Cyflwynodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol dro Gymunedau adroddiad i geisio awdurdod i gynnal ymgynghoriad ychwanegol mewn perthynas â Gorchmynion Diogelu Mannau Cyhoeddus (GDMCau), yn dilyn yr ymgynghoriad a gynhaliwyd o fis Gorffennaf i fis Hydref 2017. Byddai’r ymgynghoriad hwn yn benodol yn cyflwyno rheoliadau baw c?n a rheoliadau c?n eraill yng Nghyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr.

Trwy wybodaeth gefndirol, cadarnhaodd Pennaeth Gwasanaeth y Gymdogaeth i’r Cabinet, trwy adroddiad dyddiedig 27 Mehefin 2017 o’r enw GDMCau, gymeradwyo Ymgynghoriad i geisio barn ar greu y rhain, at y dibenion wedi’u hamlinellu ym mharagraff 3.1 yr adroddiad.

Ychwanegodd, er y byddai Gorchmynion yn perthyn i reoli c?n heb eu cynnwys yn yr ymgynghoriad GDMC yn gychwynnol, ar ôl nifer o sylwadau gan Aelodau’n gofyn am fwy o gamau i fynd i’r afael â materion perchenogaeth c?n anghyfrifol, fod cynnwys ymgynghoriad GDMC i fynd i'r afael â'r maes hwn hefyd yn cael ei gynnig.

Amlinellodd y rhan nesaf o’r adroddiad hyllter ac annymunoldeb baw c?n a’r perygl y gallai ei achosi i iechyd pobl, ac, er bod y rhan fwyaf o berchenogion c?n yn gyfrifol, fod minoriaeth sy’n caniatáu i’w c?n fawa mewn mannau cyhoeddus heb lanhau ar eu hôl, a allai arwain at mater iechyd, megis er enghraifft mewn caeau chwarae ac ati.

Cynghorodd cyflwyno GDMC y gall Pennaeth Gwasanaethau’r Gymdogaeth osod cyfyngiadau penodol a fyddai’n cynorthwyo gyda chywiro ymddygiad anghyfrifol sy’n gysylltiedig â minoriaeth o berchenogion c?n.

Yna cadarnhaodd paragraff 4.6 yr adroddiad y broses i’w dilyn o ran unrhyw ymgynghoriad ar wneud Gorchmynion Diogelu Mannau Cyhoeddus ar gyfer Rheoli C?n, tra bod paragraff 4.7 yn amlinellu'r ardaloedd y byddai'r Gorchmynion ar waith ynddynt mewn perthynas â mesurau rheoli ar gyfer perchenogion c?n a lefel y ddirwy pe bai perchennog yn cael ei ddal yn mynd yn groes i ddarpariaethau o Gorchmynion o'r fath.

Daeth Pennaeth Gwasanaethu’r Gymdogaeth â’r gyflwyniad i ben gan ddweud y byddai’r ymgynghoriad cyhoeddus hefyd yn  canolbwyntio ar farn grwpiau anabl, ac yn benodol, unrhyw effaith y byddai’r Gorchmynion yn ei chael ar y perchenogion c?n hyn.

Canmolodd yr Aelod Cabinet dros Gymunedau yr adroddiad, gan ychwanegu, pe bai’r Gorchmynion yn cael eu cyflwyno, y byddent yn galluogi rheolaeth well dros unrhyw un sy’n cael ei ddala’n torri darpariaethau Gorchmynion o’r fath.

Dywedodd yr Aelod Cabinet dros y Gwasanaethau Cymdeithasol a Chymorth Cynnar ei fod yn gobeithio y byddai’r Gorchmynion yn cael eu hategu gan fwy o finiau sbwriel c?n i gael eu lleoli mewn ardaloedd yn y Fwrdeistref Sirol, fel bod gan berchenogion gynhwysyddion digonol lle y gallant waredu baw c?n y maent yn ei gasglu gan eu hanifail.

Dywedodd yr Arweinydd nad oes rhaid i berchenogion c?n ofni'r cynigion yn yr adroddiad, ac y byddai'r Cabinet yn aros gyda diddordeb am ganlyniad yr ymgynghoriad cyhoeddus. Gofynnodd beth yw diffiniad ‘mannau cyhoeddus’.

Ymatebodd Pennaeth y Gwasanaethau Rheoliadol a Chyfreithiol a’r Swyddog Monitro fod hyn yn golygu unrhyw leoliad y gall y cyhoedd gael mynediad atynt, trwy dalu neu am ddim. Gallai arwyddion wedyn gael eu codi i roi wybod i’r cyhoedd fod y Gorchmynion ar waith yno. 

PENDERFYNWYD:                  Bod y Cabinet yn cytuno:-

1.    i gynnal arfer ymgynghoriad cyhoeddus ar y cynnig i wneud Gorchymyn Diogelu Mannau Cyhoeddus (GSMC) i gyflwyno rheoliadau c?n ym Mwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr fel y nodir yn adran 4 yr adroddiad, yn benodol:

·                        i wahardd c?n rhag bawa ym mhob man cyhoeddus;

·                         ar ofyniad i gludo bagiau neu ddulliau addas eraill i waredu baw c?n;

·                         ar ofyniad sy’n galluogi swyddogion awdurdodedig i roi cyfarwyddyd bod angen rhoi ci ar dennyn a’i gadw arno os oes angen.

i dderbyn adroddiad pellach yn manylu ar ymatebion i'r ymgynghoriad cyhoeddus wedi'i gynnal ynghynt yn unol â pharagraff 3.1 yr adroddiad, a'r ymgynghoriad wedi'i gynnig yn yr adroddiad hwn, ynghyd ag unrhyw argymhellion ar gyfer GDMCau arfaethedig.