Cyflwynodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chymorth i Deuluoedd adroddiad a oedd yn:

• hysbysu'r Cabinet o'r gwrthwynebiadau statudol a dderbyniwyd gan yr awdurdod lleol yn ystod y cyfnod gwrthwynebu mewn perthynas â'r cynnig;

• gofyn am gymeradwyaeth y Cabinet i gyhoeddi'r 'Adroddiad Gwrthwynebiadau' drafft ar wefan CBSP (Atodiad A i'r adroddiad); ac i

• ofyn i'r Cabinet benderfynu ar y cynnig.

Eglurodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chymorth i Deuluoedd gefndir yr adroddiad a chytundeb y Cyngor i fabwysiadu'r 5 egwyddor ddiwygiedig fel fframwaith ar gyfer trefniadaeth ysgolion ym Mhen-y-bont ar Ogwr, fel y nodir yn adran 3 o'r adroddiad.

Eglurodd fod yr adroddiad yn manylu ar y llwybr a ffafrir ar gyfer cynlluniau Gorllewin Pen-y-bont ar Ogwr a'r lleoliad a ffafrir ar gyfer yr ysgolion newydd. Nodir y rhain yn adran 3.3 a 3.4 o'r adroddiad.

Ychwanegodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chymorth i Deuluoedd fod ymarfer ymgynghori wedi'i gynnal rhwng 25 Ionawr 2021 a 7 Mawrth 2021 yn unol â'r Cod Trefniadaeth Ysgolion statudol. Roedd copi o'r ddogfen ymgynghori ar gael yn ystod y cyfnod hwn ar wefan y Cyngor, a rhoddwyd dolen we yn rhan 3.7 o'r adroddiad er gwybodaeth. Roedd y ddogfen ymgynghori yn gwahodd sylwadau a barnau i'w cyflwyno mewn perthynas â'r cynnig. Yna cyhoeddwyd crynodeb o'r sylwadau a’r barnau ar ffurf Adroddiad Ymgynghori. Adroddwyd ar ganlyniad yr ymgynghoriad i'r Cabinet ar 6 Ebrill 2021 a rhoddwyd cymeradwyaeth i gyhoeddi hysbysiad cyhoeddus.

Dywedodd fod nifer o wrthwynebiadau wedi dod i law yngl?n â'r cynigion, gan ysgogi’r angen i gyhoeddi adroddiad gwrthwynebiadau a oedd yn crynhoi'r gwrthwynebiadau yn ogystal ag ymateb yr awdurdod i'r gwrthwynebiadau. Roedd angen i'r Cabinet ystyried y cynnig gan ystyried y gwrthwynebiadau. Yna gallai'r Cabinet dderbyn, gwrthod, neu addasu'r cynnig.

Amlinellodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chymorth i Deuluoedd y materion allweddol a godwyd o'r gwrthwynebiadau a grynhowyd fel a ganlyn:

• Pryderon yngl?n ag ysgol fach yn symud i ysgol fwy
• Pryderon ynghylch maint/cyfleusterau'r safle
• Pryderon o ran diogelwch/diogelwch, parcio, seilwaith
• Cyflwr adeilad yr ysgol yn Afon y Felin
• Pryderon o ran amseru/proses
• Adeiladu tai yn yr ardal
• Dewisiadau eraill

Rhestrwyd manylion yr uchod yn adran 3 o Atodiad A.

Amlinellodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chymorth i Deuluoedd y goblygiadau ariannol fel y nodir yn adran 8 o'r adroddiad. Eglurodd, pe bai'n cael ei gymeradwyo, y byddai angen cynnwys gofynion y gyllideb yn y Strategaeth Ariannol Tymor Canolig fel tâl blynyddol dros gyfnod o 25 mlynedd.

Dywedodd yr Aelod Cabinet dros Addysg ac Adfywio fod hwn wedi bod yn fater parhaus a bod nifer o gyfarfodydd wedi'u cynnal yngl?n â hyn. Eglurodd y bu tybiaethau a dryswch, a oedd yn ddealladwy, ond credai fod yr adroddiad wedi ymdrin â'r rhain yn drylwyr ac yn ofalus. Ychwanegodd fod yr ysgolion wedi cyflawni eu diben ac nad oeddent bellach yn addas at y diben hwnnw. Mae'r plant yng Nghorneli yn haeddu ysgolion gwell, ac roedd yr adroddiad hwn yn cynnig hynny. Ychwanegodd na fyddai angen i'r plant symud i'r ysgol newydd nes i bopeth gael ei gwblhau, gan roi amser i gynefino â'r amgylchedd newydd.

