Nododd y Pwyllgor y Datganiad Cyfrifon heb eu harchwilio ar gyfer 2021-22. Mae’r datganiad ar gael yn Atodiad A.

Cyflwynodd y Rheolwr Gr?p – Prif Gyfrifydd y Datganiad Cyfrifon heb ei archwilio ar gyfer 2021-22 i’w nodi.

Dywedodd y Rheolwr Gr?p - Prif Gyfrifydd fod Datganiad Cyfrifon 2021-22 heb ei archwilio wedi’i lofnodi gan y swyddog ariannol cyfrifol ar 18 Gorffennaf 2022 ac y byddai’n cael ei adolygu ar hyn o bryd gan Archwilio Cymru. Roedd yn rhagweld y byddai'r archwiliad wedi'i gwblhau i raddau helaeth erbyn diwedd mis Awst 2022 a rhagwelir y bydd y cyfrifon wedi’i archwilio’n cael eu cyflwyno i'r Pwyllgor ym mis Medi i'w cymeradwyo. Nododd fod cwpl o ddiwygiadau i ffigurau’r flwyddyn flaenorol i addasu ar gyfer cyfuno cyfran Cyngor Pen-y-bont ar Ogwr o gyfrifon Bargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd a hefyd addasiadau i ffigurau pensiynau’r flwyddyn flaenorol o ganlyniad i adroddiad actiwari pensiynau diwygiedig.

Cadarnhaodd fod y cyfrifon drafft wedi’u cyhoeddi ar y wefan ac y gall unrhyw etholwr o’r ardal godi unrhyw ymholiadau i’r cyfrifon gyda’r Archwiliwr a bod yr hysbysiad yn hysbysu hyn wedi’i gyhoeddi ar y rhyngrwyd ac ar hysbysfwrdd y Cyngor.

Cwestiynodd aelod o'r Pwyllgor y rheswm dros ddangos Cronfeydd wrth Gefn y Rhaglen Gyfalaf fel dim tynnu i lawr. Dywedodd y Rheolwr Gr?p - Prif Gyfrifydd wrth y Pwyllgor fod hwn oherwydd y ffordd yr oedd y rhaglen gyfalaf yn cael ei hariannu, gan ganiatáu i gronfeydd wrth gefn barhau ar gyfer y blynyddoedd i ddod a bod y rhaglen hefyd wedi llithro.

Cyfeiriodd aelod o'r Pwyllgor nad oedd unrhyw sôn am newid yn yr hinsawdd yn y Datganiad Cyfrifon ac yn unol â chyngor Llywodraeth Cymru, dylai'r Cyngor adrodd mwy ar fetrigau newid yn yr hinsawdd. Dywedodd y Dirprwy Bennaeth Cyllid y Pwyllgor fod y mater o adrodd ar newid yn yr hinsawdd wedi’i gydnabod gan y Sefydliad Siartredig Cyllid Cyhoeddus a Chyfrifyddiaeth sy’n gwneud darn o waith ar draws cyrff y sector cyhoeddus o ran yr hyn y gellir ei gynnwys yn y Datganiad Cyfrifon a byddai canlyniad hynny'n cael ei gynnwys mewn Datganiadau yn y dyfodol. Gofynnodd a ellid cyfeirio at ymrwymiad y Cyngor tua 2030 a chynnydd y Cyngor tuag at hynny yn y Datganiad Cyfrifon. Dywedodd y Dirprwy Bennaeth Cyllid y byddai’n edrych ar yr hyn y gellid ei gynnwys yn Natganiad Cyfrifon eleni ar newid yn yr hinsawdd mewn cysylltiad ag ymrwymiad y Cyngor tua 2030 a chynnydd y Cyngor tuag at 2030.

