Gofynnodd y Swyddog Monitro am gymeradwyaeth ar gyfer penodi Pwyllgorau Trosolwg a Chraffu a pha bynnag Bwyllgorau, Is-bwyllgorau, Panelau a chyrff eraill y mae’r Cyngor yn ystyried eu bod yn briodol, i ymdrin â materion nad ydynt wedi’u neilltuo i’r Cyngor llawn nac ychwaith yn swyddogaethau gweithredol. 

Nododd y Swyddog Monitro bod Mesur Llywodraeth Leol (Cymru) 2011 yn gwneud nifer o ofynion mewn perthynas ag aelodaeth y Pwyllgor Archwilio, gan gynnwys Aelodaeth Leyg a phenodi’r Cadeirydd. Mae’n ofynnol i’r Cadeirydd dan y Mesur gael ei benodi gan y Pwyllgor Archwilio yn ei gyfarfod cyntaf sydd wedi’i drefnu ar gyfer 13 Mehefin 2019. O ran Aelodaeth Leyg y Pwyllgor hwn, cafodd Ms J Williams ei hailbenodi am dymor pellach yng Nghyfarfod Blynyddol y Cyngor ar 17 Mai 2017, ac yn unol â’r Mesur, mae ganddi hawl i wneud uchafswm o ddau dymor ar y Pwyllgor yn y rôl hon.

Nododd y Swyddog Monitro hefyd bod newid i gylch gorchwyl y Pwyllgor Archwilio i gynnwys y swyddogaeth ganlynol “Derbyn copi o adroddiad ynghylch y digwyddiadau a’r methiannau agos y rhoddwyd gwybod amdanynt dan Weithdrefn Rhoi Gwybod am Ddigwyddiadau a Methiannau Agos Rheolaeth Risg Corfforaethol (ac eithrio Iechyd a Diogelwch”.   

Dywedodd y Swyddog Monitro bod gan y Pwyllgor Safonau saith aelod ar hyn o bryd, a bod lle gwag ar gyfer Cynghorydd Tref a Chymuned. Argymhellodd y dylai’r aelodaeth barhau’r un fath ar hyn o bryd ac y dylid newid Rhan 3 y Cyfansoddiad mewn perthynas ag aelodaeth y Pwyllgor Safonau i gyd-fynd â hyn. 

Dywedodd y Swyddog Monitro hefyd bod gan y Cyngor Bwyllgor Penodi ar waith er mwyn cyfweld a phenodi staff lefel JNC, sy’n cynnwys swyddi dynodedig megis y Prif Weithredwr, Cyfarwyddwyr a Phenaethiaid Gwasanaeth. Er mwyn cynnwys pob un o’r Arweinwyr Grwpiau gwleidyddol ar y Pwyllgor Penodi, cynigir y dylid ychwanegu 2 Aelod, sef Arweinydd Gr?p Annibynwyr Llynfi a sedd ychwanegol i’r Gr?p Llafur i gynnal eu lefel priodol o gynrychiolaeth ar Bwyllgorau yn gyffredinol.     

Dywedodd y Swyddog Monitro wrth y Cyngor bod y Mesur hefyd yn sefydlu gweithdrefnau lle mae Cadeiryddion Pwyllgorau Trosolwg a Chraffu yn cael eu henwebu a’u penodi. Mae’r Mesur yn mynnu bod Cadeiryddion y Pwyllgorau hyn yn cael eu penodi fel isafswm ar sail maint a chydbwysedd gwleidyddol pob un o’r grwpiau sy’n rhan o’r Cyngor. Yn unol â chyfansoddiad gwleidyddol y Cyngor, a’r fformiwla a ddefnyddir o dan y Mesur Llywodraeth Leol mewn perthynas â dyrannu Cadeiryddion Trosolwg a Chraffu, dylai’r rhain gael eu dyrannu i’r grwpiau gwleidyddol canlynol:

Dywedodd y Swyddog Monitro wrth y Cyngor nad yw swydd Cadeirydd y Pwyllgor Craffu Corfforaethol wedi ei dyrannu, ac felly yn unol â’r Mesur, bydd yn cael ei benodi gan aelodau’r Pwyllgor Craffu Corfforaethol o blith un o Gadeiryddion y Pwyllgorau Craffu ar Bynciau ond ni all fod yn Gadeirydd sy’n cynrychioli’r Gr?p Gweithredol.  

