Cyflwynodd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd Dros Dro adroddiad a oedd yn gofyn am farn y pwyllgor ynghylch cynlluniau dros dro i ddarparu digwyddiad 'Darpar Ymgeisydd', ar gyfer unrhyw un sy'n ystyried sefyll fel Cynghorydd Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr (BCBC) yn yr Etholiadau Llywodraeth Leol yn 2022.

Esboniodd fod Wythnos Democratiaeth Leol yn cael ei chynnal bob blwyddyn ym mis Hydref gyda'r diben o:

• gryfhau'r cysylltiadau rhwng cynrychiolwyr etholedig a'u cymunedau
• cynyddu cyfranogiad yn y broses ddemocrataidd
• cynnwys dinasyddion mewn materion cymunedol
• cynyddu eu gwybodaeth am sefydliadau a phrosesau democrataidd lleol

Ychwanegodd, gyda'r Etholiadau Llywodraeth Leol ym mis Mai 2022, y byddai Wythnos Democratiaeth Leol eleni (11-17 Hydref 2021) yn amser priodol i ddechrau paratoi ar gyfer yr etholiadau ac i gynnwys yr etholwyr yn weithredol yn y broses ddemocrataidd. Yn dilyn hyn, cynigiwyd y dylid cynnal dwy sesiwn ymgeiswyr ar 18 a 25 Tachwedd, a'u diben oedd amlinellu gwybodaeth am rôl y cynghorydd a swyddogaethau'r Cyngor a darparu gwybodaeth am sut y daw unigolyn yn ymgeisydd yn yr etholiad a'r prosesau ar gyfer cael ei ethol. Byddai'r pynciau'n cael eu rhannu'n ddwy ran fel y dangosir yn 4.1 o'r adroddiad. Roedd rhagor o wybodaeth am y sesiynau yn 4.3 o'r adroddiad.

Ychwanegodd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd Dros Dro y byddai fideo hefyd yn cael ei ddarparu i ddarpar ymgeiswyr a fyddai'n dilyn diwrnod ym mywyd cynghorydd. Byddai'r sesiynau'n cael eu hyrwyddo ar wefan y Cyngor yn ogystal ag mewn bwletinau newyddion a chan Aelodau a thrwy Gynghorau Tref a Chymuned.

Esboniodd fod 3 o bobl wedi bod â diddordeb mewn mynychu'r sesiwn gyntaf a 6 o bobl yn yr ail sesiwn hyd yn hyn.

Dywedodd Aelod fod llawer o awdurdodau lleol eraill wedi darparu fideos tebyg a'i fod yn amheus y dylai awdurdodau lleol fod yn darparu'r fideos hyn. Roedd yn credu bod hyn yn gost ddiangen ac y gallai’r fideos gael eu cefnogi’n ariannol gan CLlLC yn lle hynny.

Roedd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd Dros Dro yn credu mai tua £800 oedd y gost am ffotograffydd ar gyfer fideo yn cynnwys tri Aelod. Dywedodd mai diben y fideos oedd gwneud yr hyn a gafodd ei wneud mewn blynyddoedd blaenorol pan oedd staff ac Aelodau'r Cyngor yn rhoi'r briff i ddarpar ymgeiswyr yn Ystafell y Cyngor yn y Swyddfeydd Dinesig. Gyda Covid-19 yn effeithio ar y gallu i gyfarfod fel hyn, roedd yn rhaid archwilio llwybrau eraill. Ychwanegodd y gallai roi adborth ar bryderon yr Aelodau ar y gost i Reolwr y Gr?p - Gwasanaethau Cyfreithiol a Democrataidd.

Esboniodd Aelod y byddai wedi cymryd rhan yn y gwaith o hyrwyddo'r diwrnod ym mywyd cynghorydd pe bai'n sesiwn holi ac ateb, ond nad oedd yn cefnogi'r gost o £100 y pen ac yn credu nad oedd hyn yn anghenraid.

Gofynnodd y Cadeirydd am ba hyd y byddai'r sesiynau'n para.

Dywedodd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd Dros Dro ei fod wedi'u trefnu am 2 awr, ond roedd yn rhagweld y byddai'r sesiynau'n para dim mwy na 90 munud.

Gofynnodd y Cadeirydd a oedd y sesiynau'n cael eu cofnodi a'u rhoi ar wefan y Cyngor i'r cyhoedd eu gweld. Roedd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd Dros Dro yn meddwl nad oedden nhw’n cael eu cofnodi ond nad oedd yn gweld problem o ran gwneud hynny. Roedd y Cadeirydd yn meddwl y gallai ddenu mwy o bobl a oedd wedi meddwl am y syniad, ond nad oedd yn gallu mynychu’r sesiynau posibl i ymgeiswyr, drwy eu rhoi ar y wefan ac y byddai'n eu hannog i gysylltu â Chyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr i gael rhagor o wybodaeth.

Gofynnodd y Cadeirydd faint o bobl a oedd yn y sesiynau a gafodd eu cynnal yn 2017, cyn yr etholiadau y flwyddyn honno. Dywedodd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd Dros Dro fod tua 20 o bobl wedi mynychu’r sesiynau hynny.

PENDERFYNWYD:                         Bod y Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd wedi ystyried y cynigion ac wedi rhoi mewnbwn i'r digwyddiad(au) ar gyfer darpar ymgeiswyr sy’n cael eu cynllunio i ddigwydd ym mis Tachwedd 2021.