Cyflwynodd y Swyddog Monitro adroddiad a ofynnai am gymeradwyaeth y Cabinet ar gyfer fersiwn ddiwygiedig y cyfansoddiad a chanllaw'r cyfansoddiad, mewn perthynas â swyddogaethau'r Weithrediaeth,  cyn eu cyflwyno i'r Cyngor llawn.

Eglurodd y Swyddog Monitro fod Adran 37 o Ddeddf Llywodraeth Leol 2000 yn ei gwneud yn ofynnol i Gynghorau Sir Cymru lunio a diweddaru cyfansoddiad ysgrifenedig a oedd yn cynnwys gwybodaeth a oedd yn unol ag unrhyw gyfarwyddyd gan Weinidogion Cymru, copi o reolau sefydlog yr Awdurdod, copi o god ymddygiad Aelodau'r Awdurdod a gwybodaeth arall a fyddai'n cael ei hystyried yn briodol gan yr Awdurdod. Roedd Adran 45 o Ddeddf Llywodraeth Leol ac Etholiadau (Cymru) 2021 (y Ddeddf) bellach yn ei gwneud yn ofynnol i brif gynghorau gyhoeddi canllaw i'r cyfansoddiad a oedd yn esbonio cynnwys cyfansoddiad y Cyngor mewn iaith syml. Roedd yn rhaid i'r prif gynghorau hefyd gyhoeddi eu cyfansoddiad a chanllaw'r cyfansoddiad yn electronig a darparu copi

caled ohono, ar gais, naill ai'n rhad ac am ddim neu am bris penodol (nad oedd yn fwy na'r gost o ddarparu'r copi).

Er bod y cyfansoddiad drafft diwygiedig (Atodiad 1) yn ymddangos yn dra gwahanol i'r fersiwn gyfredol, eglurodd y Swyddog Monitro fod y ddogfen i raddau helaeth yn cynnwys yr un elfennau ag a oedd wedi'u hamlinellu yn yr adroddiad. Roedd canllaw'r cyfansoddiad wedi'i gynnwys yn atodiad 2 yr adroddiad. Roedd canllaw yn crynhoi holl ddarpariaethau'r cyfansoddiad hefyd wedi'i gynnwys yn Atodiad 3 yr adroddiad. Cafodd y cyfansoddiad a'r  canllawiau enghreifftiol eu hystyried gan y Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd ar 7 Gorffennaf 2022, ac argymhellodd y Pwyllgor y dylid ffurfio Gweithgor gyda chefnogaeth y Rheolwr Gr?p Gwasanaethau Cyfreithiol a Democrataidd i adolygu pob agwedd ar y cyfansoddiad. Diolchodd y Swyddog Monitro i'r Rheolwr Gr?p, Gwasanaethau Cyfreithiol a Democrataidd am ei gwaith yn gwirio'r cyfansoddiad fesul llinell i sicrhau ei fod yn briodol i'r Cyngor. Ychwanegodd fod atodiad 4 yn rhoi crynodeb o'r materion a nodwyd drwy drafodaethau'r Gweithgor, ac yn cynnig cyfres o argymhellion i'w hystyried yn deillio o waith y Gr?p, er mwyn gwella trefniadau'r Cyngor i lywodraethu'n dda.  Pe bai’r Cabinet o blaid cymeradwyo argymhellion y Gweithgor a’r cyfansoddiad i’r graddau yr oeddent yn ymwneud â swyddogaethau'r Weithrediaeth, gellid gweithredu'r cyfansoddiad a'r canllaw yn dilyn cymeradwyaeth y Cyngor Llawn, fel eu bod yn weithredol o 1 Rhagfyr 2022.

Diolchodd y Dirprwy Arweinydd i'r Rheolwr Gr?p, Gwasanaethau Cyfreithiol a Democrataidd a'r Swyddog Monitro am ysgrifennu'r cyfansoddiad, yn enwedig yr atodiadau, mewn ffordd symlach.

Cadarnhaodd y Swyddog Monitro mai gweithgor trawsbleidiol oedd y gweithgor.

Diolchodd yr Arweinydd i'r gweithgor am ei waith caled a'i gyfraniadau.   

PENDERFYNODD:        Y Cabinet

1. Gymeradwyo argymhellion y Gweithgor Gwasanaethau Democrataidd i'r graddau y maent yn ymwneud â swyddogaethau'r Weithrediaeth (Atodiad 4 yr adroddiad y cyfeiriwyd ato);

2. Cymeradwyo'r cyfansoddiad diwygiedig (yn Atodiad 1) a chanllaw'r cyfansoddiad (Atodiad 2 a 3) mewn perthynas â swyddogaethau'r Weithrediaeth;

3. Nodi y byddai adroddiad yn cael ei gyflwyno i'r Cyngor ar 19 Hydref 2022 yn gofyn am gymeradwyaeth i fabwysiadu'r cyfansoddiad a'r canllaw diwygiedig o 1 Rhagfyr.

2022.