;

• Arweinydd/cynrychiolydd o’r Gynghrair Ddemocrataidd (Democratic Alliance).

PENDERFYNWYD:

(1) Bod y Cyngor yn penodi'r Panel a fyddai’n gyfrifol am werthuso ac adolygu perfformiad y Prif Weithredwr, yn cynnwys yr aelodaeth a gynhwysir ym mharagraff 4.2 yr adroddiad.

(2) Nodwyd mai dyddiad y cyfarfod fyddai 3 Tachwedd 2022 am 2.00pm.

Cyflwynodd y Swyddog Monitro adroddiad a phwrpas yr adroddiad oedd:

• hysbysu'r Cyngor am y canlyniad i’r addasiad i’r cydbwysedd gwleidyddol o fewn yr Awdurdod o ganlyniad i ethol y Cynghorydd Steven Easterbrook yn yr isetholiad diweddar yn Ward Ganolog Pen-y-bont ar Ogwr;

• ceisio cymeradwyaeth i'r cydbwysedd gwleidyddol diwygiedig;

• cymeradwyo dyraniad y seddi i grwpiau gwleidyddol yn unol â rheolau cydbwysedd gwleidyddol, fel y nodir yn yr Atodiad i'r adroddiad a chymeradwyo'r newidiadau i aelodaeth y Pwyllgorau fel yr amlinellir ym mharagraff 4.1 o'r adroddiad hwn.

Esboniodd fod newid diweddar wedi bod i aelodaeth grwpiau gwleidyddol, pan etholwyd y Cynghorydd Steven Easterbrook (Annibynwyr Sirol Pen-y-bont ar Ogwr) yn yr isetholiad diweddar ar gyfer Ward Ganolog Pen-y-bont ar Ogwr.

Roedd y newid a amlinellwyd uchod felly wedi effeithio ar y cydbwysedd gwleidyddol cyffredinol ar Bwyllgorau o fewn yr Awdurdod.

Oherwydd hyn, cynigiodd y Swyddog Monitro'r newidiadau a ganlyn i aelodaeth o’r Pwyllgorau, yn unol â darpariaeth Deddf Llywodraeth Leol 1972:-

1. Fforwm Cynghorau Tref a Chymuned – Gr?p Cynghrair Democrataidd i golli sedd, Annibynwyr Sir Pen-y-bont ar Ogwr i ennill sedd.

2. Pwyllgor Rheolaeth Datblygu – Aelod Annibynnol i golli sedd, Annibynwyr Sir Pen-y-bont ar Ogwr i ennill sedd.

Yn dilyn yr adolygiad o gydbwysedd gwleidyddol, mae aelodaeth y pwyllgorau wedi'i diweddaru i adlewyrchu cyfansoddiad y Cyngor yn unol â hynny. Roedd y ffigurau cydbwysedd gwleidyddol wedi'u diweddaru gan gymryd i ystyriaeth yr uchod i'w gweld yn yr Atodiad sydd ynghlwm i'r adroddiad.

Ychwanegodd y Swyddog Monitro, yr ymgynghorwyd ag Arweinwyr Grwpiau Annibynwyr Sir Pen-y-bont ar Ogwr a'r Gynghrair Ddemocrataidd ynghyd â'r Cynghorydd Aspey, ar y newidiadau hyn a'u bod yn cytuno â nhw. Gofynnwyd i'r ddau Arweinydd Gr?p uchod gyhoeddi yng nghyfarfod y Cyngor ar 19 Hydref 2022, y newidiadau gofynnol fel y manylwyd arnyn nhw yn yr adroddiad, a adlewyrchir yn y penderfyniad isod.

PENDERFYNWYD:               Bod y Cyngor:-

(1) Yn nodi canlyniad cydbwysedd gwleidyddol diwygiedig yr Awdurdod o ganlyniad i newidiadau i aelodaeth grwpiau gwleidyddol yn dilyn etholiad a gynhaliwyd yn ddiweddar gan y Cynghorydd Steven Easterbrook yn yr isetholiad yn Ward Canol Pen-y-bont ar Ogwr;

(2) Yn cymeradwyo cydbwysedd gwleidyddol diwygiedig (y Cyngor);

(3) Yn cymeradwyo'r dyraniad diwygiedig o seddi i grwpiau gwleidyddol ac mewn perthynas â'r Cynghorydd Aspey yn unol â rheolau cydbwysedd gwleidyddol fel y nodir yn yr Atodiad i'r adroddiad hwn a'r newidiadau a argymhellwyd o ganlyniad i aelodaeth y Pwyllgorau, fel yr amlinellwyd ym mharagraff 4.1. o'r adroddiad, sef bod y Cynghorydd S Easterbrook yn ennill sedd ar Bwyllgor Rheoli Datblygu'r Cyngor a'r sedd ar y Fforwm Cynghorau Tref a Chymuned, gyda'r seddi hyn yn cael eu hildio gan y Cynghorwyr S Aspey ac E Richards, yn y drefn honno.

