Cyflwynodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid adroddiad a oedd yn gofyn am gymeradwyaeth gan y Cyngor ar gyfer rhaglen gyfalaf ddiwygiedig ar gyfer 2021-22 i 2031-32 (Atodiad A).

Esboniodd fod Rheoliadau Awdurdodau Lleol (Cyllid Cyfalaf a Chyfrifyddu) (Cymru) 2003 fel y'u diwygiwyd, yn cynnwys darpariaethau manwl ar gyfer y rheolaethau cyllid cyfalaf a chyfrifyddu, gan gynnwys y rheolau ar ddefnyddio derbyniadau cyfalaf a'r hyn sydd i'w drin fel gwariant cyfalaf. Cymeradwywyd Strategaeth Gyfalaf y Cyngor, sy'n ymgorffori'r Dangosyddion Darbodus ar gyfer 2022-23, gan y Cyngor ar 23 Chwefror 2022. Ar y dyddiad hwn, cymeradwyodd y Cyngor hefyd raglen gyfalaf ar gyfer y cyfnod 2021-22 i 2031-32 fel rhan o'r Strategaeth Ariannol Tymor Canolig (MTFS). Ers hynny, cafodd adolygiad ei gynnal o'r adnoddau cyfalaf sydd ar gael, gan ystyried cyllid heb ei neilltuo yn y rhaglen gyfalaf, y sefyllfa refeniw a ragwelir ar ddiwedd y flwyddyn ar gyfer 2021-22, y sefyllfa o ran cronfeydd wrth gefn a chyllidebau refeniw a glustnodwyd sydd ar gael ar gyfer 2022-23. Roedd cefndir pellach yn adran 3 o'r adroddiad.

Eglurodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid fod y rhaglen gyfalaf a gafodd ei chymeradwyo gan y Cyngor ym mis Chwefror 2022 ar gyfer y cyfnod 2021-22 i 2031-32 yn dod i gyfanswm o £230.174 miliwn, y bydd £123.542 miliwn ohono'n cael ei dalu o adnoddau Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr, gan gynnwys derbyniadau cyfalaf a chyfraniadau refeniw o gronfeydd wrth gefn a glustnodwyd, gyda'r £106.632 miliwn sy'n weddill yn dod o adnoddau allanol,  gan gynnwys Grant Cyfalaf Cyffredinol. Derbyniwyd nifer o gynigion ar gyfer cynlluniau cyfalaf newydd, ac mae'r rhain wedi cael eu hystyried a'u blaenoriaethu gan y Cabinet a'r Bwrdd Rheoli Corfforaethol, yn unol â Strategaeth Gyfalaf y Cyngor.

Amlinellodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid y cynlluniau cyfalaf newydd arfaethedig yn ogystal ag ariannu cynlluniau cyfalaf newydd fel y nodir yn Nhabl 1 a Thabl 2 yr adroddiad. Amlygwyd rhai meysydd allweddol isod:

• Prosiect Trawsnewid Teleofal (£1,405,209)
• Metro a Mwy Prifddinas-Ranbarth Caerdydd – Pont Ffordd Penprysg (£500,000)
• Trosglwyddo Asedau Cymunedol (£500,000)
• Adnewyddu Maes Chwarae Plant (£500,000)
• Cosy Corner (£500,000)
• Y Gerbytffordd Priffyrdd ac Adnewyddu Llwybrau Troed (£1,500,000)
• Ffyrdd heb eu mabwysiadu (£500,000)

Ceir rhagor o fanylion am y rhain yn adran 4 o'r adroddiad.

Croesawodd Adnoddau Aelodau'r Cabinet yr adroddiad a nododd fod yr ychwanegiadau i'r rhaglen gyfalaf a gafodd eu crybwyll yn Nhabl un yn gyfleoedd cyffrous yr oedd mawr eu hangen. Ychwanegodd fod rhai o'r eitemau hyn ar gyfer cynlluniau hysbys tra bydd angen adrodd mwy ar nifer ohonynt i'r cabinet a'r cyngor.

