Cyflwynwyd adroddiad gan y Prif Swyddog Dros Dro – Cyllid, Perfformiad a Newid, er mwyn:

   •        Diweddaru aelodau ar Flaenoriaethau Cyflawni'r Grant Cymorth Tai ar gyfer 2021-22;

   •        ceisio cymeradwyaeth i hepgor Rheolau Gweithdrefn Contract y Cyngor yn unol â Rheol Gweithdrefn Contract 3.2.9.3 ar gyfer dau gontract presennol a ariennir gan y Grant Cymorth Tai;

   •        ceisio cymeradwyaeth i ddefnyddio dyraniad y Grant Cymorth Tai i barhau i ddarparu gwasanaethau ar gyfer prosiect llety â chymorth lefel isel Cam 2, a fydd yn weithredol o 1 Ebrill 2021;

   •        atal y rhannau perthnasol o Reolau Gweithdrefn Contract y Cyngor o ran y gofyniad i dendro am gontract a chytuno i'r Prif Swyddog - Cyllid, Perfformiad a Newid ymrwymo i gontract gyda Pobl, er mwyn parhau i ddarparu gwasanaeth prosiect llety â chymorth sy'n bodoli eisoes;

   •        ceisio cymeradwyaeth i gynnig cynnydd o hyd at 5% yng ngwerth contract yr holl gontractau presennol a ariennir gan y Grant Cymorth Tai sydd gan CBSP gyda darparwyr cymorth sy'n gysylltiedig â thai yn y trydydd sector, sy'n weithredol o 1 Ebrill 2021, ar y sail bod unrhyw gynnydd gwirioneddol yn digwydd yn uniongyrchol o ran telerau ac amodau gwell y gweithlu.

Dywedodd fod Grant Cymorth Tai Llywodraeth Cymru wedi dod i fodolaeth ym mis Ebrill 2019, yn dilyn prosiect braenaru hyblygrwydd ariannu Llywodraeth Cymru. Daeth â thri grant blaenorol at ei gilydd - Rhaglen Cefnogi Pobl, y Grant Atal Digartrefedd a Grant Gorfodi Rhentu Doeth Cymru.

Mae’r Grant Cymorth Tai yn rhaglen grant ymyrraeth gynnar i gefnogi gweithgarwch sy'n atal pobl rhag dod yn ddigartref, sefydlogi eu sefyllfa o ran cartref, neu helpu pobl a allai fod yn ddigartref i ddod o hyd i lety a'i gadw.

Roedd Canllawiau Ymarfer y Cynllun Cymorth Tai yn ei gwneud yn ofynnol i Awdurdodau Lleol ddatblygu Cynllun Cyflawni Cynllun Cymorth Tai blynyddol, a ddylai gynnwys y penawdau fel y'u cynhwysir ym mharagraff 3.3 o'r adroddiad.

Yn dilyn cyhoeddi cyllideb ddrafft Llywodraeth Cymru, rhoddir dyraniad Cynllun Cymorth Tai dangosol i Awdurdodau Lleol ac mae'n ofynnol iddynt gyflwyno i Lywodraeth Cymru eu Blaenoriaethau Cyflawni, Ymgysylltu â Rhanddeiliaid, y Cynllun Gwariant ac Atodiad A: Dyletswyddau Statudol Digartrefedd, o'u Cynllun Cyflawni Cynllun Cymorth Tai blynyddol. Yna cynigir grant, yn dilyn cyhoeddi cyllideb derfynol Llywodraeth Cymru.

Cadarnhaodd y Prif Swyddog Dros Dro – Cyllid, Perfformiad a Newid mai dyraniad Cynllun Cymorth Tai Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr (CBSP) gan Lywodraeth Cymru ar gyfer 2021-22 yw £7,833,509.33. Mae hyn yn gynnydd o £1,878,966.49 (32%) o'r dyraniad yn 2020-21 o £5,954,542.84. Mae'r cynnydd o ganlyniad i ddyrannu £40m yn ychwanegol i gyfanswm cyllideb y Cynllun Cymorth Tai gan Lywodraeth Cymru.

 Fel rhan o gynllunio strategol parhaus CBSP, mae'r gwasanaeth tai yn ymgysylltu ag ystod amrywiol o randdeiliaid gan gynnwys drwy fynychu gwahanol fforymau megis Fforwm Landlordiaid CBSP, Partneriaeth Diogelwch Cymunedol, Cell Ddigartrefedd, Trefniadau Amlasiantaethol ar gyfer Diogelu'r Cyhoedd a Chynadleddau Asesu Risg Amlasiantaethol. Fel y cyfryw, cafwyd trafodaethau parhaus gyda rhanddeiliaid allweddol, gan gynnwys Iechyd, yr Heddlu, y Gwasanaeth Prawf, Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig, Gwasanaethau Cymdeithasol a darparwyr cymorth.

