Adroddodd y Prif Swyddog Dros Dro – Cyllid, Perfformiad a Newid a’r Swyddog Adran 151 ar fanylion sail y dreth gyngor a’r gyfradd gasglu amcangyfrifedig ar gyfer 2021-22 i'w chymeradwyo. 

Dywedodd mai'r amcangyfrif o sail y dreth gyngor ar gyfer 2021-22 oedd 55,722.52, eiddo cyfwerth â Band D, a'r gyfradd gasglu amcangyfrifedig yw 97.5%.  Felly, roedd sail net y dreth gyngor yn 54,329.46.  Dywedodd wrth y Cyngor fod y gyfradd gasglu amcangyfrifedig wedi gostwng o 98%, a ddefnyddiwyd wrth bennu'r gyllideb ar gyfer 2020-21, i lawr i'r ffigur is o 97.5%, er mwyn adlewyrchu'r amgylchiadau economaidd presennol sy'n gysylltiedig â phandemig Covid-19,

y nifer uwch o ddinasyddion sy'n wynebu caledi economaidd a

chyfraddau casglu cyfredol.  Dywedodd fod Sail y Dreth Gyngor yn cael ei darparu i Lywodraeth Cymru a'i bod yn cael ei defnyddio i gyfrifo swm y Grant Cynnal Refeniw yn y Setliad Refeniw Llywodraeth Leol.  Ar gyfer dosbarthu'r Grant Cynnal Refeniw, tybir bod cyfraddau casglu yn 100%.  Cyfrifir swm y Dreth Gyngor sy'n ddyledus am annedd ym mand D drwy rannu'r gofyniad cyllideb blynyddol a gaiff ei ariannu gan drethdalwyr gyda sail y dreth gyngor.  Dywedodd wrth y Cyngor y bydd elfen treth gyngor cyllideb y Cyngor yn seiliedig ar sail net y dreth gyngor o 54,329.46.   

Wrth gymeradwyo'r adroddiad i'r Cyngor, dywedodd y Dirprwy Arweinydd ei bod yn ddoeth pennu cyfradd gasglu is gan y cydnabuwyd y gallai gymryd mwy o amser i gasglu'r dreth gyngor, gan gydnabod y cyfnod anodd sy'n bodoli. 

Cwestiynodd aelod o'r Cyngor y dystiolaeth a ddefnyddiwyd i addasu'r gyfradd gasglu a'r hyn a olygai hyn mewn termau arian parod ac am wneud hynny yn ystod yr hinsawdd economaidd bresennol.  Dywedodd y Dirprwy Arweinydd wrth y Cyngor y disgwylid y byddai'r gyfradd gasglu yn agos i 98%, ond roedd yn realistig i'r Cyngor fod yn ddarbodus ac addasu'r gyfradd gasglu.  Dywedodd fod y swm a godwyd o gasglu yn newid bob dydd.  Dywedodd y Prif Swyddog Dros Dro – Cyllid, Perfformiad a Newid a’r Swyddog Adran 151 wrth y Cyngor fod cyfradd gasglu o 64.24% wedi'i chyflawni ar ddiwedd mis Hydref o'i gymharu â 65% ar yr un adeg y llynedd. Dywedodd na fu'n bosibl trefnu gwrandawiadau llys oherwydd y pandemig a bod y Cyngor wedi cynnig cyfle i breswylwyr yn ystod 2020/21 ailbroffilio taliadau Treth y Cyngor o 10 i 12 mis neu ohirio'r taliadau arferol a wnaed rhwng mis Ebrill 2020 a mis Ionawr 2021 i fis Mehefin 2020 i fis Mawrth 2021. 

Gofynnodd aelod o'r Cyngor a yw'r Cyngor yn gwahaniaethu rhwng y rhai nad ydynt yn gallu talu'r dreth gyngor a'r rhai sy'n gwrthod talu, ac a ddefnyddiwyd asiantaethau credyd.  Dywedodd y Prif Swyddog Dros Dro – Cyllid, Perfformiad a Newid a’r Swyddog Adran 151 wrth y Cyngor fod swyddogion yn trafod opsiynau talu gyda phob rhagosodiad a chynigir amrywiaeth o ddulliau ad-dalu.  Dim ond pan na fydd pobl yn talu y byddai'r Cyngor yn mynd i'r llys. 

Holodd aelod o'r Cyngor a oedd swm sylweddol o ddyled treth gyngor mewn Band penodol.  Dywedodd y Prif Swyddog Dros Dro – Cyllid, Perfformiad a Newid a’r Swyddog Adran 151 wrth y Cyngor y byddai'n cadarnhau a yw'r wybodaeth honno ar gael. 

Holodd aelod o'r Cyngor pa ddulliau sydd gan swyddogion i ddadansoddi a oes gan bobl y modd i dalu'r dreth gyngor.  Dywedodd y Prif Swyddog Dros Dro – Cyllid, Perfformiad a Newid a’r Swyddog Adran 151 wrth y Cyngor fod swyddogion yn cael deialog helaeth â phobl sy'n methu a byddai'n rhaid iddynt ddangos nad oes ganddynt y modd i dalu.  Dywedodd y Dirprwy Bennaeth Cyllid Dros Dro wrth y Cyngor fod swyddogion yn gofyn am ddadansoddiad o incwm a gwariant er mwyn cynnig yr opsiynau gorau ar gyfer ad-dalu.        

PENDERFYNWYD                 Bod y Cyngor wedi:

·         cymeradwyo sail y dreth gyngor a'r gyfradd gasglu ar gyfer 2021-22 fel y dangosir ym mharagraff 4.1 o'r adroddiad.

cymeradwyo'r seiliau treth ar gyfer yr ardaloedd cymunedol a threfol a nodir yn Atodiad A yr adroddiad.