Cyfeiriodd Aelod at y ffigur yn yr adroddiad sy'n ymwneud ag alldaliadau i Fargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd, sef cyfanswm o £7.7 miliwn. Gofynnodd am rywfaint o eglurhad ynghylch beth fyddai'r arian yn cael ei ddefnyddio ar ei gyfer. Gofynnodd hefyd a fyddai'r taliadau i Fargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd yn dod i ben ar ôl 2025, gan nad oedd unrhyw gyfeiriad pellach at ffigurau y tu hwnt i'r dyddiad hwn.

Eglurodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid mai cyfanswm y £7.7 miliwn oedd cyfanswm y gwariant mewn perthynas â chynlluniau a gafodd ei dalu i mewn neu a gefnogwyd gan Fargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd, nid cyfanswm yr arian a dalwyd i mewn. Ychwanegodd nad oedd ganddi'r ffigurau ar yr hyn a dalwyd hyd yma ond y gallai gasglu’r wybodaeth honno a’i rhoi i'r Aelodau yn dilyn y cyfarfod.

Eglurodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid fod nifer o'r cynlluniau'n cynnig manteision rhanbarthol yn ogystal â manteision lleol. Roedd nifer o'r cynlluniau a restrir yn nhabl 1 yn fuddion lleol nad oedd Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont a’r Ogwr efallai wedi gallu dod o hyd i'r arian ar eu cyfer, a dyna pam mai dim ond yn ddiweddar y maent wedi'u clustnodi. Ychwanegodd hefyd mai un o'r prif ysgogwyr Bargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd yw'r cysylltiadau creu swyddi a thrafnidiaeth y bydd cyllid yn eu darparu, ac roedd hyn yn rhywbeth a oedd o fudd i'r rhanbarth cyfan.

Amlinellodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau nifer o feysydd penodol yr oedd cyllid Bargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd yn darparu cymorth ynddynt. Dywedodd y Prif Weithredwr hefyd y byddai sesiwn friffio yn y dyfodol o fudd i Aelodau gael gwell dealltwriaeth o'r gwahanol elfennau a oedd yn rhan o'r Fargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd.

Gofynnodd Aelod am eglurhad ar yr arian a gafodd ei ddyrannu i adnewyddu’r gerbytffordd, y priffyrdd a'r droetffordd a'r hyn yr oedd hynny'n ei olygu i drefi a phentrefi hanesyddol yn ardal Pen-y-bont ar Ogwr.

Eglurodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau y byddai'r arian hwn yn cael ei ddyrannu ar sail blaenoriaeth lle cynhaliwyd gwerthusiadau ledled Pen-y-bont ar Ogwr a'u bwydo'n ôl i gronfa ddata dechnegol. . Yna, cafodd hyn ei werthuso a byddai'r ffyrdd hynny yr oedd angen eu hatgyweirio'n sylweddol yn cael eu trin yn gyntaf.

Gofynnodd Aelod am eglurhad ar Bont Ffordd Penprysg a'r hyn yr oedd hynny'n ei olygu yn ogystal â pha fath o fuddsoddiad dros y blynyddoedd nesaf y byddai ei angen ar hyn.

Eglurodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau y byddai £500,000 yn ariannu dyluniad manwl Pont Penprysg, a fyddai hefyd yn cynnwys pont teithio llesol ar safle'r groesfan reilffordd. Ychwanegodd ein bod wedi gweithio gyda Network Rail a chytunwyd, gan y byddai'r pontydd yn mynd dros brif reilffordd, y byddant yn cael eu comisiynu i ddatblygu dyluniadau'r bont ar gyfer Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont a’r Ogwr.

Dywedodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau fod yr ymgynghoriad yn llwyddiannus iawn a bod llawer o adborth wedi'i roi gan gynnwys rhai mân bryderon, ynghylch caffael tir, Ychwanegodd fod y Cyngor, pan gyrhaeddom sefyllfa fanylach, am ymgysylltu â'r gymuned, er mwyn rhoi sicrwydd bod eu barn wedi'i hystyried.

