Cyflwynodd Cynrychiolydd Archwilio Cymru adroddiad a ddiweddarodd y Pwyllgor ar waith archwilio ariannol a pherfformiad a wnaed, ac sydd i fod i gael ei wneud, gan Archwiliad Cymru, a Chynllun Archwilio Archwilio Cymru 2021.

Esboniodd fod Archwilio Cymru wedi paratoi nifer o adroddiadau i'r pwyllgor eu hystyried, sef:

1. Diweddariad Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio Cymru (ynghlwm yn Atodiad A i'r adroddiad) a;
2. Cynllun Archwilio Cymru 2021 - Cyngor Bwrdeistref Pen-y-bont ar Ogwr (ynghlwm yn Atodiad B)

Amlinellodd Cynrychiolydd Archwilio Cymru’r gwaith archwilio ariannol a'i ddiweddariad cynnydd a wnaed gan Archwiliad Cymru, a restrir yn nhabl un atodiad A.

Amlinellodd Cynrychiolydd Archwilio Cymru’r gwaith archwilio perfformiad a'r prif newidiadau ers cyfarfod diwethaf y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio. Esboniodd fod y rhaglen gwaith archwilio perfformiad yn dirwyn i ben, gyda llawer o'r gwaith wedi'i gwblhau a gweddill y gwaith i orffen erbyn tua Gorffennaf 2021. Ychwanegodd fod yr Adolygiad o drefniadau'r Cyngor i ddod yn 'Gyngor Digidol' wedi cael ei adlewyrchu a bod adroddiad ar hyn wedi'i ailgyhoeddi. Roedd hi'n hyderus y byddai'r gwaith ar hyn yn dod i ben yn fuan.

Dywedodd y Cadeirydd fod Archwiliad Cymru i fod i edrych ar y Cynlluniau Lleihau Carbon a gofynnodd am ychydig o ymhelaethu ar hyn. Esboniodd cynrychiolydd Archwilio Cymru fod hyn yn rhan o raglen waith 2020-21 fel rhan o'r asesiad sicrwydd a risg. Dywedodd mai'r cwmpas oedd edrych ar gynlluniau cynnar BCBC ar gyfer lleihau'r ôl troed carbon.

Cyflwynodd Cynrychiolydd Archwilio Cymru Gynllun Archwilio Cymru a nododd y rhaglen waith ar gyfer y flwyddyn ariannol. Esboniodd, er nad oedd yn rhagweld newidiadau i'r amseriadau a nodwyd yn yr adroddiad, nododd fod newidiadau o'r fath yn bosibl, oherwydd effeithiau negyddol Covid-19.

Amlinellodd Cynrychiolydd Archwilio Cymru’r adran archwilio ariannol ar dudalennau 5-9 o'r Cynllun Archwilio Cymru. Dywedodd mai'r prif gyfrifoldeb oedd archwilio'r datganiad cyfrifon ac adlewyrchu a oeddent yn rhoi barn wir a chywir ai peidio, trwy ddefnyddio dull sy'n seiliedig ar risg. Nodwyd risgiau archwilio'r datganiad ariannol yn Arddangosyn 1 gyda'r risg allweddol a nodwyd yn gysylltiedig â Covid-19, gan gynnwys gwariant cost ychwanegol a'r pwysau ar staffio.

Ychwanegodd Cynrychiolydd Archwilio Cymru fod y ffi am y gwaith archwilio ar y cyfrifon wedi'i nodi ar dudalen 13 o'r ddogfen a'i bod yn seiliedig ar ffi wirioneddol y llynedd, a oedd £6,000 yn llai na'r amcangyfrif a gynhwyswyd yng Nghynllun Archwilio'r llynedd.

Hefyd amlinellodd Cynrychiolydd Archwilio Cymru Raglen Archwilio Perfformiad 2021-22 a nodwyd yn Arddangosyn 3 yr adroddiad a chrynhodd fel a ganlyn:

• Archwiliad adrodd am welliant - Roedd hyn yn ymwneud â'r Ddeddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) a'r dyletswyddau oedd gan Awdurdodau Lleol bellach o ran hunanasesu.

• Sicrwydd ac Asesiad Risg - Gwnaethpwyd cyflwyniad i CMB a chytunwyd i ganolbwyntio ar y pwyntiau a restrir.

• Gwaith thematig - Springing Forward - Archwilio'r blociau adeiladu ar gyfer dyfodol cynaliadwy - Roedd hyn yn ymwneud â sut y paratowyd cynghorau ar gyfer heriau'r dyfodol a gwersi a ddysgwyd o heriau'r gorffennol fel Covid-19.

• Adolygiad dilynol - Grantiau Cyfleusterau i'r Anabl - Dilyniant cynnydd y Cyngor i fynd i'r afael â chanfyddiadau ein hadolygiad grantiau cyfleusterau anabl (DFG)

• Adolygiad yn ymwneud â phartneriaeth iechyd Cwm Taf Morgannwg yn dilyn trosglwyddiad y Cyngor i'r bartneriaeth yn 2019 - i ailedrych ar y gwaith hwn yng ngoleuni newidiadau dros y 3 blynedd diwethaf gan gynnwys Covid-19, yr oedd ei gwmpas i'w drafod ymhellach.

• Cydymffurfiad adeilad statudol - Darn byr o waith sicrwydd i asesu trefniadau'r Cyngor i wella ei lefelau cydymffurfiad adeiladau statudol.

PENDERFYNWYD:                      Bod y Pwyllgor wedi nodi Adroddiadau Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio Cymru yn Atodiad A ac Atodiad B i'r prif adroddiad.