Nododd bod cylch gwaith a swyddogaethau presennol y Pwyllgorau a chyrff eraill y Cyngor yn parhau heb eu newid fel y manylir arnynt yn Rhan 3 y Cyfansoddiad – Cyfrifoldeb am Swyddogaethau’r Cyngor, a bod cydbwysedd gwleidyddol yn hanfodol i bennu dyraniad seddau ar Bwyllgorau.  Dangosodd strwythur y pwyllgorau presennol ac aelodaeth bresennol y pwyllgorau a fydd yn sail i unrhyw newidiadau i aelodaeth y pwyllgorau. 

PENDERFYNWYD:             Bod y Cyngor yn:-

(1)               Penodi’r Pwyllgorau Trosolwg a Chraffu ac unrhyw Bwyllgorau eraill y mae’r Cyngor yn ystyried sy’n briodol i ddelio â materion nad ydynt wedi’u neilltuo i’r Cyngor nac yn swyddogaethau gweithredol; 

(2)    Penderfynu ar faint a chylch gorchwyl y Pwyllgorau hynny fel y’u nodir yn Atodiad 1 yr adroddiad;

(3)    Penderfynu ar ddyrannu seddi i grwpiau gwleidyddol yn unol â’r rheolau cydbwysedd gwleidyddol fel y’u nodir yn Atodiad 2 yr adroddiad; 

(4)    Penderfynu pa grwpiau gwleidyddol a gynrychiolir yn y Cyngor sydd â’r hawl i wneud pa benodiadau o ran Cadeiryddion y Pwyllgorau Trosolwg a Chraffu; 

(5) Derbyn enwebiadau a phenodi Cynghorwyr i wasanaethu ar bob un o’r Pwyllgorau, Paneli a chyrff efell (fel y nodir); 

·                Panel Apeliadau

·               Pwyllgor Penodiadau (Cadeirydd – Yr Arweinydd)

·                Pwyllgor Archwilio

·                Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd

·                Pwyllgor Rheoli Datblygu

·                Pwyllgor Trwyddedu

·                Pwyllgor Deddf Trwyddedu 2003

·                Fforwm y Cynghorau Tref a Chymuned

·               Pwyllgor Trosolwg a Chraffu ar Bynciau 1

·               Pwyllgor Trosolwg a Chraffu ar Bynciau 2

·               Pwyllgor Trosolwg a Chraffu ar Bynciau 3

·               Pwyllgor Trosolwg a Chraffu Corfforaethol

(6)    Derbyn enwebiadau a phenodi Cadeiryddion ac Is-Gadeiryddion y Pwyllgorau, y Paneli a’r cyrff eraill canlynol (fel y nodwyd) gan nodi y bydd y Pwyllgor Archwilio yn ei gyfarfod cyntaf a drefnir yn penodi Cadeirydd ac Is-Gadeirydd:- 

·                Cadeirydd y Panel Apeliadau – Cynghorydd NA Burnett

·                Is-Gadeirydd y Panel Apeliadau – Cynghorydd PA Davies

·                Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd – Cynghorydd E Venables

·                Cadeirydd y Pwyllgor Rheoli Datblygu – Cynghorydd G Thomas

·                Is-Gadeirydd y Pwyllgor Rheoli Datblygu – Cynghorydd RM Granville

·                Cadeirydd y Pwyllgor Trwyddedu a  Phwyllgor Deddf Trwyddedu 2003 – Cynghorydd DRW Lewis

·                Is-Gadeirydd y Pwyllgor Trwyddedu a  Phwyllgor Deddf Trwyddedu 2003 – Cynghorydd PA Davies

·                Cadeirydd Fforwm y Cynghorau Tref a Chymuned – Cynghorydd HJ David 

·                Is-Gadeirydd Fforwm y Cynghorau Tref a Chymuned – Cynghorydd CE Smith

(7)    Derbyn enwebiadau a phenodi Cadeiryddion i’r Pwyllgorau Trosolwg a Chraffu canlynol:-

·                Pwyllgor Trosolwg a Chraffu ar Bynciau 1 – Cynghorydd CA Webster

·                Pwyllgor Trosolwg a Chraffu ar Bynciau 2 – Cynghorydd CA Green

·                Pwyllgor Trosolwg a Chraffu ar Bynciau 3 – Cynghorydd JC Spanswick

(8)   Bod aelodaeth y Pwyllgor Safonau barhau’r un fath ar hyn o bryd yn unol â pharagraff 4.3 o’r adroddiad ac y dylid newid Rhan 3 y Cyfansoddiad mewn perthynas ag aelodaeth y Pwyllgor Safonau i gyd-fynd â hyn; 

 Cymeradwyo newid Rhan 3 o’r Cyfansoddiad mewn perthynas â chylch gorchwyl y Pwyllgor Archwilio yn unol â pharagraff 4.2.3 yr adroddiad a’r Pwyllgor Penodi yn unol â pharagraff 4.4.2 yr adroddiad.