Esboniodd hefyd y byddai'r cynllun hwn yn cael ei gyflwyno fel rhan o gais i gynyddu'r gronfa ac amcangyfrifwyd y byddai'r bont yn costio tua £25 i £30 miliwn.  Mae wedi bod yn anodd gwneud asesiadau manwl ar gost lawn y cynllun gan ei fod yn brif linell a dim ond pan nad oedd trenau'n rhedeg y gellir cynnal ymchwiliadau i'r safle. Felly, mae risg wrth gefn mawr wedi'i hychwanegu. Mae cais Gronfa Codi’r Gwastad yn mynd i mewn ar 6 Gorffennaf 2022 a byddwn yn gwybod a fu'n llwyddiannus rywbryd yn yr Hydref.

Ychwanegodd yr Arweinydd bwynt ynghylch cyllid Bargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd a bod cynllun Metro De Cymru yn enghraifft o gynllun na fyddai wedi mynd yn ei flaen heb yr arian cyfatebol gan Fargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd.

Roedd Aelod yn falch o weld y buddsoddiad yn Ysgol Gynradd Coety gan ei bod wedi bod yn brwydro'n galed amdano ac roedd mawr ei angen. Ychwanegodd, gan fod cydnabyddiaeth o'r ysgol bresennol yno gan ei bod yn rhy fach i anghenion yr ardal, y byddem yn dal i aros tan 2025 am yr ysgol newydd. Gofynnodd a oedd modd darparu rhai atebion dros dro ar y safle presennol i ganiatáu ar gyfer y disgyblion ychwanegol nes i'r ysgol newydd gael ei hadeiladu.

Gofynnodd yr Aelod hefyd mewn perthynas â'r ysgol ddwyflwydd oed ym Mhencoed sydd hefyd angen ei hehangu, pam na ragwelwyd hyn yn ystod y cam datblygu.

Dywedodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chymorth i Deuluoedd mai dim ond o ddatblygiadau preswyl sydd wedi cael caniatâd cynllunio ar y pryd yr oedd Llywodraeth Cymru wedi derbyn nifer y disgyblion a ragamcanwyd yn ystod yr amser yr oedd yr ysgolion hyn yn cael eu cynllunio. Felly, ni ellid cynnwys unrhyw ddatblygiadau tai pellach yn yr ardal, yn ogystal ag unrhyw gynlluniau cyfredol ar gyfer datblygiadau nad oeddent wedi'u cymeradwyo eto, yn y dybiaeth wreiddiol. Ar y pryd, y canllawiau cynllunio atodol SPG16 a oedd yn gymwys ar gyfer Band A ac a ddefnyddiwyd i gyfrifo maint y ddarpariaeth. Yn 2019, dangosodd adolygiad o gyfraddau cynnyrch disgyblion ar gyfer y datblygiadau tai newydd newid demograffig sylweddol yn y boblogaeth ac ers hynny mae'r SPG16 wedi'i ddiweddaru i adlewyrchu'r cyfraddau diwygiedig ac mae bellach wedi'i fabwysiadu gan y cyngor.

Ychwanegodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Addysg a Chymorth i Deuluoedd ei fod, mewn perthynas â'r atebion dros dro yn Ysgol Gynradd Coety, yn croesawu'r awgrymiadau ac yn cytuno i fwrw ymlaen â'r awgrymiadau i Fwrdd y Rhaglen Moderneiddio Ysgolion i'w hystyried ymhellach.

Gofynnodd Aelod mewn perthynas â thabl 1 o'r adroddiad ynghylch y ffyrdd sydd heb eu mabwysiadu. Gofynnodd am eglurhad ar yr hyn y byddai hyn yn cael ei ddefnyddio ar ei gyfer. Rhoddodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau ymateb manwl ar y broses o fabwysiadu ffyrdd a sut y byddai'r cyllid hwnnw'n cael ei ymgorffori yn y broses.

