Cyflwynwyd yr adroddiad hwn gan y Rheolwr Polisi a Pherfformiad a'i ddiben oedd rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf am ail adroddiad a dyfarniadau hunanasesu corfforaethol y Cyngor, a cheisio sylwadau ar yr adroddiad drafft yn Atodiad 1 yr adroddiad.

Dywedodd fod yr hunanasesiad yr un fath â 2022 a'i nod oedd dangos 3 pheth. Sef bod yr Awdurdod yn perfformio'n dda, yn gwella canlyniadau ac yn defnyddio adnoddau hefyd.

Dywedodd fod y broses fymryn yn wahanol yn 2023 gan mai hon oedd ail flwyddyn yr awdurdod. Roedd y perfformiad wedi ei adolygu fel rhan o'r broses berfformio flynyddol reolaidd.

Roedd y defnydd o dempledi adnoddau wedi’i gwblhau a'r broses lywodraethu wedi'i hadolygu fel rhan o'r datganiad llywodraethu blynyddol rheolaidd. Dywedodd y Rheolwr Polisi a Pherfformiad eu bod wedi defnyddio tystiolaeth fewnol ac allanol, penaethiaid gwasanaeth a heriau aelodau. Soniodd am sesiwn her CPA ym mis Mehefin ar gyfer aelodau'r cabinet, cadeiryddion craffu a rheolwyr grwpiau. Soniodd hefyd am ymgynghoriad mwy ffurfiol a ryddhawyd wythnos cyn y cyfarfod.

Dywedodd y Rheolwr Polisi a Pherfformiad fod yr adroddiad yn cynnwys tri amcan llesiant sy'n deillio o'r hen gynllun corfforaethol.

·         Dyfarnwyd bod Amcan Llesiant 1 yn dda,

·         Amcan Llesiant 2 yn ddigonol ac

·         Amcan Llesiant 3 yn dda.

Tynnodd sylw at y ffaith bod y sgoriau yr un peth â'r sgoriau yn 2022 ac eglurodd nad oedd hyn oherwydd bod perfformiad union yr un fath ond oherwydd bod sgoriau eraill wedi amrywio.

Daeth y Rheolwr Polisi a Pherfformiad i'r casgliad bod rheoli adnoddau o ddydd i ddydd yn dda, yr un fath ag yn 2022, gan ddefnyddio modelau gwaith clir a chysylltiadau cryf. Dywedodd mai dim ond digonol oedd y defnydd o adnoddau yn gyffredinol, a bod gwelliannau'n digwydd yn enwedig ar gynllunio'r gweithlu, rheoli asedau a rheoli perfformiad.

Dywedodd fod yna gynlluniau gwella manwl a oedd yn dilyn y dyfarniadau a gafwyd gan Archwilio Cymru yn adolygiadau rheoliadol 2022.

Ar ben hynny, dywedodd fod yr awdurdod yn awyddus i weithredu'r argymhellion hynny.

Dywedodd fod rhai swyddi gwag a phroblemau capasiti o hyd mewn timau corfforaethol a'r uwch reolwyr sy'n gweithio ochr yn ochr â nhw ac er bod llawer i'w wella, roedd gwelliannau o'r fath ar y gweill.

Gwahoddodd y Rheolwr Polisi a Pherfformiad feddyliau, syniadau ac awgrymiadau gan y fforwm ynghylch cyd-destun yn yr adroddiad yn gofyn a oedd angen darparu gwybodaeth ychwanegol.

Gofynnodd Aelod pa broses a ddilynwyd wrth ddod ag eiddo gwag yn ôl i ddefnydd a sut y byddai'r Awdurdod yn elwa'n ariannol ar yr ymdrechion i ddod â'r eiddo yn ôl i ddefnydd.

O safbwynt eiddo Cymoedd i'r Arfordir, dywedodd y Cadeirydd fod cytundeb penodol ar waith lle'r oedd yr Awdurdod yn dod ag eiddo a oedd ag ôl-groniad sylweddol o atgyweiriadau ac angen gwaith moderneiddio sylweddol yn ôl i ddefnydd. Yna sicrhawyd yr eiddo ar gyfer enwebiadau gan yr Awdurdod o'r gofrestr tai cyffredin. Byddai pobl sydd â'r angen tai mwyaf yn cael eu cartrefu gan ddod â'r eiddo yn ôl i ddefnydd.

Dywedodd fod pob math o grantiau a benthyciadau gwahanol ar gael, fodd bynnag, roedd gan bob un ohonynt amodau i'w bodloni. Ar ôl eu dychwelyd i ddefnydd, mae'r eiddo ar gael i'w rentu fel math o dai cymdeithasol. Felly caiff ei ddiogelu a byddai'r grant neu'r benthyciad a wnaed yn arwain at fudd oherwydd byddai'r awdurdod yn helpu i gartrefu unigolyn/unigolion sydd ag angen yn y sector tai neu yn wir yn ddigartref.

Dywedodd mai gofyniad Llywodraeth Cymru yw hwnnw'n aml, a bod cytundeb partneriaeth gyda CBS Rhondda Cynon Taf sy'n ei weinyddu ar ran Llywodraeth Cymru.

Awgrymodd aelod y dylai'r adroddiad gynnwys cyfeiriad at y cysylltiad cadarnhaol â'r cynghorau tref a chymuned.

Roedd y Cadeirydd yn cytuno â'r Rheolwr Polisi a Pherfformiad, er ei fod yn her, wrth lunio adroddiad o'r fath, i sicrhau bod yr adroddiad yn gryno ac yn gynhwysfawr, gan fod rhagdybiaethau'n cael eu gwneud weithiau a gwybodaeth yn cael ei chymryd yn ganiataol. Fodd bynnag, derbyniodd yr awgrym a wnaed fel un hanfodol ac awgrymodd ei fod yn cael ei gynnwys yn yr adroddiad ar gyfer y flwyddyn ganlynol. Cytunodd y Rheolwr Polisi a Pherfformiad fod lle i gynnwys yr awgrym ar gyfer y flwyddyn bresennol ac y byddai hyn yn cael ei ymgorffori yn unol â hynny.

Awgrymodd aelod fod y Cyngor a chyllid cyhoeddus yn cael eu rhoi ar yr agenda nesaf oherwydd bod unrhyw effaith ar gyllid cyhoeddus nid yn unig wedi cael effaith ar yr awdurdod fel llywodraeth leol, ond ar bob cyngor Cymuned a chyngor tref. Awgrymodd hefyd y gallai fod yn ddefnyddiol cael trafodaethau â'r holl gynghorwyr cymuned am ddisgwyliad trigolion y fwrdeistref oherwydd bod angen dealltwriaeth o ddisgwyliadau'r holl wasanaethau a chyfrifoldebau cyhoeddus.

Daeth y Cadeirydd i ben drwy wahodd cyfraniadau posibl gan aelodau y tu allan i'r cyfarfod. Dywedodd fod yr awdurdod yn awyddus i wneud y broses mor effeithiol ag y gallai fod. Pwysleisiodd bwysigrwydd cynghorau tref a chymuned fel lleisiau'r cymunedau ac atgoffodd yr aelodau, os ydynt yn dymuno gosod eitem ar yr agenda, y dylent gyflwyno'r manylion cyn y cyfarfod nesaf.

PENDERFYNWYD: Nodi'r adroddiad a'r drafodaeth.