 Mae Strategaeth Ddigartrefedd bresennol Pen-y-bont ar Ogwr ar 2018-22 wedi llywio Blaenoriaethau Cyflawni'r Cynllun Cymorth Tai ar gyfer 2021-22. Datblygwyd y Strategaeth ar sail cyd-gynhyrchu gydag ystod eang o randdeiliaid, gan gynnwys y rhai â phrofiad byw ac yn dilyn canfyddiadau Adolygiad Digartrefedd annibynnol yn 2018.

Yn unol â gofynion y Cynllun Cymorth Tai a nodir ym mharagraff 3.4 o'r adroddiad, cyflwynwyd Blaenoriaethau Cyflawni, Ymgysylltu â Rhanddeiliaid, Cynllun Gwariant ac Atodiad A: Dyletswyddau Statudol Digartrefedd CBSP i Lywodraeth Cymru. Yn dilyn y cyflwyniad hwn derbyniwyd dyfarniad cyllid o £7,833,509.33. Tynnwyd sylw at Flaenoriaethau Cyflawni'r Cynllun Cymorth Tai ar gyfer 2021-22 ym mharagraffau 4.8 i 4.12 o'r adroddiad.

Crynhodd y Prif Swyddog Dros Dro – Cyllid, Perfformiad a Newid, y rhain er budd y Cabinet.

Er mwyn cefnogi Blaenoriaethau Cyflawni Cynllun Cymorth Tai CBSP, gofynnwyd am gymeradwyaeth i hepgor Rheolau Gweithdrefn Contract CBSP er mwyn codi dau gontract sy'n bodoli eisoes, fel y nodir yn Nhabl 1 yr adroddiad. Bydd cynnydd yn y gwasanaethau hyn yn darparu adnoddau ychwanegol i ddiwallu anghenion cymorth cyflwyniadau cynyddol, gan gynnwys y niferoedd cynyddol sy'n cael eu lletya mewn llety dros dro. Bydd cost y cynnydd arfaethedig yn cael ei dalu o ddyraniad Cynllun Cymorth Tai CBSP.

Ychwanegodd fod yr angen i addasu'r contractau i ddarparu'r cynnydd, er mwyn caniatáu i adnoddau ychwanegol gael eu darparu a oedd wedi'u cyflwyno gan bandemig Covid-19 a'r effaith ddilynol ar wasanaethau tai, fel y nodwyd ym mharagraff 4.10 o'r adroddiad, yn ogystal ag effaith gymdeithasol ac economaidd hirdymor ddisgwyliedig y pandemig.

Er mwyn cefnogi Blaenoriaethau Cyflawni Grant Cymorth Tai CBSP ymhellach, gofynnwyd hefyd am gymeradwyaeth i atal y Rheolau Gweithdrefn Contract ac ymrwymo’n uniongyrchol i gontract gyda Pobl i ganiatáu ar gyfer parhau â phrosiect llety â chymorth sy’n bodoli eisoes, a ariennir ar hyn o bryd drwy ‘Gyllid Cam 2’ Llywodraeth Cymru.

Yn dilyn cais llwyddiannus i Lywodraeth Cymru am 'Gyllid Cam 2' mae Pobl wedi ymrwymo i gytundeb prydles ar gyfer 11 uned o lety yn ardal Maesteg. Daw'r cyllid presennol i ben ar 31 Mawrth 2021 ac, er mwyn parhau i gyflawni, mae angen contract newydd a chyllid pellach. Heb gyllid parhaus, byddai defnyddwyr gwasanaethau sy'n agored i niwed yn cael eu gwneud yn ddigartref, a fyddai'n rhoi pwysau ychwanegol ar wasanaethau digartrefedd, yn ogystal â chyfyngu ar opsiynau tai a chymorth yn y dyfodol i'r rhai mewn angen.

Cynigiwyd felly fod Cyllid Cam 2 yn parhau i gael ei ariannu o ddyraniad Cynllun Cymorth Tai CBSP a bod contract yn cael ei gynnwys gyda Pobl tan 31/12/2022, gydag opsiwn i ymestyn am hyd at 24 mis am uchafswm cost o £283,674.32 (£75,522.34 y flwyddyn).

