Cyflwynodd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd Dros Dro adroddiad a oedd yn gofyn i'r Pwyllgor roi ei farn mewn perthynas ag adroddiad drafft Panel Annibynnol Cymru ar Gydnabyddiaeth Ariannol. Dywedodd y byddai unrhyw ymateb yn cael ei gyflwyno i IRPW a Chymdeithas Llywodraeth Leol Cymru erbyn y dyddiad cau, sef 26 Tachwedd 2021.

Esboniodd fod yr adroddiad drafft yn cynnig rhai newidiadau i'r gydnabyddiaeth gyfredol a ragnodir ar gyfer Aelodau Etholedig ar lefelau Prif Athrawon (Bwrdeistref Sirol) a Chynghorau Tref a Chymuned. Tynnodd sylw at elfennau allweddol yr adroddiad drafft fel y'u rhestrir yn 4.2 ymlaen o'r adroddiad.

Tynnodd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd Dros Dro sylw at y ffactorau allweddol sy'n sail i benderfyniad y Panel a gafodd eu rhestru yn 3.21 o'r adroddiad drafft. Ychwanegodd fod yr adroddiad drafft hefyd yn ymdrin â newidiadau a/neu ofynion o ran Cefnogi gwaith aelodau etholedig awdurdodau lleol, uwch gyflogau penodol neu ychwanegol, Trefniadau Rhannu Swyddi, Cynorthwywyr i'r Weithrediaeth yn ogystal â darpariaeth cynllun pensiwn llywodraeth leol (CPLlL).

Tynnodd sylw at y pwyntiau a gafodd eu gwneud yn 3.2 o'r adroddiad drafft ynghylch diogelwch Aelodau yng ngoleuni marwolaeth drasig ddiweddar Syr David Amess AS. Roedd hyn yn rhywbeth a gafodd ei amlygu iddo ef ei hun a Rheolwr y Gr?p – Gwasanaethau Cyfreithiol a Democrataidd ac roedd yn cael ei ystyried yn agosach yn dilyn y drasiedi, h.y. er diogelwch parhaus yr Aelodau sy'n ymgymryd â'u rolau a'u cyfrifoldebau.

Roedd Aelod yn credu na ddylid gwneud sylwadau ar y swm o arian y mae'r Panel Annibynnol ar Gydnabyddiaeth Ariannol wedi'i gynnig i Aelodau, gan fod hwn yn sefydliad ar wahân i lywodraeth leol ac felly'n ddiduedd.

Dywedodd Aelod y dylai'r ystyriaethau gan y Panel Annibynnol ar Gydnabyddiaeth Ariannol fod wedi'u cysylltu â'r arolwg newid i'r ffiniau. Esboniodd fod gan lawer o ardaloedd mawr wardiau aml-Aelod a bod rhai Aelodau yn y Wardiau hyn yn fwy gweithgar nag eraill. Roedd hyn wedi achosi i lwyth gwaith llawer o'r Aelodau mwy gweithgar gynyddu'n sylweddol tra bod Aelodau llai gweithgar yn ymgymryd â llai o'r gwaith hwnnw am yr un tâl. Ychwanegodd pe bai'n cael ei ailethol yn yr etholiadau nesaf ac oherwydd y newid i'r ffiniau, gallai ei lwyth gwaith dreblu tra bod y gydnabyddiaeth yr un fath â wardiau llai.

Cytunodd y Cadeirydd ei bod yn sefyllfa anodd i Aelodau fod ynddi, h.y. wardiau aml-aelod yn ogystal â wardiau o wahanol feintiau. Gwnaeth y Cadeirydd sylwadau ar benderfyniad 10 ac 11 o adroddiad drafft y Panel Annibynnol ar Gydnabyddiaeth Ariannol gan nodi bod Aelodau, yn y gorffennol wedi datgan nad oedd angen darparu'r rhain gan eu bod yn credu ei bod yn gyffredin sefydlu'r seilwaith hwn. Gofynnodd beth oedd barn yr Aelodau ar hyn yn awr, gan fod y galw am weithio o bell wedi cynyddu. Cododd hyn gan y sylwyd bod llawer o Gynghorwyr yn cael problemau cysylltu yn rheolaidd yn ystod neu cyn cyfarfod.

Roedd y Rheolwr Gwasanaethau Democrataidd Dros Dro o'r farn bod hyn yn rhywbeth y byddai CBSC yn ymchwilio iddo, yn ogystal â'r holl awdurdodau lleol wrth symud ymlaen gyda gwaith parhaus o bell a hybrid yn debygol ar gyfer y dyfodol hirdymor. Ychwanegodd fod gwaith yn cael ei wneud yn Siambr ac Ystafelloedd Pwyllgora'r Cyngor i hwyluso cyfarfodydd mewn modd hybrid. Roedd disgwyl i'r gwaith ar Siambr y Cyngor ddechrau rywbryd yn y flwyddyn newydd a'r ystafelloedd Pwyllgora ym mis Rhagfyr eleni. Ychwanegodd fod ffurflenni asesu risg yn cael eu datblygu i'r Aelodau eu llenwi, lle’r oedd angen iddynt basio meini prawf iechyd a diogelwch penodol, er mwyn mynychu cyfarfod yn Swyddfeydd y Cyngor. Os nad oedden nhw’n gallu pasio'r meini prawf, bydden nhw’n parhau i fynychu'r cyfarfod o bell.

PENDERFYNWYD:                    Bod y Pwyllgor yn:

1. nodi cynnwys yr adroddiad;

2. Darparu ymateb mewn perthynas ag Adroddiad Blynyddol Drafft IRPW 2022-23;

3. Cymeradwyo y dylid cyflwyno unrhyw ymateb gan y Pwyllgor i IRPW a CLlLC erbyn y dyddiad cau, sef 26 Tachwedd 2021.