(i)            Maer (neu’r person sy’n llywyddu)

(ii)           Aelodau’r Cabinet

(iii)          Prif Weithredwr

Y Maer

Dywedodd y Maer wrth yr Aelodau nad oedd ganddo unrhyw gyhoeddiadau i'w gwneud gan na fu unrhyw ddigwyddiadau maerol oherwydd y cyfyngiadau symud presennol, ond roedd yn gobeithio bod pawb yn cadw'n ddiogel ac yn iach ac wedi cael Nadolig a Blwyddyn Newydd dda.

Dirprwy Arweinydd

Cyhoeddodd y Dirprwy Arweinydd fod ystod eang o gymorth ariannol grant wedi'i ddarparu i helpu busnesau lleol ers dechrau'r pandemig ym mis Mawrth y llynedd.  Hyd yma, mae 4,931 o geisiadau am grant wedi'u cymeradwyo, gyda mwy na £37 miliwn wedi'i ddyfarnu mewn cymorth ariannol.  Yn ogystal â grantiau i gwmnïau, mae £1.8 miliwn wedi'i ddarparu'n uniongyrchol i breswylwyr o dan gynllun Taliadau'r Gweithlu Gofal Cymdeithasol.  Darparwyd £73,500 i breswylwyr sy’n hunanynysu nad ydynt wedi gallu gweithio, a mwy na £27,550 wedi'i gyflenwi gan ddefnyddio'r cynllun statudol i wella tâl salwch ar gyfer gweithwyr gofal cymdeithasol.  Llongyfarchodd staff sy'n parhau i weithio'n galed i asesu ceisiadau cyn gynted â phosibl, ac i atgoffa busnesau a thrigolion hefyd o bwysigrwydd darparu manylion llawn a gwneud cais i'r gronfa gywir wrth geisio cymorth ariannol.  Ceir rhagor o wybodaeth am y cymorth sydd ar gael ar wefan y cyngor.

Yr Aelod o’r Cabinet dros Gymunedau

Dywedodd yr Aelod Cabinet wrth yr Aelodau fod y Cyngor wedi wynebu problem yn ddiweddar lle penderfynodd 7,000 o oleuadau stryd droi eu hunain ymlaen ac i ffwrdd dro ar ôl tro.  Digwyddodd y mater hwn ym mhob rhan o'r fwrdeistref sirol, yn fwyaf nodedig efallai yn ardaloedd ystadau mawr fel Bragle, ond nid oedd yn effeithio ar bob un o'r 20,000 o oleuadau stryd yn y fwrdeistref sirol.  Daeth y Tîm Goleuadau Stryd i’r casgliad yn gyflym mai glitch meddalwedd oedd y broblem, ac mai dim ond goleuadau sy’n dibynnu ar dechnoleg lleoli byd-eang i gyfrifo pa amser y mae'r haul yn codi ac yn machlud, yr effeithiwyd arnynt.  Roedd gweithgynhyrchwyr y goleuadau stryd yn gallu eu hailosod yn gyflym, ac maent wedi rhoi sicrwydd bod hon yn broblem untro na ddylai ddigwydd eto.

Rhoddodd yr Aelod Cabinet dros Gymunedau ymddiheuriad ar gofnod i'r Maer am sylw a wnaeth yng nghyfarfod blaenorol y Cyngor.  Dywedodd wrth yr Aelodau fod ganddo barch mawr tuag at swydd y Maer a'r Maer presennol a gofynnodd am i'w ymddiheuriad gael ei dderbyn.  Derbyniodd y Maer yr ymddiheuriad ac mae bellach yn ystyried bod y mater wedi cau.  

Yr Aelod Cabinet dros Wasanaethau Cymdeithasol a Chymorth Cynnar

Cyhoeddodd yr Aelod Cabinet dros Wasanaethau Cymdeithasol a Chymorth Cynnar ei bod wedi cynghori aelodau o'r blaen fod gofal cymdeithasol ym Mwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr yn wynebu heriau mawr, ac fel y rhagwelwyd, mae wedi profi'n wir.  Mae pryderon gwirioneddol ynghylch a allai'r Cyngor barhau i gyflawni ei ddyletswyddau statudol, ond roedd yn falch o gadarnhau ei fod wedi gallu gwneud hynny.

Fodd bynnag, mae cartrefi gofal lleol a staff gofal cymdeithasol yn dal i wynebu pwysau eithafol wrth ddelio â Covid-19, ac mae'r cyngor yn gweithio'n agos gyda Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg i gefnogi eu hymdrechion i gyflwyno'r brechlyn a helpu i atal y feirws rhag lledaenu.  Fodd bynnag, mae achosion sylweddol yn cael eu gweld yn effeithio ar breswylwyr a staff mewn cartrefi gofal ar draws y fwrdeistref sirol, y rhai sy'n cael eu rhedeg gan y cyngor a'r rhai sy'n cael eu gweithredu'n annibynnol, ac o ddydd Sul diwethaf, roedd gan 21 o gartrefi staff neu breswylwyr a oedd wedi dychwelyd profion cadarnhaol. 

