Cyflwynodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid adroddiad, a’i ddiben oedd cyflwyno i’r Cabinet Strategaeth Rheoli’r Trysorlys 2023-24 (Atodiad A i’r adroddiad), a oedd yn cynnwys Dangosyddion Rheoli’r Trysorlys, cyn eu cyflwyno i’r Cyngor ar gyfer derbyn cymeradwyaeth.

Eglurodd fod swyddogaethau Rheoli Trysorlys y Cyngor yn cael eu rheoleiddio gan Ddeddf Llywodraeth Leol 2003. Roedd hyn yn rhoi pwerau i awdurdodau fenthyca a buddsoddi yn ogystal â darparu rheolaethau a chyfyngiadau ar y gweithgaredd hwn.

Yn unol â Chod Darbodus y Sefydliad Siartredig Cyllid Cyhoeddus ar gyfer Cyllid Cyfalaf, mae’n rhaid i’r Cyngor gymeradwyo Strategaeth Rheoli’r Trysorlys cyn dechrau pob blwyddyn ariannol, sy’n nodi ei gyfrifoldebau, ei ddirprwyo a’i drefniadau adrodd a’r Prif Swyddog Ariannol.

Mae’r Strategaeth arfaethedig ar gyfer y flwyddyn ariannol sydd i ddod ynghlwm yn Atodiad A yr adroddiad. Cyflawnodd y Cyngor ei weithgareddau rheoli’r trysorlys yn unol â chod darbodus y Sefydliad Siartredig Cyllid Cyhoeddus, sydd wedi’i ddiweddaru i adlewyrchu newidiadau mewn amgylchedd cynyddol gymhleth ac i ategu newidiadau i reoliadau. Roedd y cod yn ei gwneud yn ofynnol bod amcanion, polisïau ac arferion ffurfiol a chynhwysfawr, strategaethau a threfniadau adrodd yn ôl yn eu lle ar gyfer rheoli a rheoli gweithgareddau rheoli’r trysorlys yn effeithiol ac mai rheoli a rheoli ‘risg’ yn effeithiol yw prif amcanion y gweithgareddau hyn.

Ychwanegodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid fod gan y Cyngor Strategaeth Rheolaeth Trysorlys integredig lle mae benthyca a buddsoddiadau yn cael eu rheoli yn unol â’r arferion proffesiynol gorau. Bydd y Cyngor yn ceisio benthyca arian os oes angen naill ai i ddiwallu anghenion llif arian tymor byr, neu i ariannu cynlluniau cyfalaf a gymeradwyir o fewn y rhaglen gyfalaf. Felly, nid oedd unrhyw fenthyciadau gwirioneddol a gymerwyd yn gysylltiedig yn gyffredinol ag eitemau penodol o wariant neu asedau.

Roedd y Cyngor yn agored i risgiau ariannol gan gynnwys y posibilrwydd o golli arian a fuddsoddwyd ac effaith ar y refeniw o ganlyniad i newid mewn cyfraddau llog. Felly mae nodi, monitro a rheoli risg yn llwyddiannus, yn ganolog i'n Strategaeth Rheoli'r Trysorlys. Pe bai unrhyw beth yn newid yn sylweddol, byddai Strategaeth ddiwygiedig yn cael ei chyflwyno i'r Cyngor i'w chymeradwyo.

Bydd effaith barhaus y rhyfel yn yr Wcráin ar y DU, ynghyd â chynnydd mewn chwyddiant, cyfraddau llog uwch, polisi ansicr y llywodraeth a rhagolygon economaidd sy'n gwaethygu, yn ddylanwadau mawr ar Strategaeth Rheoli'r Trysorlys y Cyngor ar gyfer 2023-2024.

Ar 31 Rhagfyr 2022, roedd gan y Cyngor £99.8 miliwn o fenthyciadau a £94.05 miliwn o fuddsoddiadau. Dangosir manylion am sefyllfa’r ddyled a buddsoddiad allanol yn Nhabl 1 o fewn Strategaeth Rheoli'r Trysorlys.

Amlygodd y Strategaeth y rhagwelir efallai y bydd angen i'r Cyngor fenthyca yn ystod y tair blynedd nesaf. Fodd bynnag, gall y sefyllfa hon newid pe na bai cynlluniau cyfalaf yn symud ymlaen fel y rhagwelwyd, neu i'r gwrthwyneb ychwanegir cynlluniau pellach at y Rhaglen Gyfalaf nad ydyn nhw’n cael eu hariannu'n llawn gan grant neu gyfraniadau refeniw, neu gynlluniau newydd yn cael eu hychwanegu lle bydd angen ariannu dyled ychwanegol.

