Cyflwynodd y Prif Weithredwr gyflwyniad i'r Cyngor gan Gomisiynydd yr Heddlu a Throseddu a Phrif Gwnstabl Heddlu De Cymru a'u hysbysu o'r rhaglen o gyflwyniadau i'r Cyngor yn y dyfodol.  Cyflwynwyd aelodau'r Cyngor i Mr Alun Michael, Comisiynydd yr Heddlu a Throseddu, y Prif Gwnstabl newydd, Jeremy Vaughan, a'r Prif Uwch-arolygydd Dorian Lloyd.

Dywedodd Comisiynydd yr Heddlu a Throseddu wrth y Cyngor ei fod yn falch o'r ffordd y mae Comisiynwyr yr Heddlu a Throseddu ledled Cymru wedi cydweithio mewn ffordd unigryw yn ystod y pandemig gyda gwasanaeth Llys y Goron, Llywodraeth Cymru a llywodraeth leol i roi'r llysoedd yn ôl ar waith i sicrhau bod cyflawnwyr yn cael eu dwyn i gyfiawnder.  Diolchodd i arweinwyr a swyddogion y Cyngor am y ffordd y buont yn cydweithio gyda'r heddlu yn ystod y pandemig.  Dywedodd mai'r her nesaf yw i'r pedair llywodraeth genedlaethol gydweithio ar un set o ganllawiau dros y Nadolig ac iddi gael ei phlismona.  Dywedodd wrth y Cyngor mai un o'r llwyddiannau diweddaraf oedd gweithredu rhaglen ym mis Mawrth i ddwyn y sawl sy'n cyflawni cam-drin domestig i gyfrif, ac sydd bellach wedi'i chyflwyno yn ardaloedd awdurdodau lleol Castell-nedd Port Talbot ac Abertawe. 

Hysbyswyd y Cyngor gan Gomisiynydd yr Heddlu a Throseddu am y galw mawr am wasanaeth yr heddlu cyn Covid ac yn ystod y pandemig. Mae Heddlu De Cymru yn wynebu heriau ariannol enfawr, er bod cyllid wedi'i dderbyn ar gyfer cyflogi swyddogion heddlu ychwanegol. 

Dywedodd y Prif Gwnstabl wrth y Cyngor fod mwy o alwadau 999 wedi dod i law i ddechrau yn gynnar yn y pandemig.  Dywedodd fod Heddlu De Cymru wedi buddsoddi mewn tîm gorfodi ar y cyd gyda Chyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr.  Dywedodd wrth y Cyngor ei fod yn canolbwyntio'n fawr ar les y gweithlu. Dywedodd fod Cynllun yr Heddlu a Throseddu yn cael ei adnewyddu ac roedd yn falch ei fod wedi ymgymryd â thîm buddugol, gyda Heddlu De Cymru yn cael ei ystyried yn un o'r heddluoedd gorau yng Nghymru a Lloegr.  Dywedodd wrth y Cyngor fod amser wedi'i gymryd i oedi a myfyrio ar werthoedd yr heddlu a bod y nod yn aros yr un fath i fynd i'r afael â'r rhai sy'n targedu de Cymru i ddelio cyffuriau, ond hefyd i gynorthwyo pobl sy'n gaeth i gyffuriau gyda rhaglenni i fynd i'r afael â'u caethiwed.      

Dywedodd fod buddsoddiad wedi'i wneud yn y gwasanaeth lle mae'r cyhoedd yn gwneud y pwynt cyswllt cyntaf gyda'r heddlu.  Dywedodd wrth y Cyngor fod yr heddlu wedi gweithio'n effeithiol gyda'r Cyngor ar wasanaethau ymyrraeth gynnar.  Dywedodd ei fod am i'w swyddogion fod yn ddatryswyr problemau a grymuso cymunedau, a chyda’r mudiad Bywydau Duon o Bwys (Black Lives Matter), roedd am i Heddlu De Cymru herio'r status quo a bod yn arweinwyr mewn amrywiaeth.  Roedd hefyd am i’w ringylliaid fod yr arweinwyr mwyaf hyderus a galluog, a byddai'r heddlu'n buddsoddi mewn arweinyddiaeth, meddai.  Cyfeiriodd at ymddeoliad arfaethedig y Prif Uwch-arolygydd Lloyd a diolchodd iddo am ei arweinyddiaeth a dymunodd yn dda iddo ar gyfer y dyfodol.