Cytunodd y Dirprwy Arweinydd â'r cynigion ac roedd yn falch o weld ethos yr ysgol fach yn parhau, gan fod hyn yn bwysig i ysgolion Corneli. Ychwanegodd nad oedd yr ysgol bresennol mewn cyflwr addas i'w defnyddio am lawer hirach, a chredodd fod angen sicrhau ysgol addas i'r diben cyn gynted ag sy’n bosibl.

Holodd yr Arweinydd faint o waith atgyweirio yr oedd safleoedd presennol yr ysgol ei angen. Eglurodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chymorth i Deuluoedd fod nifer o’r atgyweiriadau yn adeilad Afon y Felin yn ymwneud â'r ffenestri a'r waliau, ac o fewn yr adeilad roedd problemau wedi’u nodi o ran lloriau, gwres, a thrydan. Yna trefnwyd y rhain yn ôl difrifoldeb ac angenrheidrwydd. Gofynnodd yr Arweinydd beth oedd cyflwr y ddwy ysgol arall, Ysgol Y Ferch o'r Sgêr ac Ysgol Gynradd Corneli.

Eglurodd Rheolwr Rhaglen yr Ysgol fod yr ysgolion hyn hefyd mewn cyflwr tebyg i Afon y Felin, a bod y rhestr o waith atgyweirio i’w wneud ar lefel debyg. Amlinellodd Rheolwr y Prosiect – Moderneiddio Ysgolion fanylion allweddol yn ymwneud â'r mathau o atgyweiriadau.

Roedd yr Aelod Cabinet Gwasanaethau Cymdeithasol a Chymorth Cynnar yn cydymdeimlo â phryderon y rhieni, ond ychwanegodd y gall ethos yr ysgol fach barhau i fodoli mewn ysgol fwy, gyda’r manteision ychwanegol o fod mewn ysgol fwy, megis mwy o glybiau ôl-ysgol, mwy o amrywiaeth o athrawon ac ati. Soniodd am ei phlant ei hun yn gwneud cam tebyg er enghraifft, gan drafod yr effaith gadarnhaol a gafodd arnynt. 

Croesawodd Cymunedau'r Cabinet yr adroddiad ac adleisiodd sylwadau aelodau eraill y Cabinet. Nododd fod y boblogaeth yn tyfu'n barhaus, a bod gofyniad am leoedd mewn ysgolion a gofynnodd sut y byddai'r ysgol newydd yn caniatáu hynny. Dywedodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chymorth i Deuluoedd mai'r nod, lle bynnag y bo modd, oedd cynnwys mwy o le nag oedd angen yn yr ystafelloedd dosbarth, a hynny er mwyn gallu hwyluso'r twf a darparu rhywfaint o ddiogelu rhag y dyfodol.

Gofynnodd yr Arweinydd pa wersi a ddysgwyd o brofiadau blaenorol wrth drosglwyddo o hen safle i safle newydd, a'r hyn y gellir ei ddisgwyl yn ystod y trawsnewidiad hwn. Eglurodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chymorth i Deuluoedd fod cyfnod pontio tebyg wedi digwydd gydag ysgolion yn ardal y Betws, lle sefydlwyd cyfarfodydd gydag athrawon a phenaethiaid a oedd wedi profi hynny o'r blaen i drafod y materion yn ymwneud â phontio, a bu hynny’n fuddiol wrth symud ymlaen. Ychwanegodd y byddai trefniadau ffurfiol ac anffurfiol yn digwydd yngl?n â'r cynigion presennol. Bydd y trefniadau ffurfiol yn dilyn y newidiadau i ganllawiau a deddfwriaeth gan Lywodraeth Cymru, a’r trefniadau anffurfiol fydd y gwaith o ymgysylltu â'r ysgolion a'r cyrff llywodraethu presennol gyda'r nod o gynnal cryfderau a hunaniaethau'r ysgolion presennol wrth symud i'r ysgol newydd.

Amlinellodd Rheolwr Rhaglen yr Ysgol rai meysydd allweddol sy’n cael eu gwella yn yr ysgol newydd, gan gynnwys mannau chwarae meddal a chyfleusterau llyfrgell, man gollwng posibl i blant, maes parcio staff, dyluniad sy’n hwyluso’r gwaith o redeg yr ysgol bob dydd o gymharu â’r hen ysgolion, yn ogystal â mynediad a chyfeiriadedd yr ysgol o ran golau dydd gweladwy. 

PENDERFYNIAD:                    Fod y Cabinet wedi:

·         Nodi'r gwrthwynebiadau statudol a dderbyniwyd fel y nodir yn yr adroddiad gwrthwynebu drafft amgaeedig a'r atodiadau;

·         Cymeradwyo'r adroddiad gwrthwynebiadau drafft i'w gyhoeddi; a

• Cytuno i fwrw ymlaen â'r cynllun fel yr amlinellwyd