Mynegodd Aelod bryderon na fyddai'r cyllid yn cyflwyno llawer o ffyrdd mabwysiedig, ond roedd yn obeithiol y gellid rhoi strategaeth ar waith i fynd i'r afael â hyn yn y dyfodol agos.

Gofynnodd Aelod yngl?n â'r cyllid i wella ardaloedd chwarae yn y fwrdeistref, a oedd unrhyw ran o'r arian hwn yn mynd i gael ei ddefnyddio i wella hygyrchedd gan fod amryw o blant ag anghenion cymhleth nad ydynt efallai'n gallu cael mynediad i'r mannau chwarae na'u defnyddio ar hyn o bryd. Gofynnodd hefyd am rywfaint o eglurhad ar y gwahaniaeth rhwng y ffigurau yn yr adroddiad.

Eglurodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau fod 107 o ardaloedd chwarae yn y fwrdeistref a oedd mewn gwahanol raddau o gyflwr. Bob blwyddyn, cafodd asesiad chwarae blynyddol ei gynnal a oedd yn edrych ar addasrwydd a chyflwr ardaloedd chwarae ac yn tynnu sylw at y rhai yr oedd angen buddsoddi arnynt. Y llynedd, addawodd Bwrdeistref Cyngor Sirol Pen-y-bont ar Ogwr £800,000 ar gyfer buddsoddi mewn ardaloedd chwarae a chynhaliwyd proses dendro. Gan fod tanwariant o gyllideb y llynedd, ychwanegwyd £500,000 arall at y rhaglen fuddsoddi sy'n dod i gyfanswm o ychydig o dan £1.3miliwn ar gyfer 22/23

Ychwanegodd na fyddai pob lle chwarae yn gallu cael ei godi i safon sylweddol a fyddai'n sicrhau bod pob plentyn ag anableddau yn cael ei gynnwys, ond y nod yw cynnwys cymaint o agweddau yn y llefydd chwarae sy'n cynnwys cymaint o anghenion plant â phosibl.

Soniodd Aelod ei bod yn ymddangos bod llawer o ffyrdd a lonydd ym Maesteg ar safon y gellir ei mabwysiadu a'u bod yn eistedd yn gyfochrog â ffyrdd a oedd yn edrych yr un fath ag a oedd eisoes wedi'u mabwysiadu. Gofynnodd pam na fabwysiadwyd y ffyrdd hyn os oeddent yr un fath â ffordd a gafodd ei mabwysiadau eisoes yn y stryd nesaf.

Diffiniodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau beth oedd y gwahaniaeth rhwng ffordd wedi'i mabwysiadu a ffordd heb ei mabwysiadu. Esboniodd, lle'r oedd ffyrdd ar safon y gellir eu mabwysiadu, y byddent yn cael eu mabwysiadu gan y Cyngor. Pe na baent yn cael eu mabwysiadu, mae rheswm pam, a allai fod yn fân waith a oedd yn atal hynny. Esboniodd fod gan y fwrdeistref, yn hanesyddol, nifer fawr o ffyrdd heb eu mabwysiadu. Mae'n cymryd amser i godi ffyrdd i safon y gellir ei mabwysiadu a byddai adnodd ariannol presennol y Cyngor yn atal pob ffordd sydd heb ei mabwysiadu rhag cael ei mabwysiadu ar hyn o bryd. Ychwanegodd, pe bai'r aelod yn dymuno cyfeirio'r achos, y gallem edrych ar y safle i weld beth oedd y gwahaniaethau rhwng y ffyrdd hyn er mwyn cael gwell dealltwriaeth.

DATRYSWYD: Cymeradwyodd y Cyngor hwnnw'r Rhaglen Gyfalaf ddiwygiedig ar gyfer 2021-22 i 2031-32 (Atodiad A).