Roedd angen i'r Cabinet fod yn ymwybodol bod y Cyngor, wrth ddyfarnu'r contract hwn i Pobl, yn agored i'r risg o her bosibl gan ddarparwyr gwasanaethau o'r fath, fel yr amlygwyd ym mharagraff 4.18 o'r adroddiad.

Fel y nodir ym mharagraff 4.3, mae Llywodraeth Cymru wedi datgan na ddylid defnyddio pob cyllid uwch o’r Cynllun Cymorth Tai, o reidrwydd, i gomisiynu adnoddau ychwanegol. Maent wedi awgrymu bod Awdurdodau Lleol yn ystyried defnyddio cyllid i wobrwyo staff sy'n gweithredu yn y sector yn unol ag argymhelliad gan Gr?p Gweithredu Digartrefedd arbenigol.

I gydnabod gwerth CBSP ar weithlu'r darparwyr trydydd sector y mae'n eu comisiynu ac i gefnogi argymhelliad y Gr?p Gweithredu digartrefedd, gofynnir am gymeradwyaeth i ddyfarnu cynnydd o hyd at 5% yng ngwerth contract yr holl gontractau presennol a ariennir gan y Grant Cymorth Tai a Gwasanaethau Cymdeithasol sydd gan CBSP gyda darparwyr trydydd sector, sy'n weithredol o 1 Ebrill 2021.

Eglurodd y Prif Swyddog Dros Dro – Cyllid, Perfformiad a Newid y bydd cyllid yn cael ei ddal gan y Cyngor, a chyn unrhyw gynnydd, byddai CBSP yn cysylltu â darparwyr y trydydd sector i sicrhau y bydd unrhyw ddyfarniad ymgodiad yn arwain yn uniongyrchol at delerau ac amodau gwell y gweithlu. Lle y bo'n briodol, ymgynghori â'r Undebau Llafur perthnasol, a fydd yn digwydd yn ystod y cam hwn o'r trafodion.

Daeth y Prif Swyddog Dros Dro – Cyllid, Perfformiad a Newid â’r adroddiad i ben, drwy gyfeirio at ei oblygiadau ariannol.

Dywedodd yr Arweinydd fod yr adroddiad yn cynnwys newyddion ardderchog yngl?n â'r cyllid ychwanegol a fydd yn cael ei ddarparu gan Lywodraeth Cymru mewn ymgais i roi terfyn ar ddigartrefedd ar y stryd. Roedd hefyd yn falch o nodi bod partneriaethau cryf a chadarn ar waith, gyda'r trydydd sector a darparwyr, a fyddai'n helpu i sicrhau y byddai'r cynnydd o 5% iddynt mewn perthynas â Grantiau Cymorth Tai, yn cyrraedd gweithwyr rheng flaen. O ran y gwasanaeth Cychwyn, nododd y byddai hyn yn cynyddu tua 30% ac roedd hwn yn gam allweddol, gan fod y gwasanaeth yn cefnogi pobl ifanc a bregus sy'n gadael yr Ystâd Ddiogel. Gofynnodd, fodd bynnag, a oedd hyn yn ymwneud yn benodol ag unigolion yn gadael yr Ystâd Ddiogel yng Ngharchar y Parc, neu unrhyw ystâd ddiogel ledled Cymru a'u bod yn dychwelyd i Ben-y-bont ar Ogwr.

Dywedodd y Rheolwr Comisiynu Tai Strategol fod hyn yn ymwneud ag unrhyw un sy'n gadael unrhyw ystâd ddiogel ac yn dychwelyd i'w cymuned ym Mhen-y-bont ar Ogwr, a oedd o bosibl yn ddigartref.

Canmolodd yr Aelod Cabinet – Cenedlaethau'r Dyfodol a Lles hefyd y cynnydd o 5% fel y cyfeirir ato uchod ac yn yr adroddiad, a oedd, yn ôl ei barn hi, yn cydnabod y cyfraniadau a wnaed gan ddarparwyr trydydd sector sy'n rhoi cymorth amhrisiadwy i Gymorth Comisiwn y Grant Cymorth Tai, i helpu i gadw pobl oddi ar y strydoedd. Canmolodd hefyd y cynnydd o 32% a roddwyd gan Lywodraeth Cymru i gefnogi cyllid i helpu i ddileu digartrefedd ym Mhen-y-bont ar Ogwr. Teimlai y byddai hyn yn gwneud llawer i sicrhau gostyngiad enfawr mewn achosion o ddigartrefedd.