Cyfeiriodd aelod o'r Cyngor at y cynnydd mewn pobl sy'n agored i niwed yn ystod y pandemig a'r ddibyniaeth ar wasanaethau cyrff gwirfoddol a holodd pa gamau y mae'r heddlu'n eu cymryd i weithio gyda sefydliadau gwirfoddol a'r Adran Gwaith a Phensiynau i amddiffyn pobl sy'n agored i niwed rhag pobl sy'n cuddio fel gwirfoddolwyr sy'n cynnig casglu presgripsiynau a siopa.  Dywedodd Comisiynydd yr Heddlu a Throseddu wrth y Cyngor mai Heddlu De Cymru oedd yr heddlu cyntaf i fod wedi ymrwymo i gompact gyda'r sector gwirfoddol a bod cyllid yn cael ei ddarparu i weithio gyda dioddefwyr.  Gofynnodd y Prif Gwnstabl i unrhyw bryderon sydd gan yr Aelodau gael eu hadrodd i’r heddlu i ymchwilio iddynt.   Dywedodd fod gan yr heddlu ymrwymiad i ymyrraeth gynnar a gweithio mewn partneriaeth a bod gweithwyr cymdeithasol wedi'u lleoli yn yr ystafell reoli i gynorthwyo pobl sy'n agored i niwed. 

Cwestiynodd aelod o'r Cyngor effaith plismona Caerdydd fel prifddinas ar gyllideb yr heddlu a gofynnodd beth allai'r praesept ar gyfer y flwyddyn ariannol sydd i ddod fod.  Dywedodd y Prif Gwnstabl wrth y Cyngor fod plismona'r brifddinas yn costio £4m ychwanegol y flwyddyn ar ben cyflwyno plismona ledled De Cymru a bod y gyllideb ar gyfer plismona £60m yn llai nag yr oedd o'r blaen.  Dywedodd Comisiynydd yr Heddlu a Throseddu wrth y Cyngor fod Caeredin fel prifddinas yn cael premiwm ychwanegol gan Lywodraeth y DU / Swyddfa Gartref, ond nid yw Heddlu De Cymru wedi cael cydnabyddiaeth o'r fath. Parhaodd i gyflwyno'r achos i'r Swyddfa Gartref dros blismona Caerdydd i gael ei gydnabod yn yr un modd fel Caeredin.  Dywedodd wrth y Cyngor hefyd fod 50% o gyllid yr heddlu yn dod o'r Swyddfa Gartref a bod angen gwneud gwaith ychwanegol cyn penderfynu ar y praesept. 

Holodd aelod o'r Cyngor a oedd y gwasanaeth 101 yn addas i'r diben.  Dywedodd y Prif Gwnstabl wrth y Cyngor fod y gwasanaeth 101 yn ymdrin â 330,000 o alwadau bob blwyddyn a bod y cyhoedd sydd wedi defnyddio ei wasanaeth wedi cael eu harolygu, gyda lefelau uchel o foddhad. 

Gofynnodd aelod o'r Cyngor gwestiwn mewn perthynas â chyfarfodydd PACT a sut mae'r heddlu'n cyfathrebu â chymunedau lleol yn ystod y cyfnod clo.  Dywedodd y Prif Gwnstabl wrth y Cyngor fod plismona yn y gymdogaeth yn flaenoriaeth a bod 24 o Swyddogion Cymorth Cymunedol yr Heddlu wedi'u recriwtio.  Dywedodd y Prif Uwcharolygydd wrth y Cyngor fod ymrwymiad i gyfarfodydd PACT ac mae her allweddol oedd cyfathrebu â thrigolion o bell. 

Cyfeiriodd aelod o'r Cyngor at lawer o etholwyr sy'n dioddef troseddau lefel isel, ymddygiad gwrthgymdeithasol a throseddau traffig a chwestiynodd y camau sy'n cael eu cymryd i fynd i'r afael â throseddwyr.  Dywedodd y Prif Uwcharolygydd wrth y Cyngor ei bod yn parhau i fod yn flaenoriaeth ddyddiol i ddeall a mynd i'r afael ag ymddygiad gwrthgymdeithasol a throseddau traffig ar y ffyrdd a bod yr heddlu wedi ymrwymo i blismona yn y gymdogaeth a bod patrolau'n cael eu briffio ar y blaenoriaethau.         

PENDERFYNWYD:           Bod y Cyngor wedi:

(1)  Nodi'r cyflwyniad gan Gomisiynydd yr Heddlu a Throseddu a Phrif Gwnstabl Heddlu De Cymru.             

(2)  Nodi’r cyflwyniad i gyfarfod y Cyngor ym mis Rhagfyr fel yr amlinellwyd.