Gofynnodd aelod o'r Pwyllgor am eglurhad ynghylch y cyfraniad net parhaus i'r cronfeydd wrth gefn ac a oedd yn golygu nad oedd y Cyngor yn gwario ei gyllid cyfalaf, a allai greu problemau ar gyfer y blynyddoedd i ddod. Dywedodd y Rheolwr Gr?p - Prif Gyfrifydd fod y Cyngor wedi wynebu heriau yn ystod y pandemig a oedd yn effeithio ar gynlluniau a oedd yn cael eu symud ymlaen o fewn eu hamserlenni penodol a oedd wedi golygu llithriad i'r blynyddoedd i ddod i'w cwblhau. Dywedodd hefyd fod gan y Cyngor raglen gyfalaf sylweddol yn y flwyddyn gyfredol a bod cronfeydd wrth gefn wedi'u clustnodi ar ei chyfer a'i fod yn rhagweld y bydd y rheini'n lleihau dros y blynyddoedd nesaf. Cyfeiriodd aelod o'r Pwyllgor at sylw gan y Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau fod ei Chyfarwyddiaeth yn gyfyngedig o ran adnoddau. Gofynnodd y Cadeirydd i'r aelod godi'r pwynt hwn gyda'r Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid, y Dirprwy Bennaeth Cyllid a'r Rheolwr Gr?p – Prif Gyfrifydd y tu allan i'r cyfarfod.

Gofynnodd aelod o'r Pwyllgor am eglurhad ynghylch yr addasiadau cyfnod blaenorol wrth adrodd ar y rhwymedigaeth bensiynau. Dywedodd y Rheolwr Gr?p - Prif Gyfrifydd fod angen gwneud addasiad oherwydd derbyniad adroddiad actiwari pensiynau diwygiedig yn dilyn pasio'r cyfrifon i'r archwilwyr, ond nid oedd y ffigyrau diwygiedig yn cael eu hadlewyrchu yn y cyfrifon ar y pryd. Roedd y ffigurau bellach wedi'u diwygio i adlewyrchu'r adroddiad pensiynau diwygiedig.

Gofynnodd aelod o'r Pwyllgor a ddylai effaith newid yn y boblogaeth gael ei hadlewyrchu yn y Datganiad Cyfrifon. Dywedodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid fod newid yn y boblogaeth yn rhywbeth a fyddai’n ymwneud â’r Strategaeth Ariannol Tymor Canolig a’r modelu wrth symud ymlaen a byddai’n trafod y broses gosod cyllideb gydag aelod o’r Pwyllgor.

Gofynnodd aelod o'r Pwyllgor am eglurhad ynghylch y ffigur o £50,924M a briodolwyd i'r Gyfarwyddiaeth Cymunedau yn alldro'r rhaglen gyfalaf ar gyfer 2022-23 a'r symiau ar gyfer y blynyddoedd i ddod. Dywedodd y Rheolwr Gr?p - Prif Gyfrifydd fod hyn yn dangos yr alldro a blas o raglen gyfalaf y ddwy flynedd nesaf. Dywedodd y Dirprwy Bennaeth Cyllid fod y rhan fwyaf o’r cynlluniau yn y rhaglen gyfalaf yn digwydd yn awr ac y byddent yn fwy arwyddocaol o ran eu gwerth. Byddai cyllid a gymeradwywyd yn ddiweddar yn cael ei wario yn 2022-23 neu 2023-24. Dywedodd fod gan y Gyfarwyddiaeth Cymunedau raglen gyfalaf sylweddol. Hysbysodd y Pwyllgor nad yw Llywodraeth Cymru yn rhoi syniad o beth fydd cyllid hirdymor a bod y rhaglen gyfalaf yn seiliedig ar y cyllid grant sy’n dod i mewn, ac eithrio rhaglen Moderneiddio Ysgolion Band B yr 20fed ganrif mewn Addysg a Chymorth i Deuluoedd, lle mae cyllid yn hysbys dros 5 mlynedd. Dywedodd y byddai dadansoddiad llawn o'r cynlluniau a adroddwyd i gyfarfod diweddar y Cyngor yn cael ei anfon at yr aelod. Gofynnodd a oedd hyn yn wir gyda Phont Ffordd Penprysg. Dywedodd y Dirprwy Bennaeth Cyllid fod gan y Cyngor yr arian cyfatebol eisoes, ond nid y cyllid grant a phe byddent yn cael eu cymeradwyo, byddai cynlluniau'n cael eu proffilio dros y blynyddoedd.

PENDERFYNWYD: Bod y Pwyllgor yn nodi Datganiad Cyfrifon 2021-22 heb ei archwilio yn Atodiad A.