Cydnabu'r Aelod Cabinet – Gwasanaethau Cymdeithasol a Chymorth Cynnar, a gydnabyddir fel Aelod etholedig o Ward canol tref, y budd yr oedd cyllid ychwanegol o'r fath wedi'i roi o ran helpu i roi to uwchben pobl a oedd yn ddigon anffodus i gael eu hunain heb do uwch eu pennau. Gobeithiai y byddai'r cynnydd o 5%, mewn gwirionedd, yn cael ei elwa gan y staff a ddarparodd y gwaith hanfodol o ran rhoi cymorth ar waith i'r digartref.

Cydnabu'r Prif Swyddog Dros Dro – Cyllid, Perfformiad a Newid y byddai'r cynnydd hwn o hyd at 5%, yn helpu i ddarparu'r gwasanaethau hyn ar lawr gwlad, er bod rhai anawsterau o ran hyn i'w goresgyn, gan nad oedd y gweithwyr dan sylw yn gyflogeion CBSP.

PENDERFYNWYD:                           Bod y Cabinet wedi:

•           nodi Blaenoriaethau Cyflawni'r Grant Cymorth Tai ar gyfer 2021-22;

•           cymeradwyo hepgor Rheolau Gweithdrefn Contract y Cyngor o dan Reol 3.2.9.3 o'r rhannau perthnasol o’r Rheolau Gweithdrefn Contract ar gyfer caffael y gwasanaethau a ddarperir o dan y Contract gyda Pobl ar gyfer y gwasanaeth cymorth generig sy'n gysylltiedig â thai a'r Contract gyda Thai Taf ar gyfer y gwasanaeth cymorth i bobl ifanc ac oedolion sy'n gadael yr ystâd ddiogel ac yn cymeradwyo'r cynnydd yng ngwerth y contract, fel y nodir yn yr adroddiad hwn a dirprwyo awdurdod i'r Prif Swyddog - Cyllid, Perfformiad a Newid, mewn ymgynghoriad â'r Prif Swyddog – Gwasanaethau Cyfreithiol, Adnoddau Dynol a Rheoleiddio, i ymrwymo i unrhyw gytundebau neu ddogfennau y gallai fod eu hangen i wneud amrywiadau o'r fath ar waith,

•           cymeradwyo’r defnydd o ddyraniad y Grant Cymorth Tai, i barhau i ddarparu gwasanaethau ar gyfer prosiect llety â chymorth lefel isel Cam 2, a fydd yn weithredol o 1 Ebrill 2021;

•           atal y rhannau perthnasol o Reolau Gweithdrefn Contract y Cyngor o ran y gofyniad i dendro am gontract a chytuno i'r Prif Swyddog - Cyllid, Perfformiad a Newid ymrwymo i gontract gyda Pobl, er mwyn parhau i ddarparu gwasanaeth prosiect llety â chymorth lefel isel Cam 2.

•           dirprwyo awdurdod i'r Prif Swyddog - Cyllid, Perfformiad a Newid i gymeradwyo telerau terfynol y contract gyda Pobl ar gyfer prosiect llety â chymorth lefel isel Cam 2 ar ran y Cyngor ac i drefnu i'r contract gael ei weithredu ar ran y Cyngor ar yr amod bod awdurdod dirprwyedig o'r fath yn cael ei arfer mewn ymgynghoriad â'r Prif Swyddog - Gwasanaethau Cyfreithiol, Adnoddau Dynol a Rheoleiddiol;

•           cymeradwyo cynnydd o hyd at 5% yng ngwerth contract yr holl gontractau presennol a ariennir gan y Grant Cymorth Tai sydd gan CBSP gyda darparwyr cymorth sy'n gysylltiedig â thai yn y trydydd sector, sy'n weithredol o 1 Ebrill 2021 yn amodol ar i'r darparwyr sicrhau bod unrhyw gynnydd gwirioneddol yn digwydd yn uniongyrchol o ran telerau ac amodau gwell i'r gweithlu a chydymffurfir â thelerau ac amodau pob contract unigol y mae CBSC wedi ymrwymo iddo gyda'r darparwyr ,

•           dirprwyo awdurdod i'r Prif Swyddog - Cyllid, Perfformiad a Newid, mewn ymgynghoriad â'r Prif Swyddog – Gwasanaethau Cyfreithiol, Adnoddau Dynol a Rheoleiddio, i amrywio'r contractau presennol hynny a ariennir gan y Grant Cymorth Tai sydd gan CBSP gyda darparwyr cymorth sy'n gysylltiedig â thai yn y trydydd sector i gymhwyso'r cynnydd o hyd at 5% yng ngwerth y contract a llunio unrhyw gytundebau neu ddogfennau y gallai fod eu hangen i wneud amrywiadau o'r fath;