Adroddodd y Prif Swyddog Gwasanaethau Cyfreithiol a Rheoleiddiol, Adnoddau Dynol a Pholisi Corfforaethol, ar yr Adroddiad Gwybodaeth a gyhoeddwyd ers cyfarfod diwethaf y Cyngor.

PENDERFYNWYD:

Bod y Cyngor yn cydnabod cyhoeddi'r ddogfen a restrir yn yr adroddiad.

Cwestiwn gan y Cynghorydd Graham Walter i’r Aelod Cabinet dros Wasanaethau Cymdeithasol a Chymorth Cynnar

A oes modd i’r Aelod Cabinet dros Wasanaethau Cymdeithasol a Chymorth Cynnar ddweud wrthyf beth ydym yn ei wneud fel Cyngor i recriwtio pobl i swyddi gwag?

Cwestiwn gan y Cynghorydd Elaine Winstanley i’r Aelod Cabinet dros Wasanaethau Cymdeithasol a Chymorth Cynnar

A yw’r Aelod Cabinet dros Wasanaethau Cymdeithasol a Chymorth Cynnar yn hyderus y bydd modd inni ddiwallu gofynion gofal a chymorth ein preswylwyr agored i niwed yn ystod misoedd y gaeaf?

Cwestiwn gan y Cynghorydd Paul Davies i’r Aelod Cabinet dros Wasanaethau Cymdeithasol a Chymorth Cynnar

O ystyried digwyddiadau diweddar ym Mhen-y-bont ar Ogwr, y soniwyd amdanynt yn y wasg ac mewn rhaglenni dogfen, a yw’r Aelod Cabinet dros Wasanaethau Cymdeithasol a Chymorth Cynnar yn hyderus bod y Gwasanaethau Plant yn addas i’r diben a bod y gwasanaethau a ddarperir yn ddiogel ac yn effeithiol?

Cwestiwn gan y Cynghorydd Alex Williams i’r Aelod Cabinet dros Gymunedau

A yw’r Aelod Cabinet dros Gymunedau yn fodlon â’r ffordd y mae gwasanaeth sbwriel ac ailgylchu’r Fwrdeistref Sirol yn cael ei weithredu gan ddarparwr presennol y gwasanaeth; a yw’n fodlon bod y gwasanaeth yn bodloni’r cytundeb a nodir yn nhelerau’r contract; a beth mae Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr yn ei wneud i ymdrin â’r heriau sylweddol sy’n wynebu’r gweithredwr yn ystod yr estyniad dros dro i’r contract pan fydd yna fawr ddim cymhelliant masnachol i’r gweithredwr wella’r gwasanaeth a ddarperir?

Cwestiwn gan y Cynghorydd Ian Williams i’r Aelod Cabinet dros Gymunedau

Mae yna lawer o ddicter tuag at Gyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr yn sgil y ddarpariaeth hamdden i oedolion a phlant yng Nghaeau Newbridge sydd, i fod yn onest, yn gwbl warthus.

Hoffwn wybod pryd fydd y gwaith i droi ein prif barc yn lle cynhwysol a phleserus i deuluoedd yn dechrau, yn cynnwys gwelliannau i’r maes chwarae eilradd a darparu toiledau a chyfleusterau newid i’r anabl ynghyd ag atyniad addas fel parc sglefrfyrddio i blant h?n a phlant yn eu harddegau.

Cwestiwn gan y Cynghorydd G Walter i'r Aelod Cabinet – Gwasanaethau Cymdeithasol a Chymorth Cynnar

A wnaiff yr Aelod Cabinet dros Wasanaethau Cymdeithasol a Chymorth Cynnar ddweud wrthyf beth rydym yn ei wneud fel Cyngor i recriwtio i swyddi gwag?

Cadw a recriwtio'r gweithlu gofal cymdeithasol yw'r flaenoriaeth uchaf i'r Cyngor.

Mae'n bwysig bod rolau o fewn y Cyngor yn cynnig cyflog teg a chystadleuol gan ystyried y farchnad ar gyfer swyddi mewn gwaith cymdeithasol a gofal cymdeithasol. Cymeradwyodd y Cyngor y polisi taliadau atodol ar sail y farchnad (market supplement policy) ym mis Hydref 2021 ac mae’r atodiad hwnnw wedi’i gymhwyso lle mae’r meini prawf ar ei gyfer wedi’u bodloni ym maes gofal cymdeithasol plant. Yn ogystal, bu adolygiad ehangach o ddisgrifiadau swydd i sicrhau eu bod yn adlewyrchu'n gywir y dyletswyddau a gyflawnwyd. Mae'r adolygiad hwn yn ei dro wedi arwain at werthuso rhai rolau, fel gweithwyr cymdeithasol profiadol, ar radd uwch.