Bydd angen monitro'r gofyniad i fenthyca yn barhaus a bydd unrhyw fenthyca newydd yn cael ei ystyried ochr yn ochr ag unrhyw newidiadau yn y Rhaglen Gyfalaf a allai effeithio ar lefel y benthyca sydd ei angen. Wrth fenthyca arian, prif amcan y Cyngor yw taro cydbwysedd risg isel priodol rhwng sicrhau costau llog isel a chael sicrwydd ynghylch y costau hynny dros y cyfnod y mae angen yr arian ar ei gyfer. Roedd y Strategaeth yn amlinellu y bydd prif amcanion y Cyngor o ran benthyca yn 2023-24 yn cynnwys:

• Lleihau costau refeniw y ddyled;

• Rheoli proffil aeddfedrwydd dyled y cyngor;

• Aildrefnu’r ddyled os yw'n briodol;

• Gwneud y defnydd gorau o'r holl adnoddau cyfalaf gan gynnwys benthyca, derbyniadau cyfalaf y gellir eu defnyddio, cyfraniadau refeniw i gyfalaf a grantiau a chyfraniadau.

Atgoffodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid y Cabinet fod y trysorlys, ym mis Tachwedd 2020, wedi cyhoeddi telerau benthyca diwygiedig ar gyfer benthyciadau drwy’r byrddau gwaith cyhoeddus gan awdurdodau lleol. Y bwrdd benthyciadau gwaith cyhoeddus fyddai prif ffynhonnell unrhyw fenthyca y mae'r Cyngor yn ei wneud. O dan y gofynion newydd hyn, byddai'n ofynnol i'r Swyddog Adran 151 gadarnhau nad yw'r cynlluniau gwariant cyfalaf yn cynnwys bwriad gan yr awdurdod i fenthyca i fuddsoddi'n bennaf ar gyfer enillion ariannol. Cadarnhaodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid (fel Swyddog Adran 151) nad yw'r Cyngor yn bwriadu buddsoddi yn y modd hwn.

Fel yr amlinellwyd yn gynharach, ar ddiwedd Rhagfyr 2022 roedd gan y Cyngor £94.05 miliwn o fuddsoddiadau. Prif amcan y Cyngor wrth fuddsoddi arian oedd taro cydbwysedd priodol rhwng risg ac adenillion, lleihau'r risg o golledion oherwydd diffygdalu a'r risg o dderbyn incwm buddsoddi anaddas o isel. Gall y Cyngor fuddsoddi ei arian dros ben gyda gwrth bartïon cymeradwy a manylwyd ar y rhain yn Nhabl chwech o Strategaeth Rheoli'r Trysorlys. Roedd y tabl hefyd yn manylu ar y terfynau amser a'r terfynau ariannol uchaf a fydd yn berthnasol i bob un o'r gwrth bartïon hynny.

Gorffennodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid drwy gadarnhau y bydd y Cyngor yn derbyn adroddiadau yn ôl y gofyn yn ystod 2023-24 yn unol â gofynion y cod ymarfer. Bydd y rhain yn cynnwys Strategaeth Rheoli Trysorlys blynyddol y mae'r Aelodau wedi'i derbyn heddiw, yn ogystal ag adroddiad monitro canol blwyddyn ac adroddiad alldro blynyddol y trysorlys.

Fe gymeradwywyd yr adroddiad gan yr Aelod Cabinet - Adnoddau.

Nododd yr Aelod Cabinet - Adfywio bod cyfraddau llog yn amhosibl eu rhagweld ar hyn o bryd er eu bod yn cynyddu. Gofynnodd pa effaith fyddai hyn yn ei gael ar gyllid y Cyngor.

Cadarnhaodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid fod cyfraddau llog yn effeithio mewn dwy ffordd, sef os ydy'r Cyngor yn buddsoddi arian yn rhywle arall, yna gyda chyfraddau llog yn codi ar hyn o bryd, byddai hyn yn golygu mwy o elw i'r awdurdod lleol. Ond i'r gwrthwyneb, wrth fenthyca byddai cost y ddyled yn cynyddu i'r Cyngor mewn modd tebyg.

Dywedodd yr Arweinydd bod newidiadau sylweddol o ran terfynau buddsoddiadau ar gyfer balansau fel yr adlewyrchwyd yn yr adroddiad. Gofynnodd a oedd unrhyw newidiadau eraill fel, er enghraifft, bod gan y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio rôl hanfodol bellach o ran monitro swyddogaeth Rheoli Trysorlys y Cyngor o bryd i’w gilydd.

Dywedodd y Prif Swyddog Cyllid, Perfformiad a Newid, fod y Pwyllgor uchod yn derbyn adroddiadau Rheoli'r Trysorlys gyda’r wybodaeth ddiweddaraf yn rheolaidd a lle bo Aelodau'r corff hwnnw'n ystyried ei fod yn briodol, eu bod yn rhoi adborth ar yr adroddiadau hyn. Ychwanegodd hefyd fod hyfforddiant ar Reoli'r Trysorlys wedi’i gynnal yn ddiweddar i bawb o’r Aelodau i’w mynychu tua 10 diwrnod yn ôl, a bod aelodau lleyg y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio yn bresennol yn y sesiwn hon, er mwyn i bawb gael gwell dealltwriaeth o reolaeth ariannol.

PENDERFYNWYD:

Bod y Cabinet wedi ystyried yr adroddiad ac yn argymell bod Strategaeth Rheoli'r Trysorlys a gynhwysir yn Atodiad A yn cael ei chyflwyno i'r Cyngor i'w chymeradwyo.