Gwahoddwyr:

Cynghorydd Jon-Paul Blundell – Aelod Cabinet Addysg

Lindsay Harvey - Cyfarwyddwr Corfforaethol - Addysg a Chymorth I Deuluoedd

Michelle Hatcher – Rheolwr Gr?p Cymorth i Ddysgwyr

Mark Lewis - Rheolwr Gr?p Cymorth i Deuluoedd

Emma Davies – Rheolwr Ardal Ymyrraeth Gynnar

Susan Roberts – Rheolwr Gr?p (Cymorth i Ysgolion)

Neil Arbery – Swyddog Arweiniol, Datblygu Strategol (Sector Cynradd)

Kathryn Morgan – Prif Seicolegydd Addysg

Joanne Bendon - Cydlynydd Dull Ysgol Gyfan o Ymdrin ag Iechyd a Lles

Christina Morgan – CAMHS Uwch Nyrs

Michelle Joyner – Head, Y Bont Darpariaeth Amgen

Helen Jones - Prifathro, Ysgol Maesteg

Mike Stephens – Prifathro, Ysgol Gyfun Porthcawl

Sara Johns – Prifathro, Babanod Cefn Glas

Carmen Beveridge – Prifathro, St Robert’s

Cyflwynodd y Cydlynydd Dull Gweithredu Ysgol Gyfan o ymdrin ag Iechyd a Lles yr adroddiad, a'i ddiben oedd diweddaru'r Pwyllgor ar y cynnydd ar y dull gweithredu ysgol gyfan o ymdrin â lles emosiynol a meddyliol a rhoi gwybodaeth gefndir ar ddogfen ganllaw statudol Llywodraeth Cymru a sut yr oedd hyn wedi cael ei weithredu gydag ysgolion Pen-y-bont ar Ogwr fel dull gweithredu ysgol gyfan.

Diolchodd y Cadeirydd i'r Swyddog a thrafododd y Gwahoddedigion a’r Aelodau y canlynol:

·       Y sefyllfa bresennol ar recriwtio a chadw Llywodraethwyr Ysgol ac archwilio'r hyn y gellid ei roi ar waith i gefnogi recriwtio a chadw Llywodraethwyr Ysgol er mwyn denu'r ymgeiswyr gorau yn y cymunedau i gefnogi ysgolion.

·       Canllawiau Llywodraeth Cymru a'r cymorth sydd ar gael, y cyfeirir ato yn yr adroddiad, yr angen am sicrwydd bod gan bob corff llywodraethu y sgiliau a'r gallu i allu monitro perfformiad ysgolion o ran gwella iechyd emosiynol a lles meddyliol disgyblion a staff, a Chymdeithas Llywodraethwyr Pen-y-bont ar Ogwr a oedd wedi ailgychwyn ac wedi rhoi cyfle i bob Corff Llywodraethu ddod at ei gilydd, cymryd rhan a chael yr hyfforddiant sydd ei angen.

·       Pryder am golli staff cymorth ysgolion i swyddi sy'n talu'n uwch a allai gynnig amgylchedd gwaith mwy cyfunol, a ellid gwneud llwybrau cyflogaeth yn fwy deniadol, a sut roedd y mater yn cael ei godi gyda'r Gweinidog ac roedd Llywodraeth Cymru yn edrych ar y ffordd y gellid newid hyn a sut y gellid recriwtio athrawon.

·       Roedd y dadansoddiad cychwynnol o ganfyddiadau'r broses hunanwerthuso yn ymwneud â lles emosiynol a meddyliol plant a phobl ifanc ar draws y fwrdeistref sirol, y gwerthusiad cenedlaethol a oedd wedi dangos bod arweinyddiaeth ac ymrwymiad yn flaenoriaeth, y ffocws ar hyfforddiant lles staff ac effaith morâl isel ar ddysgwyr.

·       Pryder ynghylch y pwysau ar athrawon a allai arwain at absenoldeb oherwydd straen a gorbryder a pha gymorth pellach oedd ei angen gan yr Awdurdod Lleol i gefnogi athrawon a sicrhau eu lles.

·       Yn ymarferol, mae ysgolion yn mabwysiadu'r gweithdrefnau absenoldeb oherwydd salwch yn gyson a phwysigrwydd cydnabod a gwerthfawrogi addysg fel gwasanaeth cyhoeddus.

·        Roedd diffyg cyfleusterau clwb brecwast mewn rhai ysgolion, a olygai ar adegau nad oedd rhai o'r rhai mwyaf anghenus yn cael brecwast ac o ystyried yr argyfwng costau byw a dyfodiad y Gaeaf, roedd yn hanfodol i blant gael brecwast.

Dywedodd y Cadeirydd nad oedd unrhyw gwestiynau pellach i'r Gwahoddedigion, diolchodd i'r Gwahoddedigion am eu presenoldeb a dywedodd y gallent adael y cyfarfod.