Mae nifer o gartrefi gofal wedi cychwyn cynlluniau parhad busnes i sicrhau bod ganddynt ddigon o weithlu i ofalu am breswylwyr a'u cefnogi. Maent yn gweithio ochr yn ochr â'r cyngor, Bwrdd Iechyd Cwm Taf Morgannwg ac Iechyd Cyhoeddus Cymru i sicrhau y gall gwasanaethau barhau, ac y gellir cefnogi staff a thrigolion sy'n hunanynysu.  Mae'n gwbl gywir ac yn hanfodol bod cartrefi gofal wedi cael y brif flaenoriaeth ar gyfer y rhaglen frechu, ac mae'r Cyngor yn gwneud popeth o fewn ei allu i gefnogi hyn.

Mae darparwyr gofal cartref wedi bod yn fwy gwydn yn wyneb y coronafeirws, ac maent yn parhau i ddarparu gofal a chymorth hanfodol i bobl yn eu cartrefi eu hunain.  Fodd bynnag, gan fod hyn hefyd yn eu gwneud yn agored i niwed, rhaid rhoi'r flaenoriaeth nesaf i gael gwared ar bob gweithiwr gofal cymdeithasol rheng flaen fel mater o frys. Rhaid i ymdrechion parhaus staff gael eu cydnabod yn hyn i gyd, ac roedd yn si?r y bydd yr Aelodau am ymuno â hi i gynnig diolch, cydnabyddiaeth ac edmygedd i'r staff.

Yr Aelod Cabinet dros Lesiant a Chenedlaethau’r Dyfodol

Cyhoeddodd yr Aelod Cabinet dros Lesiant a Chenedlaethau'r Dyfodol fod y Gwasanaeth Rheoliadol a Rennir yn parhau i chwarae rhan hollbwysig o ran cadw pobl yn ddiogel a helpu i sicrhau bod busnesau'n dilyn yr holl reolau a rheoliadau angenrheidiol tra bo'r pandemig yn parhau.  Mae hyn yn cynnwys sicrhau bod y gofynion llymach ar gyfer siopau a busnesau a gyhoeddwyd gan Lywodraeth Cymru yr wythnos ddiwethaf yn cael eu harsylwi.  O dan y rheolau newydd, mae'n ofynnol i safleoedd gynnal asesiad risg newydd sy'n ymdrin â materion fel hylendid, defnyddio cyfarpar diogelu personol a gorchuddion wyneb, pa un a oes digon o awyru a chadw pellter corfforol ar waith, sut y gall cyflogwyr gynyddu nifer y staff sy'n gallu gweithio gartref, a mwy.

Mae'r tîm hefyd yn parhau â'u gwaith arolygu, ac wedi cyhoeddi cyfres o hysbysiadau gorfodi, sydd ar ffurf hysbysiadau gwella safleoedd sy'n pennu mesurau y mae'n rhaid eu cymryd o fewn terfyn amser penodol, sef 48 awr fel arfer.  Os bydd y busnes yn methu â chydymffurfio, gall y swyddogion gorfodi gyhoeddi hysbysiad cau safle, a all aros yn ei le am hyd at bedwar diwrnod ar ddeg. 

Mae camau gorfodi diweddaraf y tîm wedi arwain at 17 o fusnesau'n derbyn hysbysiadau.  O'r rhain, derbyniodd 11 hysbysiad am nad oedd y staff yn gwisgo gorchuddion wyneb, ac un am nad oedd y staff yn cadw pellter cymdeithasol nac yn gwisgo gorchuddion wyneb.  Rhoddwyd hysbysiadau cau i bump arall.  Mae swyddogion gorfodi yn parhau i ymweld â safleoedd i gynnal gwiriadau priodol bod rheolau'n cael eu dilyn, ac mae mwy o wybodaeth ar gael ar wefan y Gwasanaethau Rheoliadol a Rennir.

Yr Aelod Cabinet dros Addysg ac Adfywio

Cyhoeddodd yr Aelod Cabinet dros Addysg ac Adfywio, yn dilyn y sylw beirniadol diweddar o gynlluniau parseli bwyd yn Lloegr, y gallai Aelodau werthfawrogi rhywfaint o wybodaeth am sut mae'r cynllun yn gweithio yma ym Mwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr, ac ansawdd uchel y gwasanaeth a ddarperir.