Mae'r Cyngor hefyd wedi llunio amrywiaeth o gamau gweithredu i sicrhau bod Pen-y-bont ar Ogwr yn ddeniadol i ddarpar weithwyr. Mae siarteri gweithlu ar gyfer galwedigaethau allweddol mewn gwaith cymdeithasol a gofal cymdeithasol yn cael eu llunio sy'n nodi ymrwymiad y Cyngor i weithwyr fel cyflogwr hyblyg a chefnogol lle gall pobl ddechrau, a datblygu, eu gyrfaoedd. Y sylfaen ar gyfer cymorth i weithlu gofal cymdeithasol yw goruchwyliaeth reolaidd o ansawdd da a’r cyfle i ddatblygu eu gyrfaoedd a chael mynediad at hyfforddiant a chyfleoedd rhagorol. Mae'r agweddau hyn yn greiddiol i'r siarter.

Mae ffocws mawr ar lesiant y gweithlu gyda mynediad amserol at adnoddau llesiant corfforaethol a chefnogaeth arbenigol pan fo angen. Mae adolygiadau o’r cymysgedd o sgiliau wedi’u cynnal. Mae hyn wedi arwain at greu rolau swyddogion cymorth gwaith arloesol yn y maes cymdeithasol  sy’n golygu bod gweithwyr cymdeithasol â chymwysterau proffesiynol yn cyflawni dyletswyddau y gallan nhw’n unig eu cyflawni a bod cyfleoedd i weithwyr nad ydyn nhw’n weithwyr cymdeithasol symud ymlaen a datblygu eu gyrfaoedd ym maes gofal cymdeithasol.

Gan gydnabod yr heriau yn y farchnad recriwtio gofal cymdeithasol a gwaith cymdeithasol, mae Pen-y-bont ar Ogwr yn buddsoddi'n sylweddol mewn cynyddu ein gweithlu ein hunain ar gyfer y dyfodol. Mae rolau prentisiaeth mewn gofal cymdeithasol a chymorth busnes hefyd wedi’u creu. Yn y ddwy flynedd ddiwethaf mae Pen-y-bont ar Ogwr wedi penodi 16 o bobl fel secondai a hyfforddeion gwaith cymdeithasol i'r cwrs gradd gwaith cymdeithasol. Rydym yn gweithio’n agos gyda’n partneriaid yng ngholeg Pen-y-bont ar Ogwr a Gofal Cymdeithasol Cymru i ddatblygu a gweithredu llwybrau gyrfa i ofal cymdeithasol.

Mae'r Cyngor yn gyflogwr hyblyg ac mae'n hyrwyddo gweithio hybrid a hyblygrwydd cyfeillgar ar gyfer bywyd teuluoedd ar gyfer y gweithlu  ac mae hyn yn cael ei amlygu yn y llenyddiaeth ar gyfer recriwtio. Mae staff sy’n gweithio mewn gwasanaethau gofal uniongyrchol yn y gwasanaethau oedolion a phlant yn cael dewis o oriau cytundebol i adlewyrchu eu hanghenion nhw. Mae cyfnodau pythefnos 9 diwrnod yn cael eu hyrwyddo o fewn timau gwaith cymdeithasol ac mae pecyn adleoli hael ar gael  ...  Gweld y cofnodion lawn ar gyfer eitem 55.

Bod y Cyngor hwn:

Yn gofyn i’r Cabinet gynnal adolygiad o Bolisi a Threfniadau Derbyn i Ysgolion CBS Pen-y-bont ar Ogwr 2020/2021; a Pholisi Teithio gan Ddysgwyr 2016 ac:

