Cyflwynodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol – Cymunedau adroddiad, a’i ddiben oedd ceisio cymeradwyaeth y Cyngor i ymrwymo i Weithred Amrywio rhwng Llywodraeth Cymru a Chyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr (CBSPAO) sy’n ceisio amrywio Safleoedd Datblygu presennol Llynfi, Cytundeb Benthyciad Cronfa Gyfalaf Ganolog Llywodraeth Cymru dyddiedig 12 Chwefror 2015.

Eglurodd fod CBSPAO bellach yn ystyried ailddatblygu Hen Safle Golchfa Maesteg Gorllewin yn unig ar gyfer datblygiad tai a'i fod yn dymuno amrywio'r Cytundeb gwreiddiol i ganiatáu gwneud y gwaith dichonoldeb.

Er mwyn cael rhywfaint o wybodaeth gefndir, yn 2013, cynhaliodd DTZ Real Estate Investment Management ddadansoddiad o'r holl safleoedd yng Nghwm Llynfi y gellid eu dwyn ymlaen o bosibl i'w datblygu ond a oedd â phroblemau yr oedd angen eu goresgyn cyn y gellid mynd â nhw i'r farchnad.  Nodwyd tri safle yn wreiddiol yn yr astudiaeth fel Cyfleoedd Strategol Blaenoriaeth 1 ar gyfer datblygiad preswyl (gweler Atodiad A i'r adroddiad):

•           Hen Safle Golchfa Maesteg Gorllewin

•           Hen Safle Golchfa Maesteg Dwyrain

•           Hen Safle Ysgol Gyfun Isaf Maesteg

Gwnaed cais i Gronfa Cyfalaf Wrth Gefn Ganolog Llywodraeth Cymru a arweiniodd at Adfywio Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr (CBSPAO) yn sicrhau benthyciad o £2.5 miliwn heb fod angen arian cyfatebol gan CBSPAO.  

Arwyddwyd y Cytundeb Benthyciad (gweler Atodiad B) ym mis Chwefror 2015 rhwng Llywodraeth Cymru a CBSPAO i alluogi’r Cyngor i ymdrin â chyfyngiadau ffisegol ar y safleoedd, er mwyn eu dwyn ymlaen ar gyfer datblygiad preswyl wedi’u hintegreiddio â mannau amwynder agored.

Yn dilyn cynnal Astudiaeth Dichonoldeb, cynghorwyd y Cyngor i beidio ag ailddatblygu Hen Safle Golchfa Maesteg Dwyrain, gan ystyried bod gan Hen Safle Ysgol Gyfun Isaf Maesteg y potensial i gael ei ddatblygu drwy ddulliau eraill, Extra Care Housing (ECH). 

Felly, cytunodd Bwrdd Prosiect Safleoedd Datblygu Llynfi CBSPAO y byddai'r Cyngor yn symud ymlaen gyda Hen Safle Golchfa Maesteg Gorllewin yn unig.

Ym mis Mehefin 2022, anfonwyd y ffioedd ymgynghori a gadarnhawyd a chostau gwaith safle ar gyfer Cyfran 1 (Dichonoldeb) i Lywodraeth Cymru gan CBS Pen-y-bont ar Ogwr a gwnaed cais i godi Cyfran 1 i £322,589 i adlewyrchu'r cynnydd sylweddol. Roedd y cais hwn hefyd yn cynnig bod Cyfran 1 yn dod yn grant yn hytrach na benthyciad a bydd ymrwymo i Weithred Amrywio (DoV) i'r Cytundeb Benthyciad gwreiddiol yn adlewyrchu hyn. Cafwyd cymeradwyaeth gan banel grantiau Llywodraeth Cymru a chymeradwyaeth weinidogol ddilynol i amrywio’r Cytundeb gwreiddiol i’r perwyl hwn drwy DoV ym mis Gorffennaf 2022. 

Ym mis Medi 2022, cyhoeddwyd DoV drafft gan Lywodraeth Cymru ar gyfer sylwadau CBSPAO. Yn dilyn mewnbwn gan Adrannau Cyfreithiol a Chyllid CBSPAO, mae'r geiriad bellach wedi'i gytuno ac mae'r fersiwn terfynol sydd ynghlwm wrth yr adroddiad hwn yn aros i'r Cyngor ei gymeradwyo a'i dderbyn (gweler Atodiad C i'r adroddiad).

Roedd paragraff 4.6 o'r adroddiad yn cynnwys manylion ar sut yr oedd gwaith safle yn mynd rhagddo a rhoddodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol - Cymunedau grynodeb cyflym o hyn er budd y Cyngor.

I gloi ei chyflwyniad, amlinellodd oblygiadau ariannol yr adroddiad a ddangosir ym mharagraff 8 ynghylch y gwaith, ac ati.

Canmolodd Aelod lleol y gwaith a wnaed hyd yn hyn, gan gynnwys trosi benthyciad yn grant ac felly roedd yn gobeithio y byddai canlyniadau’r arolwg safle yn gadarnhaol er mwyn darparu tai fforddiadwy yn y lleoliad hwn, yr oedd eu hangen yn fawr yn y dyffryn hwn.

Dywedodd Aelod lleol arall ei fod yn gobeithio y gallai'r tir dan sylw, os na allai gynnwys tai fforddiadwy yno, gael ei symud ymlaen yn lle hynny ar gyfer defnydd hamdden/man agored.

Cadarnhaodd yr Arweinydd ei fod yn obeithiol y gellid defnyddio'r tir at ddibenion tai y gellir eu datblygu. Fodd bynnag, os nad oedd hynny’n bosibl, gallai'r Awdurdod ystyried ei ddefnyddio fel safle at ddibenion bioamrywiaeth uwch. Ychwanegodd ei bod yn bwysig yn y dyfodol, i drefnu sesiwn friffio i'r aelodau lleol a holl Gynghorwyr Maesteg ar yr opsiynau sydd ar gael i'r ardal yn y dyfodol ar ôl i'r holl ymchwiliadau safle ddod i ben.

PENDERFYNWYD:                                    Bod y Cyngor:

•           Yn nodi’r newid i gost y cynllun hwn a’r cyllid cysylltiedig yn y Rhaglen Gyfalaf ar gyfer Hen Safle Golchfa Maesteg Gorllewin (Rhaglen Datblygu Dyffryn Llynfi);

•           Yn dirprwyo awdurdod i'r Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau gytuno a chymeradwyo telerau terfynol y Weithred Amrywio a threfnu gweithredu hynny ar ran y Cyngor yn amodol ar arfer pwerau o'r fath mewn ymgynghoriad â'r Prif Swyddog – Cyfreithiol a Rheoleiddio, AD a Swyddog Polisi Corfforaethol ac Adran 151