PENDERFYNWYD:            Yn dilyn ystyriaeth fanwl a thrafodaethau gydag Aelodau Cabinet a Swyddogion, gwnaeth y Pwyllgor yr Argymhellion canlynol:

1.     Bod archwiliad ysgolion yn cael ei gynnal i nodi'r lefel sylweddol o swyddi gwag ar gyfer Llywodraethwyr Ysgol ynghyd ag archwiliad o sgiliau Llywodraethwyr Ysgol i gynorthwyo Aelodau i ddeall beth y gellir ei wneud i ddenu mwy o bobl â'r sgiliau cywir i ddod yn Lywodraethwyr Ysgolion Cymunedol, a bod canlyniad yr archwiliadau ar gael i'r Pwyllgor er gwybodaeth yn y lle cyntaf.

2.     Gofyn i Gymdeithas Llywodraethwyr Pen-y-bont ar Ogwr egluro bod holl Gyrff Llywodraethu’r Ysgolion yn cael eu cynnwys ar restrau dosbarthu ar gyfer eu cyfarfodydd i ddod a bod pob Awdurdod Lleol a Llywodraethwr Cymunedol yn cael eu dosbarthu wrth hyrwyddo eu sesiynau hyfforddi sydd i ddod.  

3.     Bod y Pwyllgor yn ysgrifennu llythyr at Lywodraeth Cymru yn gofyn bod mwy yn cael ei wneud ar lefel genedlaethol i godi proffil / cymell recriwtio a chadw staff cymorth ysgolion, gan fod y rolau pwysig hyn yn arwyddocaol wrth gyflawni gofynion a sicrhau bod lles yn flaenllaw, ond mae staff cymorth yn gadael i weithio mewn swyddi y tu allan i'r sector.

4.     Bod yr arfer amhrisiadwy o ofyn i Wahoddedigion sy’n Benaethiaid i fod yn bresennol ar gyfer yr adroddiadau sy'n cael eu hystyried gan y Pwyllgor hwn, yn parhau.

Y wybodaeth y gofynnwyd amdani:

Yn dilyn ystyriaeth a thrafodaethau, gofynnodd y Pwyllgor am y canlynol:

5.     Bod y ddogfen sy'n cael ei chreu gan Dîm Iechyd y Cyhoedd Cwm Taf Morgannwg yn dadansoddi'r Rhaglen Perfformio a Thyfu sy'n gysylltiedig â'u hadnodd hunanwerthuso, er mwyn i Aelodau gael dealltwriaeth o les meddwl ar draws y fwrdeistref sirol.

6.     Dadansoddiad o’r canlynol gan Lywodraeth Cymru: Y Dull Gweithredu Ysgol Gyfan o ran y Grant Lles Emosiynol a Meddyliol a dderbyniwyd gan yr Awdurdod Lleol y cyfeirir ato yn yr adroddiad, i gynnwys:

a.     Y rhesymau dros y cynnydd mewn cyllid Gweithgareddau yn ystod 2022-23 a'r gostyngiad yn 2023-24.

b.      Yr hyn y mae'r cyllid yn ei ddarparu, gan gynnwys faint o sesiynau cwnsela ac a yw hyn yn ddigonol.

c.     A oes unrhyw ffrydiau cyllido amgen ar gyfer y Gweithgareddau a restrir yn y tablau ac a ydynt wedi'u hariannu'n ddigonol.

d.     Cyfraniad y Cyngor tuag at y Gweithgareddau a restrir yn y tablau.

7.     Canlyniadau a gwerthusiad o'r adolygiad o'r fframwaith y cyfeiriwyd ato yn yr adroddiad y bwriadwyd iddo sicrhau ei fod yn addas at y diben yn ystod diwedd 2022.

8.     Gwybodaeth am fecanweithiau cymorth a'r gweithdrefnau absenoldeb oherwydd salwch ar gyfer staff a phenaethiaid a'u rôl yn cefnogi recriwtio a chadw staff.

9.     Diweddariad ar yr ysgolion hynny nad oedd ganddynt glybiau brecwast a'r cynllun i’r dyfodol ar gyfer eu darparu i sicrhau bod pob dysgwr yn gallu cael brecwast, yn enwedig o ystyried costau byw a'r tywydd oerach.

10.  Gofynnodd y Pwyllgor am y wybodaeth ddiweddaraf am amserlen cyhoeddi adolygiad Cludiant rhwng y Cartref a’r Ysgol Llywodraeth Cymru.

Copi o Ganllawiau a chrynodeb Llywodraeth Cymru a gyhoeddwyd yn ddiweddar yn ymwneud ag Addysg Ddewisol yn y Cartref, sy'n nodi'r gofynion a sut mae'r cydgysylltu ag awdurdodau lleol a rhieni yn y maes hwn yn gweithio.