Cyflwynwyd adroddiad gan y Cyfarwyddwr Corfforaethol – Cymunedau, a'i ddiben oedd hysbysu’r Fforwm Cynghorau Tref a Chymuned o'r Uwchgynllun arfaethedig ar gyfer Canol Tref Pen-y-bont ar Ogwr a hefyd yr ymgynghoriad cyhoeddus, gyda'r nod o sicrhau ymgysylltiad effeithiol â Chynghorau Tref a Chymuned, trigolion lleol a busnesau.

Cefnogwyd yr adroddiad gan gyflwyniad pwynt p?er gan Ms Shruthi Guruswamy o BDP Consultants, ar y cynigion presennol a chynigion y dyfodol.

Dywedodd Rheolwr y Gr?p – Adfywio Strategol, fod Uwchgynllun Canol Tref Pen-y-bont ar Ogwr wedi'i gomisiynu ym mis Chwefror 2020 gyda'r diben o fod yn ddogfen strategol allweddol i greu sail gydlynol ar gyfer sicrhau cyllid yn y dyfodol, denu buddsoddwyr a chyflawni ystod gynhwysfawr o brosiectau adfywio.

Penodwyd BDP Consultants a'r tîm is-ymgynghorol ehangach a oedd yn cynnwys Asbri Planning, Cooke and Arkwright a Phil Jones Associates gan Gyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr (CBSP), i baratoi Uwchgynllun Adfywio ar gyfer ac ar ran CBSP ar gyfer canol tref Pen-y-bont ar Ogwr.

Diben y Prif Gynllun oedd sicrhau bod Pen-y-bont ar Ogwr yn adeiladu ar ei chryfderau niferus, fel bod catalydd ar gyfer twf yn y dyfodol sy'n ymgorffori adfywio defnydd cymysg yng nghanol trefi, ochr yn ochr â buddsoddiad diweddar. Fe'i defnyddir fel dogfen gynllunio hirdymor ddeinamig a fydd yn cynnig cynllun damcaniaethol i lywio adfywio a thwf yn y dyfodol. Roedd hefyd yn darparu dadansoddiad, argymhellion a chynigion ar gyfer canol y dref. Mae'n ategu'r Cynllun Datblygu Lleol ac yn adeiladu ar Fframwaith Canol Tref Pen-y-bont ar Ogwr.

Fel rhan o'r gwaith o ddatblygu'r Uwchgynllun, roedd CBSP wedi cynnal proses ymgysylltu helaeth â rhanddeiliaid yn ystod camau cynnar y prosiect. Cynrychiolwyd / ymgorfforwyd y canfyddiadau yn yr Uwchgynllun. Estynnodd CBSP wahoddiad i'r holl randdeiliaid allanol gan gynnwys sefydliadau lleol, tirfeddianwyr, Cyngor Tref Pen-y-bont ar Ogwr, awdurdodau llywodraethol eraill a gweithgorau perthnasol. Hefyd, cynhaliodd BDP weithdy gweledigaethol gydag amrywiaeth o randdeiliaid allanol.

Ar hyn o bryd, roedd ymgynghoriad ar yr Uwchgynllun drafft yn cael ei gynnal, a dywedwyd wrth yr Aelodau.

Amlinellodd Uwchgynllun drafft Canol Tref Pen-y-bont ar Ogwr weledigaeth ar gyfer gofod bywiog y gellir byw ynddo. Mae'r weledigaeth hon yn dwyn ynghyd menter, cyflogaeth, addysg, byw yn y dref, siopa, diwylliant, twristiaeth a lles mewn lleoliad hanesyddol.

Eglurodd ymhellach fod yr ymgynghoriad yn rhoi trosolwg o'r Cynllun a nododd gyfres o brosiectau uchelgeisiol y gellir eu cyflawni. Er mwyn cyflawni'r weledigaeth gyffredinol ac adfywio Canol Tref Pen-y-bont ar Ogwr dros y deng mlynedd nesaf, nodwyd pedair thema gyffredinol:

•           Twf;

•           Cydnerthedd;

•           Lles;

•           Hunaniaeth

Mae canol tref Pen-y-bont ar Ogwr yn cynnwys amrywiaeth o ddefnyddiau, sydd wedi bod yn sail i wyth parth datblygu, lle nodwyd 23 o brosiectau perthnasol, ynghyd â nifer o brosiectau ar draws y safle.

      Roedd y parthau datblygu yn cynnwys:

•           Ardal yr Orsaf Reilffordd

•           Bracla, Nolton ac Oldcastle

•           Y Craidd Manwerthu

•           Caffi a Chwarter Diwylliannol

•           Porth y Gogledd

•           Glan-yr-afon

•           Newcastle

•           Sunnyside

Prosiectau allweddol yn yr Uwchgynllun oedd:

•           Mynedfa newydd i'r orsaf reilffordd o Heol Tremains a Lôn Llynfi;

•           Gwelliannau i Borth y Gogledd - creu porth clir a deniadol i ganol y dref;

•           Adleoli Coleg Pen-y-bont ar Ogwr i ganol y dref;

•           Creu canolfan ddiwylliant fel gofod digwyddiadau dan do;

•           Sgwâr tref newydd;

•           Mwy o fyw yn y dref;

•           Gwell mynediad i ganol y dref;

•           Cryfhau'r craidd manwerthu; a

•           Gwelliannau yn Afon Ogwr ac ar ei hyd

Cadarnhaodd Rheolwr y Gr?p – Adfywio Strategol fod arolwg ymgynghori yn anelu at gael barn cynifer o wahanol bobl a busnesau am y prosiectau, yr opsiynau a'r blaenoriaethau a ffefrir ganddynt, o ran cynigion yr Uwchgynllun yn y dyfodol.