1. Yn nodi bod Polisi Cludiant o’r Cartref i’r Ysgol Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr (CBSP) yn caniatáu i rieni ddewis naill ai addysg gyfrwng Saesneg, addysg gyfrwng Cymraeg neu addysg seiliedig ar ffydd ar gyfer eu plentyn.
2. Yn nodi’r adroddiad i’r Cabinet ar y 23^ain o Orffennaf 2019 sy’n datgan ym mharagraff 4.35: “Ar gyfer disgyblion sy’n dymuno elwa ar addysg gyfrwng Cymraeg, byddai cludiant am ddim o’r cartref i’r ysgol yn berthnasol i’r ysgol gyfrwng Cymraeg agosaf ym Mwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr.”
3. Yn nodi nad yw’r adroddiad ar Gludiant o’r Cartref i’r Ysgol i’r Pwyllgor Craffu a Throsolwg 2 ar y 5^ed o Chwefror 2020 yn sôn mai i’r ysgol gyfrwng Cymraeg agosaf o fewn Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr yn unig y byddai cludiant o’r cartref i’r ysgol yn berthnasol.
4. Yn nodi na chafodd y polisi hwn ei weithredu’n iawn ym mis Medi 2020 a bod disgyblion wedi cael cludiant am ddim o’r cartref i’r ysgol a ariannwyd gan CBS Pen-y-bont ar Ogwr yn anghywir, ac mai dim ond ym mis Hydref 2021 y canfuwyd y gwall hwn.
5. Yn nodi bod cludiant am ddim o’r cartref i’r ysgol ar gael i ddysgwyr sy’n byw yn CBS Pen-y-bont ar Ogwr sy’n dymuno mynychu ysgol uwchradd gyfrwng Cymraeg (YGG Llangynwyd) ond yn gresynu am y cam-gyfathrebu gwallus â rhieni a gofalwyr ar y 13^eg o Fehefin 2022 a barodd i rieni, gofalwyr a Phenaethiaid Ysgol Gynradd Dolau ac Ysgol Gyfun Llanhari gredu bod dysgwyr yn gymwys i gael cludiant o’r cartref i’r ysgol, cyn darganfod yn annisgwyl ddiwedd mis Awst na fyddent yn derbyn cludiant o’r cartref i’r ysgol, wythnos cyn i’r plant ddechrau yn yr ysgol uwchradd ac ar ôl iddynt eisoes fynychu gweithgareddau pontio Blwyddyn 6/Blwyddyn 7 a’r rhieni/gofalwyr hefyd wedi prynu gwisg ysgol.
6. Yn gresynu nad oedd CBS Pen-y-bont ar Ogwr yn teimlo bod angen cyfleu'r gwall gweinyddol a ganfuwyd ym mis Hydref 2021 i Ysgol Gynradd Dolau; Ysgol Gyfun Llanhari a rhieni / gofalwyr er mwyn iddynt allu cynllunio ar gyfer yr effaith y byddai dileu cludiant o’r cartref i’r ysgol yn ei chael ar addysg plant wrth drosglwyddo ym mis Medi 2022.
7. Yn croesawu’r ffaith y bydd dysgwyr sydd eisoes wedi trosglwyddo o Ysgol Gynradd Dolau i Ysgol Gyfun Llanhari cyn i’r polisi newid yn parhau i dderbyn cludiant o’r cartref i’r ysgol a ariennir gan CBS Pen-y-bont ar Ogwr i Ysgol Llanhari nes iddynt gwblhau eu haddysg ysgol uwchradd gan fod darpariaeth cludiant o'r cartref i'r ysgol eisoes wedi'i darparu ac, o ganlyniad, na allai CBS Pen-y-bont ar Ogwr gyfiawnhau dileu'r ddarpariaeth.
8. Yn nodi bod Mesur y Gymraeg (Cymru) 2011 yn gwneud darpariaeth ynghylch hybu a hwyluso’r defnydd o’r Gymraeg a pheidio â thrin y Gymraeg yn llai ffafriol na’r Saesneg; yn nodi bod “Teithio gan Ddysgwyr: darpariaeth  ...  view the full Agenda text for item 56.

Cyflwynodd y Cynghorydd Williams welliant i’w Rybudd o Gynnig gwreiddiol, fel yr amlinellwyd yn Eitem 18 ar Raglen y cyfarfod heddiw, yn dilyn peth ymgynghori a chydweithio adeiladol gyda’r Aelod Cabinet - Addysg. Arweiniodd y gwelliant hwn at ddisodli’r cynnig gwreiddiol gyda’r hyn a gynigiwyd fel a ganlyn:-

‘Bod y Cyngor hwn yn:

Yn cadarnhau y bydd y Cabinet yn adolygu Polisi a Threfniadau Derbyn i Ysgolion Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr a’r Polisi Teithio ar gyfer dysgwyr a bod y Cabinet yn cydnabod yr holl bwyntiau a godwyd ganddo yn y cynnig gwreiddiol a fyddai i gyd yn cael eu hystyried fel rhan o’r adolygiad. ‘

Fel rhan o'i sylwadau, dywedodd y Cynghorydd Williams ei fod yn edrych ymlaen at dderbyn gohebiaeth gan y Cabinet ar amserlen yr adolygiad, fel y gellir craffu ar y ddau bolisi drwy gyfrwng y broses Trosolwg a Chraffu maes o law.

Fel dull o gydsynio, fe gefnogodd aelodau'r Cyngor y Rhybudd o Gynnig diwygiedig a gyflwynwyd gan y Cynghorydd Williams.

I ystyried unrhyw eitemau o fusnes y, oherwydd amgylchiadau arbennig y cadeirydd o'r farn y dylid eu hystyried yn y cyfarfod fel mater o frys yn unol â Rhan 4 (pharagraff 4) o'r Rheolau Trefn y Cyngor yn y Cyfansoddiad.

Dim.