Bob wythnos, mae'r cyngor yn darparu parsel bwyd i filoedd o blant sy'n cynnwys digon o eitemau brecwast a chinio maethlon i gwmpasu pum niwrnod. Mae'r parseli bwyd yn ystyried gofynion dietegol penodol, ac yn defnyddio cyflenwyr o Gymru lle bynnag y bo modd.  Amlinellodd gynnwys y parsel bwyd nodweddiadol, sydd hefyd yn cynnwys cardiau rysáit 'sgiliau bywyd' sy'n annog plant ac oedolion i ddefnyddio'r parseli i baratoi prydau gyda'i gilydd, dysgu am faeth a mwy.  Ar ôl gwerthuso amrywiaeth o opsiynau, mae'r Cyngor o'r farn bod dosbarthu parseli bwyd yn uniongyrchol sy'n cynnwys eitemau brecwast a chinio maethlon wedi bod yn fwy effeithiol ac yn well yn y pen draw i'r plant dan sylw.  Mae wedi atal teuluoedd rhag gwneud teithiau diangen yn ystod y pandemig, ac mae wedi osgoi problemau posibl fel talebau bwyd yn cael eu gwrthod mewn siopau.

Yn ogystal ag adeiladu lefel ychwanegol o sicrwydd bod plant yn derbyn y bwyd, mae'r danfoniadau ar ben y drws yn cefnogi ein trefniadau diogelu drwy alluogi cyswllt ychwanegol gan staff yr ysgol a'r tîm Grwpiau Agored i Niwed.  Un agwedd gadarnhaol ar y sylw diweddar yn y cyfryngau yw ei fod wedi tynnu sylw at ymdrechion y Cyngor i sicrhau nad yw plant yn llwglyd, sydd wedi arwain at sgorau o sylwadau ac adborth cadarnhaol ar y gwasanaeth.

Prif Weithredwr

Darparodd y Prif Weithredwr y wybodaeth ddiweddaraf am sut mae gwasanaethau'r cyngor yn gwneud o dan bwysau'r pandemig parhaus.  Er bod dechrau cyflwyno'r brechlyn wedi cynnig rhywfaint o ryddhad y mae mawr ei angen, rydym yn parhau i brofi lefelau uchel o achosion o'r feirws ledled y fwrdeistref sirol, ac mae hyn wrth gwrs yn effeithio ar ein gweithwyr ein hunain hefyd.  Mae'n amlwg bod gan yr awdurdod ychydig fisoedd anodd o'n blaenau.  Mae'r pwysau ar lawer o'r gwasanaethau y mae'n eu darparu yn parhau i fod yn sylweddol, ac mewn ymateb, mae darparu'r gwasanaethau mwy critigol yn cael ei flaenoriaethu. Lle bo angen, mae hyn yn cynnwys adleoli staff, yn enwedig mewn ardaloedd yr effeithiwyd arnynt gan weithwyr yn gorfod hunanynysu wrth aros am ganlyniadau prawf neu am eu bod yn sâl gyda coronafeirws.

Er ei fod yn parhau'n hyderus bod gwydnwch mewnol i'r heriau hyn yn cael ei gadw, dywedodd ei bod, wrth gwrs, yn amhosibl gweithredu'r camau hyn heb gael rhyw fath o effaith andwyol ar wasanaethau eraill.  Mae rhai gweithgareddau wedi oedi dros dro, a gall gymryd ychydig yn hirach nag arfer i gael ateb i rai atgyfeiriadau; nododd y bu dros fil yn fwy o atgyfeiriadau gan aelodau i ddelio â hwy yn ystod cyfnod y pandemig [Mawrth 2020 i Ragfyr 2020] nag yn y cyfnod cyfatebol y flwyddyn flaenorol.

Ar hyn o bryd, roedd yn annhebygol o hyd y byddai prif adeiladau'r cyngor yn cael eu hailagor unrhyw bryd yn fuan, yn enwedig gan mai cyngor swyddogol y Llywodraeth yw parhau i aros gartref lle bynnag y bo modd.  Ar ochr fwy cadarnhaol, fel sefydliad, mae'r Cyngor wedi dangos yn glir y gall gefnogi gweithio ystwyth a gweithio gartref, a bydd y rhain yn feysydd a fyddai'n cael eu hystyried yn fanylach i weld sut y gallent weithio er budd y Cyngor yn y tymor hwy.  Bydd yn dod â diweddariadau pellach drwy weddill cyfnodau pandemig y coronafeirws.

Rhoddodd wybod i'r Aelodau hefyd am y newyddion trist am farwolaeth mewn damwain traffig ar y ffordd y bore yma sy'n cael ei hymchwilio gan Heddlu De Cymru. Credid bod yr ymadawedig yn gydweithiwr ac mae'r Cyngor yn cynnig cymorth i'r teulu.