Diolchodd Is-gadeirydd y Fforwm i Ms Guruswamy a chydweithwyr yn CBSP am yr holl waith caled a oedd wedi'i ymrwymo i Uwchgynllun Pen-y-bont ar Ogwr hyd yma. Teimlai fod y cynigion yn y Cynllun yn gyffrous ac y byddent yn rhoi gweledigaeth i Ben-y-bont ar Ogwr yn y dyfodol, gan ei adlewyrchu felly fel tref Sirol, drwy gyfres gydgysylltiedig o strategaethau gwahanol yn y dyfodol. Roedd gwaith ar y gweill gyda thirfeddianwyr yn y dref yn ogystal â rhanddeiliaid, gyda'r bwriad o ddilyn dyheadau'r Uwchgynllun a fyddai'n cael ei gefnogi'n ariannol drwy gyllid grant, yn ogystal â thrwy lwybrau eraill. Byddai rhai o nodau ac amcanion yr Uwchgynllun yn rhyddhau rhywfaint o ofod agored amhrisiadwy yn y dref, a oedd yn hanfodol yn y cyfnod hwn o Covid-19. Ychwanegodd y byddai'r Cynllun hefyd yn cynnig cyfleoedd ar gyfer addysg bellach ac uwch i ganol y dref, ar safle Gorsaf Heddlu Cheapside.

Nododd Aelod fod nifer o brosiectau gwahanol wedi'u clustnodi yng Nghynllun Meistr Pen-y-bont ar Ogwr, h.y. cyfanswm o tua 23 ac yn ddi-os byddai'r rhain yn cael eu datblygu fesul cam. Gofynnodd pa mor hir ar ôl i'r ymgynghoriad ddod i ben y byddai cyn i'r gwaith ddechrau ac a oedd unrhyw un o brosiectau'r Uwchgynlluniau wedi'i ystyried yn nhrefn blaenoriaeth.

Dywedodd Rheolwr y Gr?p – Adfywio Strategol fod ymgynghoriadau'n mynd rhagddynt gyda Llywodraeth Cymru a phartneriaid allweddol eraill, er enghraifft roedd tirfeddianwyr yn y dref a phrosiectau fel lleoli'r Coleg i ganol y dref yn gynnig realistig nad oedd yn rhy bell i ffwrdd. Roedd rhywfaint o gyllid ar gael i ariannu'r Uwchgynllun yn 2021-22 ar gyfer hyn ac roedd trafodaethau ar waith gyda Choleg Pen-y-bont ar Ogwr ar hyn o bryd. Nid oedd cynigion yr orsaf drenau mor bell i ffwrdd â hynny ychwaith, gan fod cyllid ar gael hefyd i wneud gwaith yno. Roedd y Cyngor a'i bartneriaid yn ymgynghori â Thrafnidiaeth Cymru a Network Rail mewn perthynas â'r cynnig prosiect penodol hwn, meddai. Roedd cyllid ar raddfa lai hefyd ar gael ar hyn o bryd, er mwyn 'gwyrddio' canol y dref ac ar gyfer gwelliannau i eiddo ar raddfa lai.

Gofynnodd Aelod beth oedd cyfanswm y gost a amcangyfrifwyd i gefnogi'r holl brosiectau arfaethedig o fewn Uwchgynllun Pen-y-bont ar Ogwr ac a fyddai unrhyw un ohono'n cael ei ariannu gan Fargen Dinas-Ranbarth Caerdydd.

Cadarnhaodd yr Arweinydd fod rhai cyfleoedd sy'n gysylltiedig â'r Uwchgynllun wedi cael eu harchwilio'n weithredol gyda'r Fargen Ddinesig, a oedd hefyd wedi bod yn rhan o broses ddatblygu Uwchgynllun Pen-y-bont ar Ogwr.

Adleisiodd Rheolwr y Gr?p – Adfywio Strategol yr uchod, gan ychwanegu bod y gwaith a gynlluniwyd yng Ngorsaf Reilffordd Pen-y-bont ar Ogwr yn cyd-fynd â phrosiect Metro'r Fargen Ddinesig.

Dywedodd cynrychiolydd o BDP Consultants ei bod yn anodd mesur y dyluniad, caffael tir a chostau perthnasol eraill o amgylch Uwchgynllun Pen-y-bont ar Ogwr ar hyn o bryd ac y byddai'n debygol o newid beth bynnag, wrth i'r Cynllun fynd rhagddo yn y dyfodol.

Gofynnodd Aelod a oedd mentrau teithio Uwchgynllun Pen-y-bont ar Ogwr yn cynnwys unrhyw gynigion hygyrchedd trafnidiaeth gwell o Ben-y-bont ar Ogwr i Borthcawl ac i'r gwrthwyneb, er mwyn i bobl allu mwynhau'r gwahanol fathau o ddiwylliant yr oedd gan y ddwy dref hyn i’w cynnig.

Dywedodd yr Arweinydd, fel rhan o brosiect maes parcio Salt Lake ar y cyd ag ideoleg y Fargen Ddinesig ynghylch gwell cysylltiadau teithio, y byddai llwybrau trafnidiaeth bysiau yn cael eu cryfhau rhwng Pen-y-bont ar Ogwr a Phorthcawl, Gorsaf Reilffordd Porthcawl a'r Pîl, a’r Pîl a Phen-y-bont ar Ogwr. Ychwanegodd fod gwell cysylltiadau Teithio Llesol hefyd yn cael eu hystyried ledled y Fwrdeistref Sirol.

PENDERFYNWYD:                          Bod y Fforwm wedi nodi'r adroddiad a'r cyflwyniad cysylltiedig a roddwyd gan BDP Consultants.